Рэпухава

Рэ́пухава^[3] — вёска ў Аршанскім раёне Віцебскай вобласьці ў складзе Смалянскага сельсавету. Месьціцца каля ўтоку рэчцы Дзярноўкі ў Адроў.

Рэпухава
трансьліт. Repuchava
Мясцовая назва:	Рэпухаў[1]
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Аршанскі
Сельсавет:	Смалянскі
Насельніцтва:	8 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 216
Паштовы індэкс:	211385[2]
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	54°32′56″ пн. ш. 30°5′43″ у. д.
Рэпухава на мапе Беларусі ± Рэпухава Рэпухава

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Рэпухава ў складзе Аршанскага павету Віцебскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага вядома з XV стагодзьдзя. Першае ўпамінаньне 1435 год — уласнасьць князя Аляксандра Андрэевіча Адзінцэвіча-Рэпухаўскага сына Андрэя Міхайлавіча Адзінцэвіча.^[4][5] У 1676 годзе згадваецца як маёнтак у Аршанскім павеце ВКЛ^[6]. У XVII—XVIII стагодзьдзях маёмасьць Сангушкаў.^[1]

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай 22 ліпеня 1773 году Рэпухава ў Аршанскай правінцыі Магілёўскай губэрні. З 22 сакавіка 1777 па 31 сьнежня 1796 году ў складзе Копыскага павету Магілёўскай губэрні (Магілёўскае наместніцтва з 10 студзеня 1778 па 31 сьнежня 1796 году). З 1 сьнежня 1796 па 27 лютага 1802 году ў Беларускай губэрні (з 27 лютага 1802 г. Магілёўская губэрня). 26 сьнежня 1861 году Копыскі павет скасавалі і Рэпухава апынулася ў складзе Алёнавіцкай воласьці Аршанскага павету Магілёўскай губэрні.^[7] Адлюстравана на пляне генэральнага межаваньня Копыскага павету канца XVIII стагодзьдзя.

У 1910 годзе сяляне валодалі 213 дзесяцінамі зямлі. Фальварак 300 дзесяцін зямлі — уласнасьць Е. О. Клачковай.^[8]

Насельніцтва

• XIX стагодзьдзе: 1857 год — 78 чалавек^[9]
• XX стагодзьдзе: 1910 год — сяло: 21 двор, 90 мужчын, 86 жанчын; фальварак: 1 двор, 2 мужчыны, 1 жанчына;^[8]; 1998 год — 23 двары, 32 чалавекі; 1999 год — 29 чалавек
• XXI стагодзьдзе: 2010 год — 8 чалавек

Славутасьці

• Гарадзішча — археалягічны помнік. За 2 км на поўдзень ад вёскі. Выявіў і абсьледаваў у 1971 годзе Леанід Побаль.
• Курган — археалягічны помнік. За 2 км на захад ад вёскі. Выявіў і абсьледаваў у 1981 годзе Міхаіл Лашанкоў

Страчаная спадчына

• Царква Прачыстай Багародзіцы (1767 год).^[a] Да 1839 году парафія Беларускай грэка-каталіцкай царквы (БГКЦ). Сьвятар: Андрэй Тэадаровіч.^[10][1]
  • К царкве былі прыпісаны ў 1857 годзе — сяло: Рэпухава; вёскі: Выпаўзова, Вялікае Гальцава, Замошша, Комлі, Малое Гальцэва, Нагаўкі, Руклі, Рамашкава, Самонава, Філістава, Уладыкі (Бладыкі), Шамоліна, Шанькава.^[9]
  • К царкве былі прыпісаны ў 1910 годзе — сёла: Рэпухава, Роскі Сялец; вёскі: Ваўкавіча, Выпаўзова, Вялікае Гальцава, Замошша, Комлі, Леонькаў, Малы Сялец, Новае Замошша, Пагосьцік, Панізоўе, Рамашкава, Руклі, Самонава, Старынкі, Асінаўка, Уладыкі, Шамоліна, Шанькава, Шугалеява; фальваркі: Рэпухава, Вятохма; засьценак: Уладыкі, хутар: Выдумка.^[8]

Заўвагі

1. Назва помніка архітэктуры прыводзіцца паводле беларускай гістарычнай традыцыі. Афіцыйны тытул Маскоўскага патрыярхату: «Царква Ўсьпеньня Прасьвятой Багародзіцы» або «Сьвята-Ўсьпенская царква» (рас. Церковь Успения Пресвятой Богородицы, Свято-Успенская церковь); таксама Прачысьценская царква