Ляйпуны

Ляйпуны^[1] або Лейпуны^[2], таксама Лейпалінгіс^[3] (літ.: Leipalingis) — мястэчка ў Літве, на рацэ Пасярэйцы. Уваходзіць у склад Друскеніцкага самакіравання Аліцкага павета, цэнтр Ляйпунскай сянюніі. Месціцца за 12 км на паўночны захад ад Друскенікаў.

Мястэчка
Ляйпуны
літ.: Leipalingis
Агульны выгляд
Герб
54°05′10″ пн. ш. 23°51′40″ у. д.HGЯO
Краіна	Літва
Павет	Алітускі
Самакіраванне	Друскеніцкае
Сянюнія	Ляйпунская
Гісторыя і геаграфія
Ранейшыя назвы	Лейпуны
Вышыня цэнтра	119 м
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Насельніцтва
Насельніцтва	1 552 чал. (2011)
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Паштовы індэкс	LT-67027
Паказаць/схаваць карты
Ляйпуны
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Назва

Назва «Лейпалінгіс» паходзіць ад пруска-яцвяжскай назвы дрэва ліпы — leipa (па-літоўску liepa), з тыповым пруска-яцвяжскім суфіксам -ing-. У элеменце Leipal- бачаць сувязь з літоўскім дыялектным liepalė «ліпка». Таму назву ўмоўна можна перадаць як «Ліпкавічы».

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўспамін пра Ляйпуны датуецца 1504 годам. У гэты час вёска ўваходзіла ў склад Гарадзенскага павета Троцкага ваяводства. У XVI стагоддзі Ляйпуны былі ў валоданні Сапегаў, якія пабудавалі тут царкву (пазней — касцёл). Пасля Сапегаў мястэчка перайшло да Масальскіх, у канцы XVIII стагоддзя — да Плятэраў.

Пад уладай Расійскай імперыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года Лейпуны апынуліся ў складзе Прусіі, у 1807 годзе згодна з Тыльзіцкім мірным дагаворам — у складзе Герцагства Варшаўскага, пазней у Царстве Польскім і па скасаванні аўтаноміі ў Расійскай імперыі, у Сейненскім павеце Аўгустоўскай губерні.

У 1806—1826 гадах у Ляйпунах збудавалі мураваны касцёл. У 1807 годзе тут пачала працаваць школа, у 1906 годзе — бібліятэка. На 1827 год у Ляйпунах было 43 будынкі. У часы Першай сусветнай вайны ў 1915 годзе мястэчка занялі нямецкія войскі.

Найноўшы час

З 1918 года ў складзе Літвы.

У часы Другой сусветнай вайны з чэрвеня 1941 да 1944 года мястэчка знаходзілася пад акупацыяй Германіі.

У 1990-я гады ўлады Літвы ўключылі Ляйпуны ў афіцыйны этнаграфічны рэгіён Дзукія.

• Мястэчка на старых здымках
• 
  Касцёл на Рынку, 1915 г.
• 
  Палац Крушэўскіх, 1900-я гг.
• 
  Палац, 1900-я гг.
• 
  Палац, 1900-я гг.

• 
  Флігель, 1900-я гг.
• 
  Парк, 1900-я гг.
• 
  Парк, 1900-я гг.
• 
  Парк, 1900-я гг.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1827 год — 323 чал.^[4]
• XXI стагоддзе: 2011 год — 1552 чал.

Славутасці

• Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (1806—1826)
• Іўдзейскія могілкі
• Сядзіба Крушэўскіх (XVIII—XIX стагоддзі)

Галерэя

• Краявіды Лейпалінгіса
• 
  Касцёл
• 
  Інтэр’ер касцёла
• 
  Палац Крушэўскіх
• 
  Парк