Дубна (Украіна)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Дубна.

Дубна (укр.: Дубно) — горад у Ровенскай вобласці Украіны, на рацэ Іква. Адміністрацыйны цэнтр Дубенскага раёна. Насельніцтва 40 000 чал.

Горад
Дубна
укр.: Дубно
Замак князёў Астрожскіх
Сцяг[d] Герб[d]
50°23′35″ пн. ш. 25°44′06″ у. д.HGЯO
Краіна	Украіна
Вобласць	Ровенская вобласць
Раён	Дубенскі раён
Гісторыя і геаграфія
Першае згадванне	1100
Вышыня цэнтра	200 ± 1 м
Водныя аб’екты	Іква
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Насельніцтва
Насельніцтва	37 545 чал. (2019)[1]
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	+380-3656
Паштовы індэкс	35600—35608
Аўтамабільны код	BK
КААТУУ	5610300000
[Дубенская гарадскі савет Дубенская гарадскі савет]
Паказаць/схаваць карты
Дубна Дубна
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Знаходзіцца за 45 км ад Роўна, чыгуначная станцыя на лініі Роўна — Львоў.

Гісторыя

Упершыню згаданы ў Іпацьеўскім летапісе пад 1100 годам; уваходзіла ў склад Валынскага і Галіцка-Валынскага княстваў.

У XIV стагоддзі ўладанне князёў Астрожскіх, у складзе Вялікага Княства Літоўскага.

6 чэрвеня 1498 года атрымала магдэбургскае права. У канцы XV стагоддзя разам з гарадскімі ўмацаваннямі ў Дубна ўзвялі замак, у гэты час у месце дзейнічалі Крыжаўзвіжанскі і Праабражэнскі манастыры^[2].

З 1565/1566 гадоў у Валынскім ваяводстве. У 1569 годзе згодна з умовамі Люблінскай уніі перайшло да Каралеўства Польскага. У XVI стагоддзі ў Дубенскім замку дзейнічала людвісарня.

У 1609 годзе ўвайшло ў склад ардынацыі з цэнтрам у горадзе Астрог^[2]. У 1614 годзе ў Дубне пачаў дзейнічаць кляштар бернардзінцаў. З 1620 года валоданне князёў Заслаўскіх. У 1630—1631 гадах усе манастыры Дубна прынялі Унію^[2]. У 1648 годзе казацкія загоны Максіма Крываноса часова авалодалі Дубнам. У 1660 годзе казакі Багдана Хмяльніцкага бралі замак у аблогу, аднак не здолелі яго ўзяць; у гэты ж час Аляксандра Чарнецкая заснавала ў Дубне кляштар кармелітаў. З 1673 года валоданне Юзафа і Тэафіліі Любамірскіх.

У 1727 і 1743 гадах у Дубенскім Праабражэнскім манастыры праходзілі саборы (генеральныя капітулы) Уніяцкай царквы. У 1793 годзе ў выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай^[2] апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Валынскай губерні.

У 1873 годзе адкрылася аднайменная чыгуначная станцыя.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам у 1921 годзе ўвайшло ў склад міжваеннай Польскай Рэспублікі, цэнтр павета Валынскага ваяводства. З 1939 года ў складзе Украінскай ССР. З ліпеня 1941 года па 17 сакавіка 1944 года знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.

Насельніцтва

• 1860 год — 6057 чал., у тым ліку шляхты 433, духоўнага звання 86, ганаровых грамадзян 14, купцоў 452, сялян 303, ваенных 975, іншаземцаў 10, іншых 26.^[3]
• 1970 год — 25 тыс. чал.^[4]
• 1991 год — 42,1 тыс. чал.^[5]
• 2001 год — 39 146 чал.

Эканоміка

Прадпрыемствы лёгкай, харчовай, мэблевай прамысловасці. Працуюць ліцейна-механічны, гуматэхнічных вырабаў заводы.

Славутасці

• Замак князёў Астрожскіх (XV—XVIII стагоддзі)
• Касцёл бернардзінцаў (XVII ст.)
• Касцёл Св. Яна Непамука (XIX ст.)
• Кляштар кармелітак (XVIII ст.)
• Луцкая брама (XVI ст.)
• Сінагога (XVI—XVII стагоддзі)
• Тараканаўскі форт (кан. XIX ст.)
• Царква Св. Георгія (XVIII ст.)
• Царква Св. Ільі (пач. XX ст.)
• Царква Праабражэння Гасподняга (XVIII ст.)

• 
  Замак, вежа
• 
  Замак, выгляд з боку ўязной брамы
• 
  Замак, надбрамны корпус

Гарады-пабрацімы

• Гіжыцка, Польшча
• Саколаў Падляскі, Польшча
• Белаградчык, Балгарыя

Вядомыя асобы

• Самуіл Іосіфавіч Гельберг (1898—1992) — мікрабіёлаг, доктар медыцынскіх навук.
• Барыс Якаўлевіч Эльберт (1890—1963) — беларускі мікрабіёлаг.

Цікавыя факты

• У аповесці Мікалая Гогаля «Тарас Бульба» пад сценамі Дубна адбываецца легендарная сцэна, калі галоўны герой забівае свайго сына.