Старшыня Ўраду Расейскай Фэдэрацыі

Старшыня Ўраду Расейскай Фэдэрацыі, у адпаведнасьці з 24-м артыкулам фэдэральнага канстытуцыйнага закону «Аб Урадзе Расейскай Фэдэрацыі»^[1], узначальвае Урад Расейскай Фэдэрацыі, вызначае яго асноўныя накірункі дзейнасьці і арганізуе працу.

Прэзыдэнт Расеі, у адпаведнасьці з 83-м артыкулам Канстытуцыі Расеі^[2], мае права ўзначальваць паседжаньні ўраду. У адпаведнасьці з 115-м артыкулам Канстытуцыі Расейскай Фэдэрацыі^[3] пастановы і распараджэньні ўраду, калі яны супярэчаць указам прэзыдэнта, могуць быць адмененыя прэзыдэнтам Расеі. Акрамя гэтага, прэзыдэнт Расеі, адпаведна 32-му артыкулу Фэдэральнага канстытуцыйнага закона «Аб Урадзе Расейскай Фэдэрацыі»^[1], кіруе дзейнасьцю фэдэральных органаў выканаўчай улады, якія займаюцца пытаньнямі абароны, бясьпекі, унутраных спраў, замежных спраў, прадухіленьня надзвычайных сытуацыяў і ліквідацыі наступстваў стыхійных бедзтваў, хоць кіраўнікі некаторых з адпаведных ведамстваў (як МЗС Расеі, МУС Расеі і інш.) уваходзяць ва ўрад.

Да 25 сьнежня 1993 году пасада старшыні Ўраду Расейскай Фэдэрацыі мела назву старшыня Рады Міністраў — Ураду Расейскай Фэдэрацыі, цяперашняя назва была замацаваная прынятай у сьнежні 1993 году Канстытуцыяй Расеі.

Неафіцыйна пасада часта завецца прэм'ер-міністар, хаця ў Канстытуцыі Расейскай Фэдэрацыі такая назва адсутнічае.

Парадак прызначэньня, паўнамоцтвы і абавязкі старшыні ўраду вызначаюцца артыкуламі 110-117 Канстытуцыі Расеі^[3].

З 8 мая 2012 году старшынём Ураду Расейскай Фэдэрацыі зьяўляецца Дзьмітры Мядзьведзеў.

Паўнамоцтвы

У адпаведнасьці з Фэдэральным канстытуцыйным законам «Аб Урадзе Расейскай Фэдэрацыі» і Рэглямэнтам Ураду Расейскай Фэдэрацыі Старшыня Ўраду Расеі выконвае наступныя функцыі:

• вызначае ў адпаведнасьці з канстытуцыяй, фэдэральнымі канстытуцыйнымі законамі, фэдэральнымі законамі і ўказамі прэзыдэнта асноўныя напрамкі дзейнасьці ўраду;
• прадстаўляе прэзыдэнту прапановы аб структуры фэдэральных органаў выканаўчай улады, аб прызначэньні на пасаду і аб вызваленьні ад пасады намесьнікаў старшыні ўраду і фэдэральных міністэрстваў, аб накладаньні на іх дысцыплінарных спагнаньняў і аб іх заахвочваньні;
• прадстаўляе ўрад унутры дзяржавы і за яе межамі;
• арганізуе працу ўраду і вядзе яго паседжаньні, валодаючы правам рашаючага голаса;
• сыстэматычна праводзіць нарады зь сябрамі ўраду, кіраўнікамі фэдэральных служб і іншых фэдэральных органаў выканаўчай улады, органаў і арганізацыяў пры ўрадзе, на якіх разглядае ход выкананьня праграм і плянаў дзейнасьці ўраду, даручэньняў прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі ўраду, прымае рашэньні па апэратыўных пытаньнях;
• падпісвае нарматыўныя акты ўраду (пастановы і распараджэньні);
• разьмяркоўвае абавязкі паміж сябрамі ўраду;
• сыстэматычна інфарміруе прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі аб працы ўраду.

