Віфлеем

Віфлеем (іўр.: בית לחם, Бейт-Лехем, літар. Дом Хлеба; араб. بَيْتِ لَحْمٍ‎; Байт-Лахмія, літар. Дом Мяса) — горад у Палесцінскай аўтаноміі, на тэрыторыі Заходняга берага ракі Іардан, у гістарычнай вобласці Іўдзея, сталіца правінцыі Віфлеем; цэнтр паломніцтва і турызму. Размешчаны прыкладна ў 8 км на поўдзень ад Іерусаліма і ў цяперашні час фактычна мяжуе з ім. Насельніцтва — 25 266 чалавек (2007), з прыгарадамі — 42 тысячы чалавек, плошча — 6 км².

Населены пункт
Віфлеем
араб. بَيْتِ لَحْمٍ‎
Панарама Віфлеема з боку Іерусаліма. Фота 1898 года.
31°42′16″ пн. ш. 35°12′22″ у. д.HGЯO
Краіна	Палесцінская аўтаномія
Статус	сталіца правінцыі
Правінцыя	правінцыя Віфлеем
Мэр	Віктар Батарсэ
Гісторыя і геаграфія
Першае згадванне	XV стагоддзе да н.э.
Вышыня цэнтра	775 м
Тып клімату	міжземнаморскі клімат
Часавы пояс	UTC+2
Насельніцтва
Насельніцтва	25 266 чалавек (2007)
Нацыянальны склад	палесцінскія арабы
Канфесійны склад	хрысціянства (20%), іслам (80%)
Афіцыйная мова	арабская мова
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	2
bethlehem-city.org
Віфлеем
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Тут, згодна з Бібліяй, нарадзіўся і быў памазаны на царства Давід. Віфлеем — гэта таксама святы для хрысціян горад, другі па значнасці пасля Ерусаліма, таму што тут, згодна з Евангеллем (Лк. 2:4-7, Мф. 2:1-11), нарадзіўся Ісус Хрыстос. У горадзе пражывае адна з найстарэйшых хрысціянскіх супольнасцяў у свеце, хоць у апошнія гады яе колькасць скарацілася з прычыны эміграцыі. Віфлеем быў разрабаваны самарыцянамі ў 529 годзе, але адноўлены візантыйскім імператарам Юстыніянам I. У 637 годзе Віфлеем быў захоплены кіраўніком Арабскага халіфату Умарам ібн аль-Хатабам, які гарантаваў бяспеку рэлігійным святыням горада. У 1099 годзе крыжакі захапілі і ўмацавалі Віфлеем, замяніўшы грэчаскае праваслаўнае духавенства лацінскім. Лацінскае духавенства было выгнана з горада пасля таго, як горад быў захоплены Саладзінам, султанам Егіпта і Сірыі. З прыходам мамлюкаў у 1250 годзе гарадскія сцены былі знесены, пазней яны былі адноўлены султанамі Асманскай імперыі ў перыяд яе панавання^[1].

Брытанцы акупавалі горад падчас Другой сусветнай вайны, пазней Віфлеем у 1947 годзе быў уключаны ў міжнародную зону Арганізацыяй Аб’яднаных Нацый паводле плану падзелу Палесціны. Іарданія анексавала горад у 1948 годзе падчас араба-ізраільскай вайны. Ён быў заняты Ізраілем ў 1967 годзе ў часы шасцідзённай вайны. З 1995 года Віфлеем рэгулюецца Палесцінскай нацыянальнай адміністрацыяй^[1].

Турызм

Віфлеем населены мусульманскай большасцю, аднак гэта не перашкаджае гораду з’яўляецца домам для адной з найбуйнейшых палесцінскіх хрысціянскіх абшчын. Галоўным эканамічным сектарам Віфлеема з’яўляецца турызм, які асабліва павялічваецца падчас калядных святаў, калі хрысціянскія пілігрымы прыязджаюць у Базіліку Нараджэння Хрыстова.

