Гразіна (Аршанскі раён)

Гра́зіна^[3] — вёска ў Аршанскім раёне Віцебскай вобласьці. Знаходзіцца за 15 км на паўночны захад ад Воршы і за 500 м на паўночны ўсход ад чыгуначнай лініі Ворша — Лепель. Гразіна ўваходзіць у склад Межаўскага сельсавету.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Гразіна.

Гразіна
трансьліт. Hrazina
Былая назва:	Гразін[1]
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Аршанскі
Сельсавет:	Межаўскі
Насельніцтва:	27 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 216
Паштовы індэкс:	211016[2]
СААТА:	2236844016
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	54°37′30″ пн. ш. 30°12′12″ у. д.
Гразіна на мапе Беларусі ± Гразіна Гразіна

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першае ўпамінаньне 1607 год у складзе Аршанскага павету Віцебскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага.^[4] У XVІІІ стагодзьдзі вёска ва ўласнасьці езуітаў.^[1] Вёску Гразіна ўзгадывае запіс ад 17 красавіка 1716 году ў кнізе ўрадавых устаноў Магілёўскай губэрні мужа й жонкі Цывінскіх (герб «Варня»(pl)) аб перадачы на карысьць езуітаў Амсьціслаўскага калегіюма маёнтка ў Віцебскім ваяводзтве Аршанскага павету пад назвай Засеклі й вёскі Гразіна з уніацкай царквой.^[5]

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай 22 ліпеня 1773 году Гразіна ў Аршанскай правінцыі Магілёўскай губэрні. З 22 сакавіка 1777 году па 31 сьнежня 1796 году ў Сеньненскім павеце Магілёўскай губэрні (Магілёўскае намесьніцтва з 10.01.1778 па 31.12.1796). З 31 сьнежня 1796 году па 27 лютага 1802 году Аршанскі павет Беларускай губэрні. З 27 лютага 1802 г. Магілёўская губэрня, Аршанскі павет.^[6]

У 1783 годзе Гразіна ва ўласнасьці езуітаў.^[7]

У 19-м стагодзьдзі ў Машкоўскай воласьці. Уласнасьць Равенскіх з 1869 году. У 1879 годзе дзейнічалі: карчма, два вадзяных млына, крупадзёрны завод.^[8]

У 1910 годзе сяляне валодалі 460 дзесяцінамі зямлі, фэрме Гразіна належыла 276 дзесяцін і царкве Сьвятой Тройцы належыла 75 дзесяцін.^[9]

Насельніцтва

• XIX стагодзьдзе: 1857 год — 177 чалавек;^[10] 1886 год — 180 чалавек, 25 двароў, вадзяны млын;^[11]
• XX стагодзьдзе: 1910 год — 313 чалавек (153 мужчыны і 160 жанчын), 43 двары;^[9] 1998 год — 51 чалавек, 28 двароў;
• XXІ стагодзьдзе: 2010 год — 27 чалавек;

Інфраструктура

Сярэдняя школа, крама.

Славутасьці

• Братэрская магіла партызан часоў Другой Сусьветнай вайны. Каля школы пахаваны 7 партызан, якія загінулі ў 1942 годзе. У 1969 годзе пастаўлены помнік — скульптура жанчыны.
• Помнік у гонар падпольнага Аршанскага райкома КП(б)Б.

Страчаная спадчына

• Царква Сьвятой Тройцы. Да 1839 году парафія Беларускай грэка-каталіцкай царквы (БГКЦ).^[5][1] Сьвятар: Ігнат Капульцевіч.^[12][13]
  • К царкве былі прыпісаны ў 1857 годзе — Сяло Гразіна; вёскі: Белы луг, Бортнікава, Глінішча, Грабянёва, Зоськава, Запольле, Карнілавічы, Кашына, Малотынь, Папоўшчына, Пашкава, Рубашына, Чарпаева; фальваркі: Казечкі , Пашкава, Кашына ; засьценак Астроўшчына.^[10]
  • К царкве былі прыпісаны ў 1910 годзе — Сяло Гразіна; вёскі: Азярок, Аланцьева, Баякоўшчына, Белы луг, Бортнікава, Глінішча, Грабянёва, Даўжаніцы, Дроздава, Дубніцы, Запольле, Засеклі, Зоськава, Казлова, Карнілавічы, Логі, Малотынь, Монькава, Наркаўшчына, Папоўшчына, Пашкава, Рагазіна, Рубашына, Тур'ева, Хлусава; маенткі: Антапольле, Пашкава, Даўжаніцы; засьценкі: Ізмайлава, Ганчарова; фальваркі: Малашковічы, Чуватава, Рагазіна; ферма: Гразіна; хутар: Казлы.^[9]