Старшыня ўраду РФ уваходзіць па пасадзе ў:

• Раду Бясьпекі Расейскай Фэдэрацыі;
• Раду кіраўнікоў урадаў Садружнасьці Незалежных Дзяржаваў;
• Найвышэйшую Дзяржаўную Раду Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расеі;
• Раду кіраўнікоў урадаў Шанхайскай арганізацыі супрацы (ШОС);
• Міждзяржаўную раду Эўразійскай эканамічнай супольснасьці (ЭўрАзЭС);

Акрамя асноўных абавязкаў і функцый старшыні ўраду, прапісаных у законе, Старшыня Ўраду Расейскай Фэдэрацыі ад 2012 году Дз. Мядзьведзеў узначальвае наступныя каардынацыйныя і дарадчыя органы пры ўрадзе Расейскай Фэдэрацыі:

• Урадавую камісію па кантролі за ажыцьцяўленьнем замежных інвэстыцый;
• Раду па канкурэнтаздольнасьці і прадпрымальніцтву пры ўрадзе;
• Урадавую камісію па бюджэтных праектыроўках на чарговы фінансавы год і плянавы пэрыяд;
• Дзяржаўную пагранічную камісію;

Таксама Старшыня Ўраду Расейскай Фэдэрацыі Дз. Мядзьведзеў зьяўляецца:

• Першым намесьнікам старшыні Рады пры прэдзыдэнце Расейскай Фэдэрацыі па рэалізацыі нацыянальных праектаў і дэмаграфічнай палітыцы (прызначаны Ўказам прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі ад 10 ліпеня 2008 году);
• старшынём Назіральнай рады Банка разьвіцьця і зьнешнеэканамічнай дзейнасьці (Зьнешэканамбанк);
• старшынём Рады міністраў Саюзнай дзяржавы Расеі і Беларусі;

Парадак прызначэньня і вызваленьня ад пасады

Старшыня Ўраду Расеі прызначаецца прэзыдэнтам Расейскай Фэдэрацыі са згоды Дзяржаўнай Думы^[3].

Кандыдатам на пасаду старшыні Ўраду Расейскай Фэдэрацыі можа быць выключна грамадзянін Расейскай Фэдэрацыі, які ня мае грамадзянства іншай дзяржавы.

Прапанова кандыдатуры старшыні Ўраду Расеі падаецца ў Дзяржаўную Думу не пазьней за двухтыднёвы тэрмін пасьля заступленьня на пасаду абранага прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі ці пасьля звальненьня старшыні Ўраду Расеі, ці напрацягу тыдня з дня адхіленьня папярэдняй кандыдатуры Дзяржаўнай Думай.

Дзяржаўная Дума разглядае прапанаваную прэзыдэнтам Расейскай Фэдэрацыі кандыдатуру старшыні ўраду напрацягу тыдня з дня падачы прапановы аб кандыдатуры.

Пасьля трохразовага адхіленьня прапанаваных кандыдатур старшыні Ўраду Расеі Дзяржаўнай Думай прэзыдэнт Расейскай Фэдэрацыі самастойна прызначае старшыню Ўраду Расеі, распускае Дзяржаўную Думу і прызначае новыя выбары. Дзяржаўная Дума ня можа быць распушчаная на гэтай падставе толькі ў апошнія шэсьць месяцаў тэрміну Прэзыдэнцтва і падчас ваеннага або надзвычайнага становішча на ўсёй тэрыторыі дзяржавы, а такама ў выпадку ініцыяваньня Дзяржаўнай Думай працэдуры імпічмэнту прэзыдэнту Расеі.

Канстытуцыя Расейскай Фэдэрацыі не прадугледжвае звальненьня прэзыдэнтам аднаго толькі старшыні ўраду; прэзыдэнт прымае рашэньне аб звальненьні ўсяго ўраду^[2].

