Лю Сяабо

Лю Сяабо (па-кітайску: 劉曉波; 28 сьнежня 1955, Чанчунь — 13 ліпеня 2017) — кітайскі праваабаронца. Ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру 2010 году.

Лю Сяабо
Дата нараджэньня	28 сьнежня 1955(1955-12-28)[1][2][3][…]
Месца нараджэньня	Чанчунь, Кітай[4]
Дата сьмерці	13 ліпеня 2017(2017-07-13)[5][1][2][…] (61 год)
Месца сьмерці	, Шэньян[d]
Прычына сьмерці	рак[6]
Месца вучобы	Цзыліньскі ўнівэрсытэт[d] (1982) Пэкінскі пэдагагічны ўнівэрсытэт[d] (1984) Пэкінскі пэдагагічны ўнівэрсытэт[d] (1988) High School Attached to Northeast Normal University[d]
Занятак	паэт, пісьменьнік, праваабаронец, літаратурны крытык
Навуковая сфэра	літаратурная крытыка[7]
Месца працы	Калюмбійскі ўнівэрсытэт Унівэрсытэт Джонза Гопкінза[d]
Узнагароды	прэмія Германа Кестэна[d] (2010) прэмія «Чалавек чалавеку»[d] (2008) прэмія „Адзінае чалавецтва“[d] (2012) мэдаль Джузэпэ Моты[d] (2010) прэмія ПЭН/Барбары Голдсьміт „Свабода пісьма“[d] (2009) Fondation de France Prize for press freedom defender[d] (2004) Human Rights Press Award[d] (2004, 2005, 2006)
Лю Сяабо ў Вікісховішчы

Жыцьцяпіс

Вывучаў літаратуру, займаўся выкладаньнем. Удзельнічаў у падзеях на плошчы Цяньаньмэнь у 1989 годзе. Адседзеў 5 гадоў у зьняволеньні. З 2003 году ўзначальваў кітайскі ПЭН-цэнтар. Падпісаў Хартыю-08 з патрабаваньнем дэмакратычных рэформаў.

Пасьля гэтага 8 сьнежня 2008 году, за два дні да заплянаванай публікацыі хартыі, быў арыштаваны. У сьнежні 2009 году быў асуджаны да 11 гадоў зьняволеньня за «падбухторваньне да падрыву дзяржаўнага ладу»^[8].

Гэтае рашэньне было асуджана з боку Эўразьвязу, ЗША і Вярхоўным камісарам ААН па правах чалавека, а ў пачатку 2010 году Вацлаў Гавэл, Далай-лама XIV і іншыя асобы вылучылі яго на атрыманьне Нобэлеўскай прэміі, пасьля чаго прадстаўнік МЗС Кітаю заявіў, што прысуджэньне яму прэміі было б «цалкам памылковым».

Нобэлеўская прэмія міру была прысуджана Лю Сяабо^[9][10]. У Нобэлеўскім камітэце заявілі, што ўганаравалі Лю Сяобо за яго высілкі ў барацьбе за правы чалавека ў Кітаі апошнія 20 гадоў.

Пэкін разгарнуў шырокую кампанію з мэтаю сарваць сарваць цырымонію ўручэньня прэміі. Ад удзелу ў цэрымоніі адмовіліся амбасадары Кубы, Іраку, Казахстану, Марока і Расеі^[11]. 7 сьнежня Нарвэскі нобэлеўскі камітэт паінфармаваў, што Кітай і яшчэ 18 краінаў адмовіліся ўзяць удзел у цырымоніі ў гонар ляўрэата Нобэлеўскай прэміі міру Лю Сяобо. Як паведамляецца, сярод краінаў, прадстаўнікоў якіх ня будзе ў Осьлё, Аўганістан, Іран, Ірак, Казахстан, Пакістан, Расея, Сэрбія і Ўкраіна^[12].

Яго жонка Лю Ся знаходзіцца пад хатнім арыштам. За братамі Лю Сяабо вялося няспыннае сачэньне. Памёр 13 ліпеня 2017 году^[13].