• Віфлеем - Bethlehem - בית לחם - بيت لحم
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Насельніцтва

Год Колькасць 1980 25 000 [2] 2019 36 000 [3]

Гарады-пабрацімы

•  Conversano^[d], Італія
•  Greccio^[d], Італія
•  Għajnsielem^[d], Мальта
•  Kalocsa^[d], Венгрыя
•  Montesarchio^[d], Італія
•  São Pedro do Butiá^[d], Бразілія
•  Třebechovice pod Orebem^[d], Чэхія
•  Valinhos^[d], Бразілія
•  Villa Alemana^[d], Чылі
•  Yalvaç^[d], Турцыя
•  Абу-Дабі, ААЭ
•  Арвіета, Італія
•  Арланда, ЗША
•  Асізі, Італія
•  Афіны, Грэцыя
•  Баранкілья, Калумбія (2016)^[4]
•  Белен, Бразілія
•  Белу-Арызонты, Бразілія
•  Беневента, Італія
•  Берлінгтан, ЗША
•  Брэшыя, Італія
•  Верона, Італія (снежань 2013)^[5][6]
•  Гаага, Нідэрланды
•  Гаета, Італія
•  Галіполі, Італія
•  Глазга, Вялікабрытанія (2 красавіка 2007)^[7][8]
•  Грэнобль, Францыя
•  Джоплін, ЗША
•  Кансепсьён, Чылі
•  Кордава, Іспанія (лістапад 1988)^[9]
•  Куска, Перу (22 кастрычніка 1993)^[10]
•  Кёльн, Германія (1996)
•  Лацыа, Італія
•  Леганес, Іспанія
•  Лісабон, Партугалія
•  Мадаба, Іарданія
•  Манпелье, Францыя
•  Мантэваркі, Італія
•  Мантэрэй, Мексіка (1999)^[11][12]
•  Марыквіль^[d], Аўстралія
•  Мілан, Італія (22 мая 2000)^[13][14]
•  Натал, Бразілія
•  Павія, Італія
•  Палерма, Італія^[15]
•  Перэ-ле-Маніяль^[d], Францыя
•  Пратавек'ё, Італія
•  Прэторыя, ПАР
•  Рабат, Марока
•  Сакрамента, ЗША
•  Сан-Мініята^[d], Італія
•  Санкт-Пецярбург, Расія (2003)^[16][17]
•  Сант'Анастазія, Італія
•  Сарагоса, Іспанія
•  Сарпсбарг, Нарвегія
•  Страсбур, Францыя
•  Уладзімір, Расія (2013)^{[18][19][…]}
•  Умбрыя, Італія
•  Фларэнцыя, Італія (24 чэрвеня 1962)^[20][21]
•  Хаапсалу^[d], Эстонія
•  Чывітавек’я^[d], Італія
•  Чэнстахова, Польшча (7 снежня 2004)^{[22][23][…]}
•  Шартр, Францыя (1994)
•  Штайр, Аўстрыя

Гл. таксама

• Нараджэнне Хрыстова
• Пячора Раства
• Віфлеемская зорка
• Віфлеем, Галілея

Зноскі

1. History of Bethlehem (англ.)(недаступная спасылка). Bethlehem-city.org (6 ліпеня 2013). Архівавана з першакрыніцы 13 студзеня 2008. Праверана 9 ліпеня 2013.
2. شراب م. م. ‎⁨معجم بلدان فلسطين ⁩ — دمشق: دار المأمون للتراث, 1987. — С. 200.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q116878355'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q133847970'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q133847972'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3766'></a>
3. http://www.bethlehem-city.org/en/index-16.php?Mid=NTg=#.U0A780WIy-k
4. https://www.barranquilla.gov.co/desarrolloeconomico/relaciones-internacionales/acuerdos
5. http://www.bethlehem-city.org/en/verona
6. https://www.comune.verona.it/nqcontent.cfm?a_id=5485
7. https://www.bethlehem-city.org/en/glasgow
8. https://www.glasgow.gov.uk/index.aspx?articleid=21041
9. http://www.bethlehem-city.org/en/cordoba
10. http://www.aatccusco.com/ciudades_hermanas.php
11. http://www.bethlehem-city.org/ar/monterrey-ar
12. https://www.monterrey.gob.mx/pdf/portaln/PPOA/Programa_Operativo_Anual_2018_de_la_Secretaria_de_Desarrollo_Economico.pdf
13. http://www.bethlehem-city.org/en/milan
14. https://www.comune.milano.it/aree-tematiche/relazioni-internazionali/city-to-city-cooperation/gemellaggi/betlemme
15. https://www.comune.palermo.it/js/server/uploads/_20032019122906.pdf
16. https://www.bethlehem-city.org/en/saint-petersburg
17. https://kvs.gov.spb.ru/en/agreements/
18. https://www.vladimir-city.ru/international/partners/bethlehem/index.php
19. https://www.vladimir-city.ru/international/partners/bethlehem.jpg
20. http://www.bethlehem-city.org/en/florence
21. https://www.comune.fi.it/pagina/firenze-internazionale/gemellaggi-e-patti-di-amicizia
22. https://www.bethlehem-city.org/en/cz%C4%99stochowa
23. https://www.bethlehem-city.org/ar/czestochowa