Сапліцы

Саплі́цы (руск.: Соплицы, польск.: Soplicowo) — колішняя вёска ў Беларусі^[1]. Знаходзілася на тэрыторыі Варанчанскага сельсавета Карэліцкага раёна Гродзенскай вобласці^[2].

Вёска Сапліцы Краіна Беларусь Вобласць Гродзенская Раён Карэліцкі Сельсавет Варанчанскі Каардынаты 53°23′40″ пн. ш. 26°03′34″ у. д.HGЯO Сапліцы на карце Беларусі ±

Сапліцы на Вікісховішчы

Назва

Першапачаткова вёска (дакладней — засценак) называлася Сапліца, Сапліцы ці Сопліцы]^[3][4][5]. Падчас знаходжання засценку ў складзе Расійскай імперыі поруч з іншымі найменнямі вёскі^[6] з'яўляецца таксама назва Сапліцава (польск.: Soplicowo)^[7], якая выкарыстоўвалася ў тым ліку ў міжваеннай Польшчы^[8].

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Засценак Сапліцы ў складзе Вялікага Княства Літоўскага ўваходзіў у склад Наваградскага павета Навагрудскага ваяводства. Засценак належаў Сапліцам (Сопліцам)^[5]

Пад уладай Расійскай імперыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 годзе вёска апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Наваградскім павеце Мінскай губерні, з'яўлялася шляхецкай ваколіцай^[9][10].

Вёска Райца, якая знаходзілася побач Сапліцаў належала брату каханай Адама Міцкевіча Марылі — Юзафа Верашчакі. У 1897 годзе Верашчакі прадалі маёнтак Путкамерам (унукам Марылі). У 1910 годзе яго атрымала ў пасаг дачка Яніна, пабраўшыся шлюбам з прафесарам Кракаўскага ўніверсітэта Адамам Жултоўскім.

У часы Першай сусветнай вайны ў лютым 1918 года Сапліцы занялі войскі Германскай імперыі.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай тэрыторыя абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай I з'езду КП(б) Беларусі засценак увайшоў у склад Беларускай ССР^[11]. Згодна з Рыжскім мірным дагаворам 1921 года Сапліцы апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі. Увайшлі ў склад гміны Цырын Навагрудскага павета Навагрудскага ваяводства, у засценку ў 1921 годзе жыло 29 жыхароў, сярод якіх 23 былі каталікамі, 6 праваслаўнымі^[8].

У 1939 годзе Сапліцы ўвайшлі ў склад БССР. У 1987 г. Сапліцы былі канчаткова знесены і перасталі існаваць.

У культуры

Сапліцы ўзгадаў Адам Міцкевіч у ’’Пане Тадэвушы’’^[3][4][7]. Уласна ад Сапліцаў ці ад прозвішча ўладальнікаў Сапліцаў Міцкевіч узяў назву месца дзеяння паэмы. Аднак засценак быў не адзіным прататыпам міцкевічаўскага Сапліцава^[3][12].

Вядома, што Адама Міцкевіча звязвалі сваяцкія сувязі з сапраўднымі гаспадарамі мястэчка. Сапліцы (польск.: Saplісоwіе) былі ў сваяцтве з уладальнікамі суседніх Горбатавічаў Міцкевічамі праз шлюб Адама Міцкевіча (стрыечнага дзеда паэта) з Вікторыяй Сапліцай у 1779 г.^[5]