Старшыня Ўраду звальняецца з пасады прэзыдэнтам Расеі (артыкул 7 фэдэральнага канстытуцыйнага закона «Аб Урадзе Расейскай Фэдэрацыі»^[1]), што адначасова цягне за сабой адстаўку ўсяго Ўраду:

• па ўласнай заяве аб адстаўцы;
• у выпадку немагчымасьці выкананьня старшынём ўраду сваіх паўнамоцтваў (у чым менавіата можа заключацца немагчымасьць, ФКЗ не ўдаклядняе, пакідаючы магчымасьць тлумачэньня прэзыдэнту Расеі).

Таксама, адпаведна 117-му артыкулу Канстытуцыі Расеі^[2], старшыня ўраду мае права самастойна ставіць перад Дзяржаўнай Думай пытаньне пра давер ураду. Калі Дзяржаўная Дума адмаўляе ў даверу, прэзыдэнт цягам сямі дзён павінен прыняць рашэньне або пб адстаўцы ўраду, або аб роспуску Дзяржаўнай Думы і прызначэньні новых выбараў. Прэзыдэнт Расейскай Фэдэрацыі ня можа распускаць Дзяржаўную Думу толькі на гэтай падставе напрацягу году пасьля яе абраньня.

Прэзыдэнт Расейскай Фэдэрацыі паведамляе Савету фэдэрацыі і Дзяржаўнай Думе пра вызваленьне ад пасады старшыні Ўраду Расеі ў дзень прыняцьця рашэньня.

Выкананьне абавязкаў прэзыдэнта

У адпаведнасьці з Канстытуцыяй Расеі, ва ўсіх выпадках, калі прэзыдэнт Расейскай Фэдэрацыі не ў стане выконваць свае абавязкі, іх часова выконвае старшыня ўраду. Выконваючы абавязкі прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі ня мае распускаць Дзяржаўную Думу, прызначаць рэфэрэндум, а таксама падаваць прапановы аб папраўках і пераглядзе палажэньняў Канстытуцыі Расейскай Фэдэрацыі.

Сьпіс старшыняў ураду Расейскай Фэдэрацыі

Ніжэй прыведзены сьпіс старшыняў Ураду Расеі і выконваючых іх абавязкі пасьля 1991 году. У дужках пазначаны час працы на гэтай пасадзе, «в. а.» абазначае «выконваючы абавязкі».

