Дзімамеркі

Дзімамеркі^[1] — вёска ў Лоеўскім раёне Гомельскай вобласьці. Дзімамеркі ўваходзяць у склад Ручаёўскага сельсавету.

Дзімамеркі
трансьліт. Dzimamierki
Дата заснаваньня:	перад 1512 годам
Былая назва:	Домамирка (Дамамірка)
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гомельская
Раён:	Лоеўскі
Сельсавет:	Ручаёўскі
Насельніцтва:	132 чал. (2019)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2347
Паштовы індэкс:	247107
СААТА:	3230824011
Нумарны знак:	3
Геаграфічныя каардынаты:	51°51′18″ пн. ш. 30°29′5″ у. д.
Дзімамеркі на мапе Беларусі ± Дзімамеркі Дзімамеркі

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Герб Карыбут князёў Вішнявецкіх.

У пісьмовых крыніцах паселішча ці не ўпершыню згаданае ў акце абмежаваньня Брагінскай воласьці 1512 г., праведзенага згодна з указам караля Жыгімонта Старога дзеля чалабітнай князя Міхайла Васільевіча Збаражскага, які жадаў атрымаць яе “на вечнасьць”^[2][a]:

…альсамі ў ляскі праваю стараною ў Караханскі мох балотам, з таго ў Лысную балота ў Шчытоў востраў Брагінскі ў Лецешын балота, каторае балота папалам уздоўж з Лецешына ў Ваўкошынку рэчку, катораю папалам уздоўж, тою рэчкаю ў алёс, з таго альса балотам Цесновым папалам уздоўж, з Цесновага ў Сухое балота папалам уздоўж, з таго балота ў Кабылі Брод, з таго брода ў Пясочню рэчку, тою рэчкаю ўздоўж папалам у сяло Брагінскае Дамамірку, каторая рэчка пайшла тапіламі і балотам у рэчку Чэрэтынскую ў Гнілушу…

Ад 1517 году Брагінскім маёнткам валодалі сыны М. Збараскага^[b] князі Хведар (†1533), потым Аляксандар (†1555) Вішнявецкія. У 1559 годзе кароль Жыгімонт Аўгуст пацьвердзіў права на Брагінскія добры князям Аляксандру, Максіму і Міхаілу Аляксандравічам Вішнявецкім. Князь Максім у 1565 годзе спачыў, не пакінуўшы нашчадкаў^[5].

Напярэдадні падпісаньня акту Люблінскай уніі ўказам караля Жыгімонта Аўгуста ад 6 чэрвеня 1569 году Кіеўскае ваяводзтва (і Брагінская воласьць з Дамаміркай) было далучана да Кароны Польскай^[6].

Карона Каралеўства Польскага

Урывак зь дзельчага ліста князёў-братоў Вішнявецкіх. 1574 г.^[7]

У 1574 г. пры разьдзеле Брагінскага маёнтку паміж Аляксандрам Аляксандравічам і Міхаілам Аляксандравічам Вішнявецкімі «Село Домамирка з людми и з их вшелякою повинностю и даню, з дубровами, чертежами, лесами, полми, сеножатми...» дасталося князю Міхайлу^[8].

Фрагмэнт запісу князя Ярэмія Вішнявецкага 1638 г.

Надалей паловай Брагінскага замку і места з прылегласьцямі, сярод якіх і сяло Дамамірка, валодаў, а ў 1638 годзе заставіў на чатыры гады за 65 000 злотых пану Мікалаю Лосятынскаму князь Ярэмі Міхал, сын Міхаіла, Вішнявецкі^[9].

У «Тарыфе падымнага падатку Оўруцкага павету 1734 г.» Дамамірка – у палове Брагінскіх добраў, якую дагэтуль шмат гадоў трымаў у заставе ад ад паноў Канецпольскіх дорпацкі падкаморы Аляксандар Антоні Бандынэлі^[10]. А. Бандынэлі спачыў у 1733 годзе і менавіта тады князь Міхал Сэрвацы з старэйшай галіны і апошні ў родзе Вішнявецкіх ці не ўпершыню падпісаўся як «hrabia... na Brahiniu»^[11].

Герб Равіч паноў Ракіцкіх.

На 1754 год з 9 двароў (×6 — прыблізна 54 жыхары) вёскі Дамамирка Брагінскага маёнтку выплачвалася «do grodu» (Оўруцкага замку) 1 злоты і 10 з паловай грошаў, «na milicję» (на вайсковыя патрэбы павету і ваяводзтва) 5 злотых і 12 грошаў^[12]. У тым жа годзе маёнтак Брагін быў куплены ў княгіні Эльжбэты, дачкі Міхала Сэрвацыя, Вішнявецкай Міхалавай Замойскай за 550 000 злотых панам Францам Антоніем, сынам Мікалая, Ракіцкім, войскім ашмянскім.

Згодна зь перапісамі габрэйскага насельніцтва 1765, 1778 і 1784 гадоў, у вёсцы Дамамірка пражывалі адпаведна 3, 2 і 3 гаспадары — плацельшчыкі пагалоўшчыны, якія належалі да Брагінскага кагалу^[13].

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Пасьля другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Дамамерка — у межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 года ў складзе тэрытарыяльна ўпарадкаванага Рэчыцкага павету Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 года Менскай губэрні Расейскай імпэрыі^[14]. Паводле “Камерального описания… Речицкой округи” 1796 г., вёскаю супольна валодалі браты Людвік і Алаізы Ракіцкія.^[15] На 1834 г. 32 двары. У 1850 г. 36 двароў, 249 жыхароў.

У парэформавы пэрыяд паселішча належала да Ручаёўскай воласьці. У 1879 годзе Дамамеркі пазначаныя як сяло ў Ручаёўскім царкоўным прыходзе. Згодна зь перапісам 1897 г. 80 двароў, 601 жыхар; праваслаўная капліца, карчма.

Найноўшы час

9 лютага 1918 года, яшчэ да падпісаньня Берасьцейскага міру з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), Нямеччына перадала паўднёвую частку Беларусі Украінскай Народнай Рэспубліцы. У адказ на гэта, 9 сакавіка Другой Устаўной граматай тэрыторыя абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Дзімамеркі ў складзе Ручаёўскай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынуліся ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта Украінскай Дзяржавы» гэтмана Паўла Скарападзкага^[16].

1 студзеня 1919 г., згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі, але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да РСФСР.

Насельніцтва

Заўвагі

1. Поўны зьмест дакумэнту гл.:^[3]
2. У 1490, 1511, 1512 гадох ён ужо, бывала, падпісваўся Вішнявецкім, а ў 1517 годзе, незадоўга да сьмерці, Вішнявецкім і Збараскім^[4].