Амброзія палыналістая

Амбро́зія палыналістая^[1] (Ambrosia artemisiifolia) — від кветкавых раслін роду Амброзія (Ambrosia) сямейства Астравыя (Asteraceae).

Амброзія палыналістая
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Астравыя Трыба:  Heliantheae Род:  Амброзія Від:  Амброзія палыналістая
Міжнародная навуковая назва
Ambrosia artemisiifolia L., 1753
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   36496 NCBI   4212 EOL   468175 GRIN   t:103817 IPNI   176058-1 TPL   gcc-20460

Батанічнае апісанне

Аднагадовая травяністая апушаная расліна са сцяблом вышынёй 20—200^[1] (20—150^[2]) см і моцным разгалінаваным коранем, пранікаючым на глыбіню да 4^[2] м.

Батанічная ілюстрацыя з кнігі Яна Копса «Flora Batava», 1800—1934

Сцябло разгалінаванае ў верхняй частцы. Верхняе лісце чаргаванае, перыстараздзельная і амаль сядзячая, ніжняе — супраціўнае, на кароткіх чаранках. Верхні бок лісця цёмна-зялёнага колеру, ніжні — шараваты. Пераважна аднадомная расліна^[2]. Мужчынскія (тычынкавыя) кветкі дробныя, жоўтыя, па 5—25 кветак у кошыках, сабраных у коласападобныя суквецці па канцах парасткаў. Жаночыя кветкі знаходзяцца па 2—3 у пазухах лісця. Плод — сухая сямянка.

Арэал і экалогія

Амброзія палыналістая паходзіць з Паўночнай Амерыкі. Паўсюдна расце на тэрыторыі Канады, усходніх і паўднёва-ўсходніх штатаў ЗША^[2]. У 1863 годзе завезена ў Германію, потым у Францыю, распаўсюдзілася ў даліне ракі Рона, на тэрыторыі Бельгіі, Нідэрландаў, Вялікабрытаніі, Венгрыі, Расіі, на Балканскім паўвостраве^[2]. У цяперашні час сустракаецца ў Еўропе, Малдове, Міжземнамор’еі, на Каўказе, на тэрыторыі Украіны, Расіі, Казахстана, у Сярэдняй і Малой Азіі, Іране, Кітаі, Японіі, Афрыцы, Аўстраліі, Паўднёвай Амерыцы^[2].

Каранцінны від на тэрыторыі Беларусі^[3].

Расліна высушвае глебу, пагаршае яе ўрадлівасць, прыгнятае культурныя расліны на пасевах^[2]. На лугах і пашах выцясняе злакавыя і бабовыя расліны, зніжае кармавую якасць сена (з прычыны ўтрымання ў лісцях горкіх эфірных алеяў жывёла іх не паядае)^[2]. Пылок амброзіі палыналістай з’яўляецца алергенам^[2].

Зноскі

1. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
2. Чёрная книга флоры Средней России. Чужеродные виды растений в экосистемах Средней России (руск.)
3. Растения Беларуси // Гербарий ЦБС НАН Беларуси MSKH Архівавана 10 жніўня 2022. (руск.)