Перпіньян

Перпіньян (фр.: Perpignan, катал.: Perpinyà)  — горад у Францыі, на рацэ Тэт, адміністрацыйны цэнтр дэпартамента Усходнія Пірэнеі. Гістарычна з’яўляўся галоўным горадам правінцыі Русільён. Размешчаны за 13 км ад берага Міжземнага мора і за 31 км на поўнач ад франка-іспанскай мяжы. Насельніцтва 116 700 чал. (2004).

Горад
Перпіньян
фр.: Perpignan
Герб[d]
42°41′55″ пн. ш. 2°53′44″ у. д.HGЯO
Краіна	Францыя
Рэгіён	Аксітанія
Дэпартамент	Усходнія Пірэнеі
Кіраўнік	Louis Aliot[d][1]
Гісторыя і геаграфія
Першае згадванне	927
Вышыня цэнтра	41 м[2], 8 м[3], 95 м[3] і 39 м[4]
Водныя аб’екты	Têt[d][5]
Часавы пояс	UTC+1 і UTC+2
Насельніцтва
Насельніцтва	116700 чалавек (2004)
Афіцыйная мова	каталанская мова[6]
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	468
Паштовы індэкс	66000
mairie-perpignan.fr
Паказаць/схаваць карты
Перпіньян
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Размешчаны на ўрадлівай раўніне горад з даўніх часоў лічыўся цэнтрам мясцовага вінаробства. Горад упершыню быў згаданы ў 927 годзе. Графы русільёнскія абралі яго сваёй рэзідэнцыяй і кіравалі Перпіньянам да 1172 года, пасля чаго яго атрымалі ў спадчыну графы барселонскія. Пры ажыццёўленым Хаймэ I падзеле каталонскіх зямель Перпіньян разам з Балеарскімі астравамі дастаўся малодшаму, Хаймэ II, і ў 1276—1344 гадах горад служыў сталіцай гэтага гаспадара і двух яго нашчадкаў.

У XVII стагоддзі, калі Францыя сутыкнулася з Іспаніяй у спрэчцы за ўладанне Русільёнам, Перпіньян быў ператвораны ў крэпасць. Паводле Пірэнейскага міру 1659 годзе горад быў пакінуты за Людовікам XIV. У XIX стагоддзі струхлелыя гарадскія сцены былі знесены за непатрэбнасцю. У 1936 годзе ў Перпіньян хлынулі ўцекачы з Іспаніі, дзе бушавала грамадзянская вайна. Пасля 1960 года тут сяліліся французы з паўночнаафрыканскіх калоній^[7].

Насельніцтва

Год Колькасць 2012 120 489 2013 120 959 2015 121 934 [8] Год Колькасць 2016 123 602 [9] 2017 120 158 [10] 2018 119 188 [11] Год Колькасць 2019 119 344 [12] 2020 118 032 [13] 2021 119 656 [14] Год Колькасць 2022 120 996 [15]

Славутасці

Кожную гарачую пятніцу па вуліцах горада ідзе працэсія людзей у чорных каўпаках.

Візітнай карткай Перпіньяна лічыцца маленечкі форт Le Castillet, пабудаваны ў 1368 годзе і цяпер адкрыты для турыстаў у якасці музея. За бастыёнамі знакамітай Перпіньянскай цытадэлі часоў «старога рэжыму» хаваецца адноўлены ў апошні час палац сярэднявечных каралёў Маёркі. Сабор св. Іаана, закладзены ў 1324 годзе каралём Санча, будаваўся галоўным чынам у XV і XVI стагоддзях. Старадаўні марскі трыбунал (Loge de Mer) з часам быў перабудаваны ў тэатр.

З мастацкіх помнікаў увагу турыстаў прыцягвае Перпіньянскі вакзал, дэкараваны самім Сальвадорам Далі, які выпрабаваў у ім «прыступ касмаганічнага экстазу». У музеі Рыго выстаўлены палотны як самога гэтага мастака, так і майстроў каталанскага прымітыву.

• 
  Умацаванні Перпіньяна XVII—XVIII стагоддзяў.
• 
  Эль-Кастэлет.

Гарады-пабрацімы

•  Барселона, Іспанія (1994)^[16]
•  Гановер, Германія (12 чэрвеня 1960)^[17]
•  Жырона, Іспанія^[18]
•  Каталонія, Іспанія^[19]
•  Ланкастэр, Вялікабрытанія^[20]
•  Ланкастэр, Вялікабрытанія (1962)^[21]
•  Льейда, Іспанія^[22]
•  Лэйк-Чарлз^[d], ЗША (6 верасня 1991)^[23]
•  Маалот-Таршыха, Ізраіль (6 ліпеня 1998)^[24]
•  Мастаганем, Алжыр (7 кастрычніка 2011)^[25]
•  Махамедыя^[d], Марока
•  Сарасота, ЗША (6 верасня 1995)^[26]
•  Тавіра^[d], Партугалія (7 ліпеня 2001)^[27]
•  Тыр, Ліван (15 лістапада 1997)
•  Фігерас, Іспанія^[28]