Малдаўская мова ва Ўкраіне

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Малда́ўская мова ва Ўкраі́не (укр. молдавська мова в Україні) — адна з моваў нацыянальнае меншасьці ва Ўкраіне, распаўсюджаная ў вялікай ступені сярод жыхароў Украіны малдаўскае нацыянальнасьці. Большасьцю сучасных дасьледчыкаў малдаўская мова лічыцца літаратурным варыянтам румынскае мовы, а малдаване — часткаю румынскага этнасу, але большасьць сучасных малдаванаў мае малдаўскую, а не румынскую самаідэнтыфікацыю, вызначаючы сваю мову як малдаўскую і ўласную нацыянальнасьць як малдаване. З гэтае прычыны тэрмін малдаўская мова ўлічваецца ўладамі Ўкраіны пры статыстычнай, адукацыйнай і моўнай палітыцы.

Ва Ўкраіне на афіцыйным узроўні (напрыклад, міністэрства адукацыі й навукі) выкарыстоўваецца прыметнік молдовська, але мае ўжытак таксама прыметнік молдавська. Апошні прыметнік лічыцца русізмам, першы, як прыметнік, што паходзіць ад назвы Малдова, выкарыстоўваецца для надрукаваных ва Ўкраіне падручнікаў для школаў з вывучэньнем моваў нацыянальных меншасьцяў.

Remove ads

Статыстыка

Thumb
Дзеля асобаў, што пазначыла ў якасьці роднай мовы малдаўскую, ад насельніцтва раёнаў і местаў абласнога падпарадкаваньня Ўкраіны (2001 г.).
Thumb
Найбольш распаўсюджаныя родныя мовы паводле сельскіх, мескіх і пасялковых радаў Чарнавіцкае вобласьці (2001 г.).
Thumb
Найбольш распаўсюджаныя родныя мовы паводле сельскіх, мескіх і пасялковых радаў Буджаку — гістарычнага рэгіёну на поўдні Адэскае вобласьці (2001 г.).
Thumb
Адсоткавая дзеля асобаў, што пазначыла ў якасьці роднае мовы малдаўскую, ад насельніцтва сельскіх, пасялковых і мескіх радаў Мікалаеўскае вобласьці (2001 г.).
Thumb
Адсоткавая дзеля асобаў, што пазначыла ў якасьці роднае мовы малдаўскую, ад насельніцтва сельскіх, пасялковых і мескіх радаў Кіраваградзкае вобласьці (2001 г.).

Большая частка жыхароў Украіны, што вызначае сваю нацыянальнасьць як малдаване, лічыць сваёю роднаю моваю малдаўскую мову. У параўнаньні са зьвесткамі перапісу насельніцтва ў СССР інфармацыі перапісаў насельніцтва 1989 году, а таксама перапісу насельніцтва Ўкраіны 2001 году сярод малдаванаў адзначаецца пэўнае скарачэньне дзелі асобаў, што лічаць сваёй роднай мовай малдаўскую, але ў асноўным большая частка малдаванаў пазначае ў якасьці роднае мовы малдаўскую.

Вынікі перапісаў насельніцтва ў СССР 1979, 1989 гадоў, перапісу насельніцтва Ўкраіны 2001 году для роднае мовы малдаванаў[1][2][3]:

1979 1989 2001
малдаўская 79,9% 78,0% 70,0%
расейская 14,1% 15,5% 17,6%
украінская 5,7% 6,1% 10,7%
іншая 0,3% 0,4% 1,7%

Узровень валоданьня малдаўскай мовай сярод малдаванаў Украіны паводле зьвестак 1989 ды 2001 гадоў[2][4]: 1989 год — 84,3%, 2001 год — 78,9%.

Расьсяленьне

Раёны й месты кампактнага расьсяленьня малдаванаў Украіны паводле перапісу 2001 году.

Места/раён Вобласьць Родная мова малдаўская Малдаване паводле нацыянальнасьці Малдаўскамоўныя
/малдаване
Наваселіцкі раёнЧарнавіцкая вобласьць54,7%57,5%95%
Ранійскі раёнАдэская вобласьць40,8%49,0%83%
Ізмаільскі раёнАдэская вобласьць26,2%27,6%95%
Падольскі раёнАдэская вобласьць22,8%25,9%88%
Сарацкі раёнАдэская вобласьць17,6%19,0%93%
Ананьеўскі раёнАдэская вобласьць16,1%18,1%89%
Кілійскі раёнАдэская вобласьць12,8%15,8%81%
Таруцінскі раёнАдэская вобласьць12,7%16,5%77%
Татарбунарскі раёнАдэская вобласьць8,5%9,4%90%
Хацінскі раёнЧарнавіцкая вобласьць6,9%7,1%98%
Акнянскі раёнАдэская вобласьць6,9%11,0%62%
Глыбоцкі раёнЧарнавіцкая вобласьць5,9%6,1%96%
Белгарад-Днястроўскі раёнАдэская вобласьць5,0%6,2%81%
Шыраеўскі раёнАдэская вобласьць4,3%5,2%82%
Захараўскі раёнАдэская вобласьць4,1%5,7%71%
Любашаўскі раёнАдэская вобласьць3,7%5,9%63%
Брацкі раёнМікалаеўская вобласьць3,2%
Арцыскі раёнАдэская вобласьць3,1%6,3%49%
Сакіранскі раёнЧарнавіцкая вобласьць3,0%3,4%86%
Вялікаміхайлаўскі раёнАдэская вобласьць3,0%3,8%78%
Мікалаеўскі раёнАдэская вобласьць2,7%3,7%72%
Разьдзельненскі раёнАдэская вобласьць2,5%5,2%49%
Еланецкі раёнМікалаеўская вобласьць2,5%
ПадольскАдэская вобласьць2,3%5,1%44%
Іванаўскі раёнАдэская вобласьць2,2%3,3%67%
Арбузінскі раёнМікалаеўская вобласьць2,2%
Даманаўскі раёнМікалаеўская вобласьць2,1%
Наваміргарадзкі раёнКіраваградзкая вобласьць1,9%2,8%69%
ІзмаілАдэская вобласьць1,8%4,3%42%
Урадзіеўскі раёнМікалаеўская вобласьць1,6%
Герцаеўскі раёнЧарнавіцкая вобласьць1,6%2,3%68%
Вазьнясенскі раёнМікалаеўская вобласьць1,6%
Балцкі раёнАдэская вобласьць1,5%2,0%75%
Новаўкраінскі раёнКіраваградзкая вобласьць1,3%2,1%63%
Бяляеўскі раёнАдэская вобласьць1,3%2,5%50%
Белгарад-ДнястроўскіАдэская вобласьць1,2%1,9%65%
Первамайскі раёнМікалаеўская вобласьць1,2%
Саўранскі раёнАдэская вобласьць1,1%1,5%75%
Беразанскі раёнМікалаеўская вобласьць1,1%
Весялінаўскі раёнМікалаеўская вобласьць1,1%
Крапіўніцкі раёнКіраваградзкая вобласьць1,1%1,9%57%
ЧарнаўцыЧарнавіцкая вобласьць1,1%1,6%67%

