Старасельле

Старасе́льле^[1] — вёска ў Беларусі, на рацэ Бярозаўцы. Уваходзіць у склад Александрыйскага сельсавету Шклоўскага раёну Магілёўскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 423 чалавекі. Знаходзіцца за 19 км на паўночны захад ад Шклова, за 12 км ад чыгуначнай станцыі Копысь; на аўтамабільнай дарозе Шклоў — Хацькава.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Старасельле (неадназначнасьць).

Старасельле лац. Starasielle
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Магілёўская
Раён:	Шклоўскі
Сельсавет:	Александрыйскі
Насельніцтва:	423 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2239
Паштовы індэкс:	213026
Нумарны знак:	6
Геаграфічныя каардынаты:	54°19′8.93″ пн. ш. 30°6′18.52″ у. д.
Старасельле на мапе Беларусі ± Старасельле Старасельле
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Старасельле — даўняе мястэчка гістарычнай Аршаншчыны (частка Віцебшчыны). Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаўся касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы, помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры XVIII ст., зруйнаваны савецкімі ўладамі.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Упершыню Старасельле ўпамінаецца ў XVI стагодзьдзі як маёнтак у Аршанскім павеце Віцебскага ваяводзтва, уладаньне Сапегаў. У 1606 годзе тут існаваў касьцёл.

З 1656 году Старасельле перайшло ў валоданьне Нарушэвічаў, потым пратэстанцкай царквы. У вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай (1654—1667) мястэчка спалілі маскоўскія захопнікі.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Праект царквы-мураўёўкі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) Старасельле апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Аршанскім павеце Магілёўскай губэрні. Тут працавала смалакурна-шкіпінарнае прадпрыемства (з 1859 году), дзеялі Траецкая царква і расейская царкоўна-прыходзкая школа (з 1862 году).

У 1868 годзе Старасельле было ў валоданьні Л. Цітова; 2 крупадзёрныя, вінакурны і цагельны заводы, сукнавальня, 2 млыны, карчма. На 1886 год у мястэчку было 33 двары, валасная і мяшчанская ўправы, 2 царквы, касьцёл, сынагога, вадзяны млын, карчма, 11 крамаў, 2 кірмашы. На 1909 год — 88 двароў.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Старасельле занялі войскі Нямецкай імпэрыі^[2].

Найноўшы час

Новы касьцёл (?), да 1941 г.

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Старасельле абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Старасельле вярнулі БССР, дзе яно 20 жніўня стала цэнтрам сельсавету Копыскага, з 8 ліпеня 1931 году — Талачынскага, з 5 сьнежня 1931 году — Шклоўскага раёнаў, з 20 лютага 1938 году ў Магілёўскай вобласьці. У 1939 годзе бальшавікі зруйнавалі помнік драўлянай архітэктуры барока — касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы^[3].

На 2000 год у Старасельлі быў 191 двор, на 2002 год — 192, на 2007 год — 167. 20 лістапада 2013 году вёску перадалі зь ліквідаванага Старасельскага ў склад Александрыйскага сельсавету^[4].

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1827 год — 242 чал.; 1880 год — 464 чал.; 1886 год — 242 чал.; 1890 год — 474 чал., зь іх 331 праваслаўны, 40 каталікоў і 103 юдэі^[5]; 1897 год — 926 чал.
• XX стагодзьдзе: 1909 год — 450 чал.; 1990 год — 443 чал.^[6]; 1997 год — 501 чал.; 1999 год — 431 чал.; 2000 год — 470 чал.^[7]
• XXI стагодзьдзе: 2002 год — 478 чал.^[8]; 2007 год — 371 чал.^[9]; 2010 год — 423 чал.

Інфраструктура

У Старасельлі працуюць сярэдняя школа, лякарня, клюб, бібліятэка, пошта.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Капліца (XIX ст.)
• Могілкі: старыя каталіцкія, юдэйскія

Страчаная спадчына

• Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (XVIII ст.)
• Царква (XIX ст.)