Дзмітрый Васілевіч Наліўкін

Дзмітрый Васілевіч Налі́ўкін^[9] (руск.: Дмитрий Васильевич Наливкин; 13 (25) жніўня 1889 — 3 сакавіка 1982) — вучоны, геолаг і палеантолаг, доктар геолага-мінералагічных навук, прафесар (1920), акадэмік Акадэміі навук СССР (1946, член-карэспандэнт з 1933). Замежны член Сербскай акадэміі навук (1968)^[9], ганаровы член Акадэміі навук Туркменскай ССР (1958), Герой Сацыялістычнай Працы (1963). Заслужаны дзеяч навукі РСФСР (1943).

Дзмітрый Васілевіч Наліўкін
руск.: Дмитрий Васильевич Наливкин
Дата нараджэння	13 (25) жніўня 1889
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя[1]
Дата смерці	3 сакавіка 1982(1982-03-03)[2][3] (92 гады)
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Камароўскія пасялковыя могілкі[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  Расійская рэспубліка  РСФСР[d]  СССР[3]
Бацька	Q130526683?[4]
Род дзейнасці	палеантолаг, геолаг, геафізік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	геалогія[3][5], палеанталогія[3][5], стратыграфія[3][5], Цэнтральная Азія[3], дэвонскі перыяд[3], палеагеаграфія[5] і geological mapping[d][6]
Месца працы	Санкт-Пецярбургскі горны інстытут[3] Бібліятэка Расійскай акадэміі навук[d][7]
Навуковая ступень	доктар геолага-мінералагічных навук
Альма-матар	Санкт-Пецярбургскі горны інстытут[3]
Член у	Расійская акадэмія навук Акадэмія навук СССР Сербская акадэмія навук і мастацтваў Рускае палеанталагічнае таварыства[d][8]
Прэміі
Узнагароды	Leopold-von-Buch-Plaque[d] (1961) Залаты медаль імя А. П. Карпінскага[d]

Біяграфія

Нарадзіўся ў Санкт-Пецярбургу. Скончыў Танішаўскае камерцыйнае вучылішча. Працаваў у Горным камітэце калектарам, адзьюнкат-геолагам, геолагам. У 1915 годзе скончыў Ленінградскі горны інстытут і выкладаў у ім з 1917 года. У 1925—1926 гадах выкладчык у Сярэднеазіяцкім дзяржаўным універсітэце ў Ташкенце, у 1929—1930 гадах у Ленінградскім політэхнічным інстытуце. З 1926 года займаў пасаду загадчыка Туркестанскай секцыі Геалагічнага камітэта, з 1929 года дырэктар Інстытута геалагічнай карты Галоўнага геолага-разведачнага ўпраўлення Вышэйшага савета народнай гаспадаркі СССР. З 1931 года ў Цэнтральным навукова-даследчым геолага-разведачным інстытуце, з 1939 года ва Усесаюзным навукова-даследчым геалагічным інстытуце. У 1941—1946 гадах ва Свярдлоўскім горным інстытуце. У 1946—1955 гадах на пасадзе дырэктара Лабараторыі азёразнаўства Акадэміі навук СССР і адначасова у 1946—1951 гадах старшыня прэзідыума Туркестанскага філіяла Акадэміі навук СССР. З 1954 года Д. В. Наліўкін старшыня створанага па яго ініцыятыве Міжведамаснага стратыграфічнага камітэта СССР, з 1974 года — яго ганаровы старшыня. У 1957—1961 гадах старшыня Нацыянальнага камітэта геолагаў СССР.

Памёр Д. В. Наліўкін 2 сакавіка 1982 года^[9][10]. Пахаваны ў пасёлку Камарова (Курортны раён Санкт-Пецярбурга)^[10].

Навуковая дзейнасць

Д. В. Наліўкіну належаць навуковы працы геалогіі, палеанталогіі, стратыграфіі і палеагеаграфіі палеазою і карысным выкапням Урала, Сярэдняй Азіі і Усходне-Еўрапейскай платформы. Займаўся вывучэннем фацый і інш. Кіраваў стварэннем геалагічных карт тэрыторыі СССР, распрацоўкай прынцыпаў іх стварэння. У 1931—1937 гадах кіраваў геалагічнай групай Таджыка-Памірскай экспедыцыі Акадэміі навук СССР^[10]. З 1937 года — галоўны рэдактар дробнамаштабных геалагічных карт тэрыторыі СССР^[10].