№	Імя, прозьвішча (Гады жыцьця)	Фатаграфія	Тэрмін паўнамоцтваў		Прэзыдэнт	Партыйнасьць	Заўвага
в. а.	Барыс Ельцын (1931—2007)		6 лістапада 1991 году	15 чэрвеня 1992 году	Барыс Ельцын	беспартыйны	ня быў прэм’ер-міністрам ці в.а., але да 15 чэрвеня 1992 году ўзначальваў Урад Расеі як прэзыдэнт Расеі (у сувязі з правядзеньнем радыкальнай эканамічнай рэформы)[4].
в.а.	Ягор Гайдар (1956—2009)		15 чэрвеня 1992 году	15 сьнежня 1992 году		беспартыйны	выконваючы абавязкі
1	Віктар Чарнамырдзін (1938—2010)		14 сьнежня 1992 году	23 сакавіка 1998 году		Наш дом — Расея	адначасова 5 лістапада—6 лістапада 1996 году быў в. а. прэзыдэнта Расеі ў сувязі з апэрацыяй на сэрцы Барыса Ельцына[5]
в. а.	Сяргей Кірыенка (нар. 1962)		23 сакавіка 1998 году	24 красавіка 1998 году		беспартыйны	—
2			24 красавіка 1998 году	23 жніўня 1998 году
в. а.	Віктар Чарнамырдзін (1938—2010)		23 жніўня 1998 году	11 верасьня 1998 году		Наш дом — Расея	—
3	Яўген Прымакоў		11 верасьня 1998 году	12 мая 1999 году		беспартыйны	—
в. а.	Сяргей Сьцяпашын (нар. 1952)		12 мая 1999 году	18 мая 1999 году		беспартыйны
4			19 мая 1999 году	9 жніўня 1999 году			Указ прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі ад 19.05.1999 № 611[6]
в. а.	Уладзімер Пуцін (нар. 1952)		9 жніўня 1999 году	16 жніўня 1999 году		беспартыйны
5			16 жніўня 1999 году	7 мая 2000 году			ад 12:00 31 сьнежня 1999 году да 12:00 7 мая 2000 году старшыня ўраду У. Пуцін быў выконваючым абавязкі прэзыдэнта. Афіцыйна ён быў абраны прэзыдэнтам 26 сакавіка 2000 году і прыняў прысягу 7 мая 2000 году.
в. а.	Міхаіл Касьянаў (нар. 1957)		7 мая 2000 году	17 мая 2000 году	Уладзімер Пуцін	беспартыйны
6			17 мая 2000 году	24 лютага 2004 году			Указ аб прызначэньні Міхаіла Касьянава старшынём ураду Расейскай Фэдэрацыі[7]
в. а.	Віктар Хрыстэнка (нар. 1957)		24 лютага 2004 году	5 сакавіка 2004 году		беспартыйны	В. а.; не прапаноўваўся для зацьвярджэньня ў Думу[8]
7	Міхаіл Фрадкоў (нар. 1950)		5 сакавіка 2004 году	7 мая 2004 году		беспартыйны	5 сакавіка—7 мая 2004 году[9]
в. а.			7 мая 2004 году	12 мая 2004 году			7 мая—12 мая 2004 в. а. (прыпыняў паўнамоцтвы перад абраным прэзыдэнтам Расейскай Фэдэрацыі);
7			12 мая 2004 году	12 верасьня 2007 году			Ад 12 мая 2004 да 12 верасьня 2007[10]
в. а.			12 верасьня 2007 году	14 верасьня 2007 году			12 верасьня—14 верасьня 2007 году в. а. (пасьля адстаўкі, да моманту прызначэньня новага старшыні ўраду Расейскай Фэдэрацыі)[11]
8	Віктар Зубкоў (нар. 1941)		14 верасьня 2007 году	7 мая 2008 году		беспартыйны
в. а.			7 мая 2008 году	8 мая 2008 году	Дзьмітры Мядзьведзеў		в. а. (пасьля адстаўкі, да моманту прызначэньня новага старшыні ўраду Расейскай Фэдэрацыі)
9	Уладзімер Пуцін		8 мая 2008 году	7 мая 2012 году		Старшыня Адзінай Расеі (безь сяброўства ў партыі)	Загад аб прызначэньні Ўладзімера Пуціна старшынём ураду[12]
в. а.	Віктар Зубкоў		7 мая 2012 году	8 мая 2012 году	Уладзімер Пуцін	беспартыйны	В. а. старшыні ўраду да моманту прызначэньня новага старшыні ўраду Расеі[13]
10	Дзьмітры Мядзьведзеў (нар. 1965)		8 мая 2012 году	7 мая 2018 году		Адзіная Расея	8 мая 2012 году — 7 мая 2018 году[14]
в. а.			7 мая 2018 году	8 мая 2018 году			Ад 7 мая 2018 году да 8 мая 2018 году (прыпыняў паўнамоцтвы перад абраным прэзыдэнтам Расейскай Фэдэрацыі)[15]
10			8 мая 2018 году	15 студзеня 2020			ад 8 мая 2018 па 15 студзеня 2020[16]
в. а.			15 студзеня 2020	16 студзеня 2020			15 студзеня сышоў у адстаўку[17]
11	Міхаіл Мішусьцін (нар. 1966)		16 студзеня 2020	7 мая 2024		беспартыйны	7 мая 2024 года сышоў у адстаўку (складаў паўнамоцтвы перад зноў абраным прэзыдэнтом Расейскай Фэдэрацыі)
в. а.			7 мая 2024	10 мая 2024			В. а. старшыні ўраду да моманту прызначэньня новага старшыні ўраду Расеі
11			10 мая 2024	дзейны старшыня ўраду			зацьверджаны Дзярждумай і прызначаны Прэзыдэнтам РФ
в. а.	Андрэй Белавусаў (нар. 1959)		30 красавіка 2020	19 мая 2020			Часова выконваў абавязкі старшыні Ўраду Расейскай Фэдэрацыі ў сувязі з дыягнаставанай каронавіруснай інфэкцыяй COVID-19 пад час пандэміі ў дзейнага старшыні Ўраду РФ Міхаіла Мішусьціна

