Сарагоса

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Сарагоса (значэнні).

Сараго́са^[1] (ісп.: Zaragoza) — горад на паўночным усходзе Іспаніі, сталіца аўтаномнага рэгіёну Арагон, правінцыі Сарагоса і аднайменнай акругі (Comarca de Zaragoza).

Сарагоса ісп.: Zaragoza Герб[d] Сцяг[d] Краіна  Іспанія Каардынаты 41°39′ пн. ш. 0°54′ з. д.HGЯO Кіраўнік Jorge Azcón[d] Першая згадка 24 да н. э. Плошча 1063 км² Вышыня цэнтра 199 м Водныя аб’екты Эбра, Huerva River[d], Gállego[d] і Imperial Canal of Aragon[d] Насельніцтва 682000 чалавек (2020) Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 976 Паштовыя індэксы 50001—50018 Аўтамабільны код Z Афіцыйны сайт zaragoza.es (ісп.) Сарагоса на карце Іспаніі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Размешчаны ў сярэднім цячэнні ракі Эбра, каля 200 метраў над узроўнем мора. На 1 студзеня 2007 года ў Сарагосе пражывае 654 390 чалавек, яна з’яўляецца пятым па велічыні горадам Іспаніі.

Гісторыя

Заснавана ў 24 да н.э. на месцы старажытнага паселішча як рымская калонія пад назвай Цэзарэя-Аўгуста. У 452 годзе захоплена свевамі, у 476 — вестготамі. У 714—1118 гадах пад уладай арабаў, у ХІ — пачатку ХІІ стагоддзя цэнтр Сарагоскага эмірата. У 1118 горад адваяваны ў арабаў войскамі караля Арагона Альфонса I, з 1119 года сталіца Арагонскага каралеўства, атрымала права самакіравання і іншыя прывілеі. У XIV—XVI ст. адзін з важнейшых эканамічных (вытворчасцьсць сукна) і культурных (у 1474 заснаваны ўніверсітэт) цэнтраў Арагона. У XVII—XVIII ст. эканамічна заняпала. У 1-ю іспанскую рэвалюцыю 1808—1814 двойчы ўзята ў аблогу французскімі войскамі (1808, 1808—1909). У Іспанскую рэвалюцыю 1931—1939 гадоў месца баёў паміж рэспубліканскімі войскамі і франкістамі.

Насельніцтва

Год Колькасць 1971 448 500 [2] 1981 591 000 [3] 1996 602 000 [4] 2001 610 976 [5] 2002 620 419 [6] 2004 638 799 [7] 2005 647 373 [8] Год Колькасць 2006 649 181 [9] 2007 654 390 [10] 2008 666 129 [11] 2009 674 317 [12] 2010 675 121 [13] 2011 674 725 [14] 2012 679 624 [15] Год Колькасць 2013 732 765 [16] 2014 666 058 [17] 2015 664 953 [18] 2016 661 108 [19] 2017 664 938 [20] 2018 666 880 [21][22] 2019 674 997 [23] Год Колькасць 2020 681 877 [24] 2021 675 301 [25] 2022 673 010 [26] 2023 682 513 [27] 2024 686 986 [28]

Славутасці

У структуры цэнтра горада захаваліся рысы рэгулярнай планіроўкі старажытнарымскай калоніі. Сярод помнікаў: рэшткі старажытнарымскіх пабудоў, маўрытанскіх будынкаў (Х—ХІІ ст.) з узорыстай цаглянай муроўкай, дэкаратыўнымі купаламі, абліцоўкай шматколернай кафляй, сабор Ла-Сеа (1119—1550; фасад канца XVII стагоддзя ў стылі эрэрэска; вежа 1685), касцёлы ў стылі мудэхар (Санта-Марыя Магдалена і іншыя), біржа («лонха», 1551, готыка і платэрэска), палацы XVI стагоддзя ў стылі платэрэска.

Музей прыгожых мастацтваў.

Гарады-пабрацімы

•  Yulin^[d], Кітай
•  Zamboanga^[d], Філіпіны
•  Zaragoza^[d], Гватэмала
•  Барнаул, Расія
•  Біярыц, Францыя
•  Віфлеем, Дзяржава Палесціна
•  Далянь, Кітай
•  Каімбра, Партугалія
•  Ла-Пас, Балівія
•  Ла-Плата, Аргенціна
•  Мосталес, Іспанія
•  По, Францыя
•  Скоп’е, Паўночная Македонія (2008)^[29][30]
•  Ташкент, Узбекістан
•  Тырана, Албанія^[31]
•  Тыхуана, Мексіка

Вядомыя асобы

• Ігнасіа Камача (нар. 1990) — іспанскі футбаліст.
• Тэрэза Кларамун (1862—1932) — каталонская анарха-сіндыкалістка.