Аўтар больш за 400 навуковых прац, у тым ліку манаграфій^[10].

Сярод апублікаванага:

• Брахиоподовые фации верхнего и среднего девона Ферганы // Изв. ИАН. 1915. Т. 9. № 17. С. 1835—1840.
• Очерк гео­ло­гии Тур­ке­ста­на. — Ташкент; М., 1926.
• Учение о фациях: Географические условия образования осадков. Т. 1—2. — М., Л, 1955—1956.
• Геология СССР. — М., Л, 1962.
• Ураганы, бури и смерчи. — Л., 1969.
• Раннедевонский перерыв в Прибалтике // Современные задачи палеонтологии и биостратиграфии в развитии минерально-сырьевой базы. — Л. 1984.

Быў ганаровым членам шэрагу навуковых таварыстваў СССР, Францыі, Вялікабрытаніі, Венгрыі, Польшчы, Чэхаславакіі, Індыі, ЗША^[10].

Узнагароды

• Медаль «Серп і Молат» (1963)
• 4 ордэны Леніна (1944, 1948, 1963, 1969)
• Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1975)
• 3 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга (1943, 1948, 1950)
• Ордэн Дружбы народаў (1979)
• Сталінская прэмія 1946 года
• Ленінская прэмія 1957 года
• Залаты медаль імя М. М. Пржавальскага (1927)
• Залаты медаль імя А. П. Карпінскага (1949)
• Медаль імя Леапольда фон Буха (ФРГ)
• Медаль імя акадэміка Фурмарке (Бельгія)
• Медаль імя Фрацішака Пашэннага (Чэхаславакія) і іншыя ўзнагароды.

Памяць

• У гонар Д. В. Наліўкіна названы 59 відаў выкапнёвых жывёл і 3 віды раслін, ледавікі на Паміры і Цянь-Шані, рыфтагенны пояс на Цянь-Шані, мыс на ўзбярэжжы Паўночнага вострава архіпелага Новая Зямля, навукова-даследчыя судны «Геолог Дмитрий Наливкин» і «Академик Наливкин»^[10].
• Мемарыяльная дошка ў Санкт-Пецярбургу на доме, у якім жыў вучоны (1990)^[10].
• У 1989 годзе выпушчаны настольны медаль «100 лет со дня рождения Дмитрия Васильевича Наливкина»^[11].

Зноскі

1. Наливкин Дмитрий Васильевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
2. Ralph J., Nikischer T., Hudson Institute of Mineralogy Mindat.org: The Mineral and Locality Database — [Keswick, VA], Coulsdon, Surrey: 2000.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15221937'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6395268'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2463831'></a>
3. https://www.geosociety.org/documents/gsa/memorials/v17/Nalivkin-DV.pdf Праверана 14 лістапада 2020.
4. Бодылевская И. В. А.А. Борисяк на Украине. Первые шаги в геологии, A.A. Borisiak in the Ukraine: the First Steps in Geology // Историко-биологические исследования — 2017. — Т. 9, вып. 1. — С. 29–39. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130526642'></a>
5. Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
6. Národní autority České republiky Праверана 23 лютага 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
7. Владимировна Р. С., Игоревна З. С. Выставка, посвящённая 100-летию со дня рождения Д.В. Лебедева, The Exhibition Dedicated to 100th Anniversary of Daniil V. Lebedev // Историко-биологические исследования — 2015. — Т. 7, вып. 4. — С. 165–167. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q131369503'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130718715'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q131369626'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a>
8. Жамойда А. И., Рожнов С. В., Алексеев А. С. и др. Столетие Палеонтологического общества России. Исторический очерк, 100 years of the Russian Paleontological Society. A Historical Survey // Историко-биологические исследования — 2016. — Т. 8, вып. 2. — С. 83–106. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130611429'></a>
9. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11.
10. Дзмітрый Васілевіч Наліўкін на сайце «Героі краіны»
11. Каталог «Советский знак» (руск.)