Нясьвіскі каледж

Нясьвіскі дзяржаўны каледж імя Якуба Коласа — сярэдняя спэцыяльная навучальная ўстанова ў Нясьвіжы (Менская вобласьць), заснаваная ў ліпені 1875 году ў якасьці Нясьвіскай настаўніцкай сэмінарыі.

Нясьвіскі каледж
Нясвіжскае педагагічнае вучылішча, Нясвіжскае педагагічнае вучылішча імя Якуба Коласа, Нясвіжскі дзяржаўны каледж, Нясвіжскі дзяржаўны каледж імя Якуба Коласа
Заснаваны	2 ліпеня 1875 (149 гадоў таму)
Тып	дзяржаўны
Дырэктар	Алена Жураўлёва
Колькасьць пэрсаналу	63 (2018 г.)
Колькасьць студэнтаў	478 (2018 г.)
Месцазнаходжаньне
Геаграфічныя каардынаты	53°12′56″ пн. ш. 26°40′53″ у. д.
Горад	Нясьвіж
Вобласьць	Менская
Краіна	Беларусь
Былыя назвы	Нясьвіская настаўніцкая сэмінарыя (да 1944 г.), Нясьвіская пэдагагічная вучэльня (да 1956 г.), Нясьвіская школа-інтэрнат (да 1984 г.)
Знаходзіцца ў складзе	Управа адукацыі Менскага аблвыканкаму
Вэб-сайт	nesvizh-sspk.minsk-region.edu.by
Нясьвіскі каледж на мапе Беларусі Нясьвіскі каледж

Спэцыяльнасьці

На 2018 год Нясьвіскі каледж рыхтаваў школьных настаўнікаў, выхавальнікаў дзіцячых садкоў і экскурсаводаў. Дзённае навучаньне настаўнікаў і выхавальнікаў складала 4 гады, экскурсаводаў — 3 гады. Настаўнікаў рыхтавалі па 4 спэцыяльнасьцях: дызайн (з 2009 году), замежная мова (ангельская; з 1999 году), пачатковая адукацыя і фізычная культура (з 2003 году). Пры паступленьні на дызайн патрабавалася здаць экзамэн па маляваньні, на фізкультуру — фізнарматывы. На іншыя спэцыяльнасьці прымалі паводле конкурса сярэдняга балу ў пасьведчаньні аб адукацыі^[1].

Мінуўшчына

У ліпені 1875 году ў Нясьвіжы (Менская губэрня, Паўночна-Заходні край) адчынілі настаўніцкую сэмінарыю, якой вылучылі будынак былога дамініканскага манастыра^[2]. У сэмінарыі выкладалі Кандрат Шчансновіч, С.А. Кулагін, І.Ф. Нікалаеўскі, Пётар Бывалькевіч, Л.К. Лычкоўскі, Ф.В. Лукашэвіч, С.А. Гурыновіч, Фядот Кудрынскі і ксёндз Вінцэнт Гадлеўскі. Тэрмін навучаньня складаў 3—5 гадоў. Нясьвіская настаўніцкая сэмінарыя мела фізычны і прыродазнаўчы кабінэты, хімічную лябараторыю, актавую залю, клясу для заняткаў ручной працай і інтэрнат для навучэнцаў. Пры сэмінарыі дзейнічала пэдагагічная вучэльня. З 1900 году працавала мэтэаралягічная станцыя. У 1910 годзе адчынілі музэй. На 1914 год фундамэнтальная бібліятэка сэмінарыі налічвала 3630 тамоў кніг, вучнёўская бібліятэка — 1710. У жніўні 1915 году сэмінарыю перавезьлі ў Вязьму (Смаленская губэрня), дзе навучацца прымалі пераважна беларускіх бежанцаў. Пасьля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 году ў сэмінарыю сталі прымаць жанчынаў і людзей неправаслаўнага веравызнаньня. Таксама стварылі беларускі вучнёўскі гурток «Прасьвета». Улетку 1917 году сэмінарыю вярнулі ў Нясьвіж. У часе польскай акупацыі 1919 году Нясьвіская настаўніцкая сэмінарыя падпарадкоўвалася Беларускай школьнай радзе Меншчыны. У сэмінарыі навучаліся Антось Галіна (Міхась Міцкевіч), Адам Багдановіч, Павал Дземідовіч, Канстанцін Міцкевіч (Якуб Колас), В. Камлюк, А. і Васіль Сташэўскія, Мікалай Раманоўскі (Кузьма Чорны). У сьнежні 1919 году сэмінарыю часова зачынілі^[3].