Галасаваньне

Ніжэй прыведзеныя вынікі галасаваньня дэпутатаў Дзяржаўнай Думы па пытаньні аб дачы прэзыдэнту Расейскай Фэдэрацыі згоды на прызначэньне кандыдата старшынём Ураду Расейскай Фэдэрацыі.

Кандыдат	Дата галасаваньня	Усяго дэпутатаў	Галасавала	«За»	«Супраць»	Устрымаліся	Не галасавалі	Вынік	Працэнт галасоў «За» ад агульнай колькасьці дэпутатаў	Працэнт галасаваўшых «За» ад колькасьці галасаваўшых дэпутатаў
Ягор Гайдар	9 сьнежня 1992	1040		467	486	26[18]	61	Не зацьверджаны	44,90
Віктар Чарнамырдзін	14 сьнежня 1992	1040		721	172	48	1	Зацьверджаны	69,33
	10 жніўня 1996	450	402	314	85	3	48	Зацьверджаны[19]	69,78	80,72
Сяргей Кірыенка	10 красавіка 1998	450	334	143	186	5	116	Не зацьверджаны[20]	31,78	36,11
	17 красавіка 1998	450	397	115	271	11	53	Не зацьверджаны[21]	25,56	50,88
	24 красавіка 1998	450	315	251	25	39[22]	135	Зацьверджаны[23]	55,78	79,68
Віктар Чарнамырдзін	31 жніўня 1998	444	345	94	251	0	99	Не зацьверджаны	20,89	27,25
	7 верасьня 1998	443	412	138	273	1	31	Не зацьверджаны	30,67	33,50
Яўген Прымакоў	11 верасьня 1998	443	393	315	63	15	50	Зацьверджаны	70,00	80,15
Сяргей Сьцяпашын	19 мая 1999	440	362	293	55	14	78	Зацьверджаны	65,11	80,94
Уладзімер Пуцін	16 жніўня 1999	440	334	233	84	17	105	Зацьверджаны	51,78	69,76
Міхаіл Касьянаў	446	395	325	55	15	52		Зацьверджаны	72,22	82,28
Міхаіл Фрадкоў	5 сакавіка 2000	447	434	352	58	24	14	Зацьверджаны	78,22	81,11
	12 мая 2004	447	436	356	72	8	11	Зацьверджаны	81,65
Віктар Зубкоў	14 верасьня 2007	445	436	381	47	8	9	Зацьверджаны	84,67	87,39
Уладзімер Пуцін	8 мая 2008	449	448	392	56	0	1	Зацьверджаны	87,11	87,50
Дзьмітры Мядзьведзеў	8 мая 2012	450	443	299	144	0	7	Зацьверджаны	66,44	67,49
	8 мая 2018	446	430	374	56	0	16	Зацьверджаны	83,11	83,48
Міхаіл Мішусьцін	16 студзеня 2020	449	424	383	0	41	26	Зацьверджаны	85,1	90,3

Тэрмін паўнамоцтваў

Інфармацыя правераная на 29 ліпеня 2025 году

     Старшыні Камітэту міністраў, ад 1906 году Савета міністраў Расейскай імпэрыі
     Старшыні часовага ўраду Расеі
     Старшыні Савету народных камісараў, ад 1946 году Савета міністраў СССР
     Старшыні ўраду Расейскай Фэдэрацыі

