Габрыелеўка

Габрые́леўка^[1] (трансліт.: Habryjelieŭka, руск.: Габриелевка) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці, на рацэ Шаць. Уваходзіць у склад Шацкага сельсавета.

Вёска Габрыелеўка Габрыелеўка, 2021 г. Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Шацкі Каардынаты 53°25′04″ пн. ш. 27°37′45″ у. д.HGЯO Водныя аб’екты Шаць Насельніцтва ▲704 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Паштовыя індэксы 222824 Аўтамабільны код 5 Габрыелеўка Габрыелеўка

Габрыелеўка на Вікісховішчы

Гісторыя

Герб Аскеркаў.

Габрыелеўка вядома прынамсі з другой паловы XVIII стагоддзя як фальварак, які адносіўся да маёнтка Шацк уласнасці Аскеркаў. Назва, верагодна, паходзіць ад імя Юзафа Габрыэля Аскеркі, сына Антонія і Францішкі з Бжэзінскіх. Сустракалася таксама назва Габрыелаўка. Фальварак уваходзіў у склад Менскага павета Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага^[2].

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні.

Жыццё Юзафа Габрыеля Аскеркі не па сродках вычарпала яго рэсурсы і прывяло да эксдывізіі ў канцы 1812 года, якая працягвалася да 1816 года. Эксдывізійны суд складаўся з Караля Тавянскага, Пятра Завадскага і Вінцэнта Павенскага^[3]. Эксдывізія аддзяліла ад Шацка фальваркі Габрыэлеўку і Стары Шацк з вёскай Задашчэнне (39 дымоў) на карысць крэдытораў Пуцятаў^[3] .

У 1858 годзе ўласнасць Пятра Пуцяты. Пасля 1861 года ў Шацкай воласці Ігуменскага павета. У канцы XIX стагоддзя краязнавец Аляксандр Ельскі пазначаў альтэрнатыўную назву Габрыелеўкі — Мосіцы (Mosice)^[4]. У 1889 годзе ўладальнікам маёнтка Габрыелеўка быў дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Антон Пятровіч Пуцята, было 1365 дзесяцін зямлі^[5]. У 1903 годзе ўласнасць Аляксандра Антонавічы Пуцяты^[6]. У 1913 годзе ўласнасць Пятра Пуцяты, 960 дзесяцін зямлі^[7].

Найноўшы час

Карта ваколіц Шацка 1927 года, на якой пазначана вёска Габрыелеўка.

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. Маёмасць нацыяналізавана, створаны саўгас «Габрыелеўка»^[8]. У 1921 годзе ў саўгасе былі кузня, крухмальны завод, паравы млын, слясарная і шавецкая майстэрні, цыркулярка, школа 1-й ступені. У пачатку 1930-х гадоў дзейнічалі масласырзавод, цагляны завод, сукнавальня.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

Насельніцтва

• 1897 год — 9 двароў, 72 жыхары
• 1908 год — 1 двор, 95 жыхароў^[9]
• 1917 год — 1 двор, 100 жыхароў, усе беларусы^[10]
• 1920-я гады — каля 120 жыхароў^[11]
• 1960 год — 135 жыхароў
• 2002 год — 320 двароў, 990 жыхароў
• 2009 год — 681 жыхар^[12]
• 2012 год — 317 двароў, 835 жыхароў
• 2019 год — 704 жыхары^[13]

Славутасці

• Сядзібна-паркавы ансамбль Пуцятаў (XIX), захаваліся рэшткі пабудоў.