Нясьвіская настаўніцкая сэмінарыя працягвала працаваць да 1944 году. 24 верасьня 1944 году Выканаўчы камітэт Баранавіцкай вобласьці зацьвердзіў Пастанову аб заснаваньні Нясьвіскай пэдагагічнай вучэльні. 3 сакавіка 1946 году вучэльні надалі імя Якуба Коласа. У 1956 годзе на месцы вучэльні адчынілі школу-інтэрнат^[4]. У 1984 годзе ў Нясьвіжы аднавілі пэдагагічную вучэльню, якую ў 1994 годзе пераўтварылі ў каледж. На 1999 год Нясьвіскі каледж рыхтаваў настаўнікаў пачатковых клясаў і замежнай мовы (ангельскай і нямецкай) для базавай школы. На навучаньне асобаў з базавай адукацыяй прымалі на 3 гады і 10 месяцаў навучаньня. Людзей зь сярэдняй адукацыяй навучалі 2 гады і 10 месяцаў^[5]. У 2007 годзе сталі рыхтаваць экскурсаводаў і настаўнікаў маляваньня па спэцыяльнасьці дызайн^[4]. У 2008 годзе Нясьвіскаму каледжу вярнулі імя Якуба Коласа.

Кіраўнікі

• Арцём Саўчанка (1944—1956)
• Валянцін Бруй (з 1984-га)^[4]
• Алена Жураўлёва (з 2000-х)

Выпускнікі

• Флярыян Бохвіц (пасьля 1810-га) — філёзаф
• Адам Багдановіч (1882) — этнограф
• Аляксандар Сержпутоўскі (1884) — этнограф і чалец Інстытуту беларускай культуры (1925)
• Павал Дземідовіч (1890) — стваральнік і загаднік беларускай гімназіі ў Менску (1919), сябра этнаграфічнай сэкцыі Інбелкульту (1925)
• Антон Лёсік (1897) — мовазнавец і выдавец 8-га выданьня правапісу Тарашкевіча (1943)
• Якуб Колас (1902) — народны паэт Беларусі (1926)
• Аляксандар Сянкевіч (1902) — 2-і народны камісар аховы здароўя БССР (1921—1922)
• Язэп Шнаркевіч (1907) — заснавальнік Нясьвіскай беларускай гімназіі (1921) і сакратар Таварыства беларускай школы (1924)
• Янка Нёманскі (1909) — акадэмік Беларускай акадэміі навук (1928) і 1-ы кіраўнік Інстытуту эканомікі БелАН (1931—1932)
• Алесь Вініцкі (1910) — гісторык беларускай эміграцыі
• Васіль Сташэўскі (1914) — драматург
• Міхась Міцкевіч (1917) — пісьменьнік і перакладнік, брат Якуба Коласа
• Аляксандар Надсан (1943) — апостальскі візытатар для беларусаў-каталікоў у замежжы (1986—2015)
• Іраіда Царук (1948) — 9-ы дэкан гістарычнага факультэту БДУ (1973—1986)
• Іван Ралько (1951) — паэт і кандыдат філялягічных навук (1961)
• Павал Атрушкевіч (1952) — чалец-карэспандэнт Акадэміі навук Казахстану
• Іван Антановіч (1955) — 3-і міністар замежных справаў Рэспублікі Беларусь (1997—1998)
• Настасься Азарка (2003) — паэтка