Мхінічы

Мхінічы (трансліт.: Mchiničy, руск.: Мхиничи)  — былая вёска ў Краснапольскім раёне Магілёўскай вобласці. Цэнтр Мхініцкага сельсавета.

Вёска Мхінічы Краіна Беларусь Вобласць Магілёўская Раён Краснапольскі Сельсавет Мхініцкі Каардынаты 53°11′48″ пн. ш. 31°20′41″ у. д.HGЯO Мхінічы на карце Беларусі ±

Геаграфія

Размяшчалася за 17 км на паўднёвы захад ад Краснаполля, за 126 км ад Магілёва, за 68 км ад чыгуначнай станцыі Камунары на лініі Крычаў — Сураж (Расія). Рэльеф раўнінны. На поўначы і паўднёвым захадзе межавала з лесам. Праз вёску цячэ р. Каўпіта (прыток р. Беседзь). Транспартныя сувязі па шашы Выдранка—Краснаполле, якая праходзіць праз вёску.

Гісторыя

На паўднёвай ускраіне вёскі, на левым беразе р. Каўпіта захаваўся археалагічны помнік — старажытны курган (мясцовая назва «Шведскі курган»), што сведчыць аб засяленні гэтых месц у далёкай старажытнасці.

Паводле пісьмовых крыніц вёска вядома з 16 ст. У 1563 г. сяло ў Прапойскай воласці, дзяржаўная ўласнасць.

У 1777 г. сяло Мхінічы ў Рагачоўскай акрузе Магілёўскай губерні. У 1816 г. сяло Амхінічы ў Чэрыкаўскім павеце, уласнасць памешчыка. У 1864 г. адкрыта школа (народнае вучылішча), у якой у 1889 г. навучаліся 33 хлопчыкі і 1 дзяўчынка. У 1885 г. цэнтр воласці Чэрыкаўскага павета. Меліся школа, мураваная царква. У 1897 годзе працавалі 2 ветраныя млыны, хлебазапасны магазін, крама. Раз у год праводзіўся кірмаш. Частка вяскоўцаў займалася кравецкім, бандарным і кавальскім промысламі.

У 1909 г. пачала дзейнічаць казённая вінная крама. У 1918 г. арганізаваны камітэт беднаты. З 20 жніўня 1924 года цэнтр Мхініцкага сельсавета. У склад сельсавета ўваходзілі 13 вёсак. У 1925 г. дзейнічала працоўная школа 1-й ступені, у якой у 1925 г. было 65 вучняў. У 1930-я г. вяскоўцы ўступілі ў калгас. У канцы 1930-х г. на тэрыторыі сучаснага Мхініцкага с/с былі вёска Пакацкая (да 1982) і пасёлак Шамаўшчына (да 1980).

У Вялікую Айчынную вайну з жніўня 1941 г. да 30 верасня 1943 г. акупіравана нямецка-фашысцкімі захопнікамі. У 1943 г. гітлераўцы спалілі вёску. 99 вяскоўцаў змагаліся на фронце, 64 з іх загінулі.

У 1986 годзе ў складзе саўгаса «Халмянскі» (цэнтр — в. Халмы), размяшчаліся 2 фермы буйной рагатай жывёлы, сярэдняя школа, Дом культуры, бібліятэка, комплексны прыёмны пункт бытавога абслугоўвання насельніцтва, фельчарска-акушэрскі пункт, аптэка, аддзяленне сувязі, магазін.

Пасля катастрофы 1986 года на Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі вёска адселена ў сувязі з радыяцыйным забруджаннем.

Планіроўка

Рака падзяляла вёску на паўднёва-ўсходнюю (просталінейная з завулкамі вуліца — адрэзак шашы, арыентаваны з паўднёвага захаду на паўночны ўсход) і паўночна-заходнюю (дугападобная вуліца з завулкамі, арыентаваная з паўднёвага захаду на паўночны ўсход) часткі; вытворчы сектар быў на паўночным усходзе.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе:
  • 1816 — 41 двор, 290 жыхароў;
  • 1885 — 100 двароў 728 жыхароў;
  • 1897 — 139 двароў, 973 жыхары;
• XX стагоддзе:
  • 1909 — 148 двароў, 980 жыхароў;
  • 1926 — 159 двароў, 892 жыхары;
  • 1986 — 94 гаспадаркі, 227 жыхароў

Вядомыя асобы

• Анатоль Іванавіч Банкузаў (1921—1980) — Герой Савецкага Саюза, генерал-маёр, які вызначыўся ў Вялікую Айчынную вайну пры штурме крэпасці і ваенна-марской базы Пілау ў красавіку 1945 г.
• Васіль Антонавіч Шашалевіч (1897—1941) — беларускі драматург.
• Мікалай Аляксандравіч Цытовіч (1900—1984) — расійскі вучоны ў галіне механікі грунтоў і інжынернай геалогіі.

Літаратура

• Мхінічы // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 6, кн. 2. Магілёўская вобласць / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2009. — 592 с.: іл. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0440-2.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх