Дупель

Ду́пель, дубальт (Gallinago media або Capella media) — пералётная птушка атрада Сеўцападобныя (Charadriiformes).

Паштовая марка Беларусі, 2007

Дупель
Дупель (Gallinago media), Беларусь
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Другаснаротыя Тып:  Хордавыя Падтып:  Пазваночныя Інфратып:  Сківічнаротыя Надклас:  Чацвераногія Клас:  Птушкі Падклас:  Нованёбныя Атрад:  Сеўцападобныя Падатрад:  Scolopaci Сямейства:  Бакасавыя Род:  Бакасы Від:  Дупель
Міжнародная навуковая назва
Gallinago media (Latham, 1787)
Ахоўны статус
Блізкія да ўразлівага становішча IUCN 3.1 Near Threatened : / 22693093
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   176704 NCBI   114734 EOL   1049586 FW   368017

Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам. II катэгорыя (EN)

Апісанне

Даўжыня цела каля 24 см, размах крылаў 43—50 см, маса 130—230 г. Апярэнне стракатае, рыжавата-бурае. Падобны на бакаса, але на баках грудзей і брушка папярочныя стракаціны, больш кароткая дзюба (да 7,4 см). У палёце зверху бачныя белыя крайнія рулявыя пёры. Узлятае моўчкі, ляціць прама. Пад час такавання на зямлі самец клацае дзюбай, клякоча, мурлыкае і выдае гук «бі-бі-бі».

Пашырэнне

Арэал: Скандынавія і паўночны ўсход Еўропы і паўночны захад Азіі, на ўсход пранікае ад ракі Енісей. Насяляе заліўныя лугі (звычайна паблізу рэк) з групамі кустоў, тарфянікі, забалочаныя тэрыторыі, жыве ў тайзе і тундры (звычайна з бярозамі). У Скандынавіі пашыраны вышэй за 1000 м над узроўнем мора.

У Беларусі звычайны пералётны від. Трымаецца на ўскраінах балот, пад восень трапляецца на сырых лугах каля рэк, на выганах. Прылятае ў красавіку. Маладняк з канца чэрвеня. Адлятае у канцы жніўня — верасні. Увосень вельмі тлусты.

Зімуе ў Паўднёва-Заходняй і Паўднёвай Афрыцы.

Асаблівасці біялогіі

Корміцца глебавымі беспазваночнымі, насякомымі і іх лічынкамі, карэньчыкамі балотных раслін.

Яйка

Самцы такуюць вялікімі групамі ўначы. Гнёзды ладзяць на купінах. Часцей за ўсё добра схаванае сярод расліннасці. Высцілка даволі скупая з сухіх, укладзеных кругам траў і моху.

Нясе звычайна 4 яйцы (вельмі рэдка 3 або 5). Яйкі авальныя да грушападобных, ад шараватых да палева-жоўтых, часам аліўкавыя або зеленаватыя; плямкі даволі вялікія: глыбокія — светла-шэрыя (галоўным чынам на шырокім канцы), паверхневыя — карычневыя або карычнева-вішнёвыя. Птушаняты вывадкавыя.

Паляванне

Аб’ект палявання. Від уключаны ў Чырвонаю кнігу Рэспублікі Беларусь.

Прыгатаванне падобнае да бакаса, слонкі.

Літаратура

• Дупель // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 261. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
• Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000. — 540 с.: іл. — ISBN 83-01-13187-X
• Белы А. Дупель // Праект «Наша ежа»

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дупель
• Позвоночные животные России Архівавана 25 лістапада 2020. (руск.)