№	Старшыня ўраду	Тэрмін паўнамоцтваў	Заўвагі
1	Аляксей Касыгін	16 гадоў 7 дзён
2	Ёсіф Сталін	11 гадоў 302 дні
3	Пётар Лапухін	10 гадоў 315 дні
4	Вячаслаў Молатаў	10 гадоў 137 дзён
5	Іларыён Васільчыкаў	8 гадоў 318 дзён
6	Мікалай Бунге	8 гадоў 153 дні
7	Павал Гагарын	7 гадоў 363 дні
8	Павал Ігнацьеў	7 гадоў 295 дзён
9	Дзьмітры Мядзьведзеў	7 гадоў 253 дзён
10	Іван Дурнаво	7 гадоў 225 дзён
11	Аляксандар Чарнышоў	7 гадоў 192 дні
12	Аляксей Рыкаў	6 гадоў 319 дзён
13	Мікіта Хрушчоў	6 гадоў 201 дзён
14	Уладзімер Ленін	6 гадоў 98 дзён	У 1922—1924 гг. абавязкі выконваў Леў Каменеў
15	Мікалай Навасільцаў	5 гадоў 280 дзён
16	Віктар Чарнамырдзін	5 гадоў 116 дзён	23 жніўня — 11 верасьня 1998 г. — в. а.
17	Мікалай Рыжкоў	5 гадоў 108 дзён
18	Міхаіл Рэйтэрн	5 гадоў 86 дзён
19	Пётар Сталыпін	5 гадоў 58 дзён
20	Віктар Качубей	5 гадоў 34 дні
21	Мікалай Ціханаў	4 гады 338 дзён
22	Аляксей Арлоў	4 гадоў 286 дзён
23	Уладзімер Пуцін	4 гады 272 дзён	9 жніўня 1999 г. прызначаны, 16 жніўня 1999 г. зацьверджаны. З 31 сьнежня 1999 г. — в. а. прэзыдэнта РФ; урадам кіраваў Міхаіл Касьянаў
24	Міхаіл Мішусьцін	5 гадоў
25	Сяргей Вязьміцінаў	3 гады 258 дзён
26	Міхаіл Касьянаў	3 гадоў 292 дзён	7—17 мая 2000 г. — в. а.
27	Міхаіл Фрадкоў	3 гады 131 дзень	7—12 мая 2004 г. — в. а. 12—14 верасьня 2007 г. — в. а.
28	Мікалай Булганін	3 гады 46 дзён
29	Блудаў Дзьмітры	2 гады 302 дні
30	Сяргей Вітэ	2 гады 248 дзён
31	Уладзімер Какоўцаў	2 гады 148 дзён
32	Мікалай Румянцаў	2 гады 87 дзён
33	Іван Гарамыкін	2 гады 59 дзён
34	Георгі Малянкоў	1 год 338 дзён
35	Пётар Валуеў	1 год 287 дзён
36	Васіль Левашоў	1 год 266 дзён
37	Барыс Шцюрмер	286 дзён
38	Яўген Прымакоў	243 дні
39	Віктар Зубкоў	239 дзён	7—8 мая 2008 г. — в. а. 7—8 мая 2012 г. — в. а.
40	Валянцін Паўлаў	226 дзён
41	Барыс Ельцын	222 дні	6 лістапада 1991 г. — 15 чэрвеня 1992 г. кіраваў урадам у якасьці прэзыдэнта РФ
42	Ягор Гайдар	183 дні	В. а.
43	Мікалай Салтыкоў	162 дні
44	Сяргей Кірыенка	153 дні
45	Іван Сілаеў	124 дні	24 жніўня — 20 верасьня 1991 г. (як кіраўнік Камітэта па апэратыўным кіраваньні народнай гаспадаркай СССР) 20 верасьня — 26 сьнежня 1991 г. (як старшыня Міжрэспубліканскага эканамічнага камітэта СССР)
46	Георгі Львоў	120 дзён
47	Аляксандар Керанскі	110 дзён
48	Сяргей Сьцяпашын	89 дзён
49	Мікалай Галіцын	63 дні
50	Аляксандар Трэпаў	47 дні
51	Андрой Белавусаў	21 дзень	В. а. на час хваробы дзейнага старшыні Ўраду Міхаіла Мішусьціна
52	Віктар Хрыстэнка	10 дзён	В. а.