Палітыка Беларусі

Рэспубліка Беларусь — унітарная дзяржава, форма кіравання — прэзідэнцкая рэспубліка.

Палітыка

Беларусь

Артыкул — частка серыі: Палітычная сістэма Беларусі

Канстытуцыя Беларусі Усебеларускі народны сход Прэзідэнт Беларусі Адміністрацыя прэзідэнта Савет бяспекі Савет Міністраў Прэм’ер-міністр Міністэрствы Дзяржаўныя камітэты Нацыянальны сход Савет Рэспублікі Члены Савета Рэспублікі Палата прадстаўнікоў Дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Судовая сістэма Канстытуцыйны Суд Вярхоўны Суд Генеральная пракуратура Генеральны пракурор Адміністрацыйная сістэма Адміністрацыйны падзел Мясцовыя Саветы дэпутатаў Выбары Цэнтральная выбарчая камісія Рэферэндумы: 1995 1996 2004 2022 Парламенцкія выбары: 1995 2000 2004 2008 2012 2016 2019 2024 Прэзідэнцкія выбары: 1994 2001 2006 2010 2015 2020 2025 Унутраная палітыка Палітычныя партыі Знешняя палітыка Міжнародныя арганізацыі Дыпламатычныя місіі Беларусі Ваенная палітыка Ваенная дактрына

Канстытуцыя

Асноўны артыкул: Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь

Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь была прынята 15 сакавіка 1994 г. на 13-й сесіі Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь 12-га склікання. Набыла сілу 30 красавіка 1994 з моманту яе апублікавання.

24 лістапада 1996 года Канстытуцыя была абноўлена і дапоўнена паводле вынікаў рэферэндуму. Істотная частка змен - пераразмеркаванне паўнамоцтваў на карысць выканаўчай улады і прэзідэнта, у прыватнасці.

Сучасная рэдакцыя Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь складаецца з прэамбулы, 9 раздзелаў, у якіх 8 глаў і 146 артыкулаў.

17 кастрычніка 2004 года на рэферэндуме з Канстытуцыі было выключана палажэнне, якое абмяжоўвае права адной асобы абірацца прэзідэнтам больш за на два тэрміны запар.

Глава дзяржавы

Главой беларускай дзяржавы з’яўляецца Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь. Яму дэлегаваны заканадаўчыя паўнамоцтвы на выданне ўказаў. Прэзідэнт абіраецца непасрэдна грамадзянамі на 5-гадовы тэрмін.

Выканаўчая ўлада

Найвышэйшым органам выканаўчай улады з’яўляецца Урад — Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь. Урад у сваёй дзейнасці падсправаздачны Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь і адказны перад Парламентам Рэспублікі Беларусь.

Заканадаўчая ўлада

Найвышэйшай заканадаўчай установай Беларусі ёсць Нацыянальны сход, які складаецца з Палаты прадстаўнікоў і Савета Рэспублікі. У Палаце прадстаўнікоў 110 дэпутатаў. Дэпутаты абіраюцца па мажарытарнай сістэме прамым усеагульным галасаваннем. Савет Рэспублікі абіраецца мясцовымі Саветамі — ад кожнай вобласці і горада Мінска абіраюцца па 8 членаў Савета Рэспублікі. 8 членаў Савета прызначаюцца прэзідэнтам — усяго 64 чалавека. Тэрмін паўнамоцтваў Нацыянальнага сходу — 4 года.

Судовая ўлада

Судовая ўлада ажыццяўляецца Вярхоўным судом і Канстытуцыйным судом.

Сістэма судоў будуецца на прынцыпах тэрытарыяльнасці і спецыялізацыі. Яна складаецца з:

• Канстытуцыйнага Суда;

• Сістэмы судоў агульнай юрысдыкцыі.

Утварэнне надзвычайных судоў забараняецца.

Сістэма судоў агульнай юрысдыкцыі складаецца з:

• Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь;

• абласных (Мінскага гарадскога) судоў;

• эканамічных судоў абласцей (горада Мінска);

• раённых (гарадскіх) судоў.

Вярхоўны Суд Рэспублікі Беларусь ажыццяўляе правасуддзе і нагляд за судовай дзейнасцю агульных судоў.

Асобна вылучаецца пракуратура РБ мэта якой нагляд за дакладным і аднолькавым выкананнем законаў, указаў, нарматыўных актаў:

Паколькі яна падначальваецца прэзідэнту Беларусі, то у нас яна частка выканаўчай сістэмы, хаця ёй ажыццяўляецца шэраг судовых і следчых дзеянняў: папярэдняе следства, абвінавачванне у судах і г.д.

Адзіную і цэнтралізаваную сістэму органаў пракуратуры складаюць:

• Генеральная пракуратура Рэспублікі Беларусь;

• пракуратуры абласцей, горада Мінска, якія з’яўляюцца юрыдычнымі асобамі;

• пракуратуры раёнаў, раёнаў у гарадах, гарадоў;

• міжраённыя і прыраўнаваныя да іх транспартныя пракуратуры;

• іншыя дзяржаўныя арганізацыі, створаныя ў сістэме органаў пракуратуры па рашэнні Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.

Палітычныя партыі

Асноўны артыкул: Палітычныя партыі Беларусі

На 2009 год у Беларусі афіцыйна зарэгістравана 15 палітычных партый^[1], з іх у Палаце Прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь IV склікання прадстаўленыя дзве: Камуністычная партыя Беларусі і Беларуская аграрная партыя.

Унутраная палітыка

Асноўны артыкул: Унутраная палітыка Беларусі

Карупцыя

Асноўны артыкул: Карупцыя § Прававое рэгуляванне ў Рэспубліцы Беларусь

Міжнароднае становішча і знешняя палітыка

Асноўны артыкул: Знешняя палітыка Беларусі

Дзяржава з’яўляецца членам-заснавальнікам ААН, СНД, АДКБ, ЕўрАзЭС, Саюзнай дзяржавы, а таксама членам іншых міжнародных аб'яднанняў.

Гл. таксама

• Дзяржаўныя пасады Рэспублікі Беларусь
• Спіс дыпламатычных місій Беларусі
• Пашпарт грамадзяніна Беларусі