Населеныя пункты, больш за 50% ад насельніцтва якіх пазначылі малдаўскую мову ў якасьці роднай[5].

Населены пункт Раён Рэгіён % малдаўскамоўных
с. МяняйлаўкаСарацкіАдэская вобласьць97,9
с. ДуменыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць97,5
с. ФуратаўкаСарацкіАдэская вобласьць97,4
с. ДраніцаНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць97,3
с. БалкаўцыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць96,7
с. СтарасельлеСарацкіАдэская вобласьць96,7
с. ПрыпруцьцеНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць96,3
с. НоваіванкаўцыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць96,1
с. АзёрнаеІзмаільскіАдэская вобласьць95,5
с. ОрлеўкаРанійскіАдэская вобласьць95,1
с. РакітнаеНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць95,1
с. КасьцічаныНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць94,8
с. СтроінцыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць94,8
с. НегрынцыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць94,7
с. ТарасаўцыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць94,6
с. КамышаўкаІзмаільскіАдэская вобласьць94,5
с. СтальнаўцыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць94,4
с. НясвояНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць94,3
с. ГандрабурыАнаньеўскіАдэская вобласьць94
с. ПрыазёрнаеКілійскіАдэская вобласьць93,4
с. ЛіманскаеРанійскіАдэская вобласьць93,3
с. МаршынцыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць93,2
с. ПлаўніРанійскіАдэская вобласьць93,1
с. ДалінскаеРанійскіАдэская вобласьць92,8
с. КрутаяраўкаБелгарад-ДнястроўскіАдэская вобласьць92,7
с. БерасьцеНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць92,6
с. ТачылаваАнаньеўскіАдэская вобласьць92,6
с. ДмітраўкаКілійскіАдэская вобласьць92,3
с. НавасельскаеРанійскіАдэская вобласьць92,1
с. ФароснаяНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць92
с. БарысаўкаТатарбунарскіАдэская вобласьць91,7
с. НадрэчнаеТатарбунарскіАдэская вобласьць91,6
с. НавасёлаўкаСарацкіАдэская вобласьць91,6
с. ІванчанкаТаруцінскіАдэская вобласьць91,5
с. КаленкаўцыХацінскіЧарнавіцкая вобласьць91,1
с. УтканосаўкаІзмаільскіАдэская вобласьць90,6
с. ЛіпецкаеПадольскіАдэская вобласьць90,1
с. БаянаўкаНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць89,6
с. БанчакоўцыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць88,7
с. МалінаўкаНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць87,7
с. Чырвоны ЯрКілійскіАдэская вобласьць86,6
с. КашуляныНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць85,7
с. МамалыгаНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць82,4
с. ПрутНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць82,1
с. Старая КульнаяПадольскіАдэская вобласьць81,1
с. ГлыбокаеТатарбунарскіАдэская вобласьць79,7
с. НавасёлаўкаТаруцінскіАдэская вобласьць79,4
с. ПрыварокіГлыбоцкі раёнЧарнавіцкая вобласьць78,3
с. Нов. БуторыВялікаміхайлаўскіАдэская вобласьць77,8
с. ФурманаўкаКілійскіАдэская вобласьць76,7
с. Нов. ПакроўкаІзмаільскіАдэская вобласьць76,6
с. ФараонаўкаСарацкіАдэская вобласьць74,8
с. ШышкаўцыСакіранскіЧарнавіцкая вобласьць71,6
с. ДынаўцыНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць69,9
с. ГайНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць69,2
с. ГідэрымПадольскіАдэская вобласьць68,7
с. КазьбекіПадольскіАдэская вобласьць68,6
с. ЧарленаўкаНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць67,2
с. МацільдаўкаТаруцінскіАдэская вобласьць67,1
с. МагалаНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць59,9
с. АляксандраўкаПадольскіАдэская вобласьць59,5
с. НавасёлкаТаруцінскіАдэская вобласьць58
с. БудаНаваселіцкіЧарнавіцкая вобласьць54,3
с. РозаўкаАкнянскіАдэская вобласьць53,3
Remove ads

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads