Парламенцкія выбары ў Беларусі (2016)

Парламенцкія выбары адбыліся ў Беларусі 11 верасня 2016 года.^[1] Дэпутаты былі абраныя на тэрмін да наступных парламенцкіх выбараў у 2019 годзе.

Афіша пра выбары, Мінск

Вынікі выбараў паводле выбарчых акруг:
Прапрэзідэнцкія сілы      Беларуская аграрная партыя      Беларуская патрыятычная партыя      Беларуская сацыяльна-спартыўная партыя      Камуністычная партыя Беларусі      Рэспубліканская партыя працы і справядлівасці      Рэспубліканская партыя      Ліберальна-дэмакратычная партыя      Беспартыйныя (праўладныя) Апазіцыйныя сілы      Аб’яднаная грамадзянская партыя      Беларуская партыя аб’яднаных левых «Справядлівы свет»      Беларуская партыя «Зялёныя»      Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Грамада)      Кансерватыўна-Хрысціянская Партыя — БНФ      Партыя «Беларуская сацыял-дэмакратычная Грамада»      Партыя БНФ      Сацыял-дэмакратычная партыя Народнай Згоды      Іншыя дэмакратычныя сілы

Палітыка

Беларусь

Артыкул — частка серыі: Палітычная сістэма Беларусі

Канстытуцыя Беларусі Усебеларускі народны сход Прэзідэнт Беларусі Адміністрацыя прэзідэнта Савет бяспекі Савет Міністраў Прэм’ер-міністр Міністэрствы Дзяржаўныя камітэты Нацыянальны сход Савет Рэспублікі Члены Савета Рэспублікі Палата прадстаўнікоў Дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Судовая сістэма Канстытуцыйны Суд Вярхоўны Суд Генеральная пракуратура Генеральны пракурор Адміністрацыйная сістэма Адміністрацыйны падзел Мясцовыя Саветы дэпутатаў Выбары Цэнтральная выбарчая камісія Рэферэндумы: 1995 1996 2004 2022 Парламенцкія выбары: 1995 2000 2004 2008 2012 2016 2019 2024 Прэзідэнцкія выбары: 1994 2001 2006 2010 2015 2020 2025 Унутраная палітыка Палітычныя партыі Знешняя палітыка Міжнародныя арганізацыі Дыпламатычныя місіі Беларусі Ваенная палітыка Ваенная дактрына

Выбарчая сістэма

110 членаў Палаты прадстаўнікоў выбiраюцца на аднамандатных выбарчых акругах у два туры па мажарытарнай выбарчай сістэме. Вынікі сапраўдныя толькі ў тых акругах, дзе яўка выбаршчыкаў складае больш за 50 % у першым туры або 25 % у другім туры.^[2]

Змены ў выбарчым працэсе

18 мая 2016 кіраўнік ЦВК Лідзія Ярмошына патлумачыла сутнасць новаўвядзення ў назіранні за падлікам галасоў^[3]:

Адзін бок стала, на якім падлічвае галасы ўчастковая камісія, павінен быць адкрыты для агляду наглядальнікаў. Яны павінны бачыць усю працэдуру падліку.

Што датычыцца адлегласці ад стала, на якой будуць знаходзіцца наглядальнікі, то Лідзія Ярмошына растлумачыла:

Думаю, што яны будуць знаходзіцца на адлегласці тры метры. Не больш.

Вылучэнне кандыдатаў

Працэс вылучэння кандыдатаў у дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспубліка Беларусь прайшоў з 4 ліпеня па 1 жніўня.

Крытыка

Аляксей Янукевіч

Старшыня Партыі БНФ, кандыдат у дэпутаты па 92-ой Аўтазаводскай акрузе ў сталіцы Аляксей Янукевіч раскрытыкаваў пасіўных беларусаў, якія адмаўляюцца ўдзельнічаць у выбарах і абвінаваціў іх у падыгрыванні уладам.

Ці ні на кожным участку, але на многіх вельмі вялікая накрутка яўкі. Нашы назіральнікі, прысутнічаюць на участках, лічаць людзей, якія прыйшлі галасаваць, у выніку атрымліваюцца разыходжанні ў разы з тымі звесткамі, якія аб'яўляе камісія. Гэта значыць, што за ўсіх гэтых дамаляваных людзей будуць ўкінутыя ці ўжо ўкінутыя бюлетэні[4].

Галасаванне

Інфармацыя пра выбары на ўчастку ў Слуцку

Выбарчы ўчастак у Паўстыні

Скрыня для датэрміновага галасавання

Скрыні для галасавання ў Слуцку

Жанчыны спяваюць каля выбарчага ўчастка ў Вясеі

Члены ўчастковай камісіі паказваюць пустую скрыню перад яе закрыццём у Слуцку

Назіральнікі АБСЕ на ўчастку ў Бокшыцы

Падлік галасоў у акруговай выбарчай камісіі ў Слуцку

У датэрміновым галасаванні на выбарах у Палату прадстаўнікоў, якое прайшло 6-10 верасня, прынялі ўдзел 31,29 % выбаршчыкаў ад агульнай колькасці ўключаных у спісы^[5].

Мінск ^[6]

Шабаноўская выбарчая акруга № 91 ^[7]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК, %
Бухвостаў Аляксандр Іванавіч	1944	Справядлівы свет	4,1
Кавалькоў Аляксандр Фёдаравіч	1962	Аб’яднаная грамадзянская партыя	1,9
Мешкуць Алена Васільеўна	1967	Камуністычная партыя Беларусі	19,3
Міхно Ігар Сяргеевіч	1986	Ліберальна-дэмакратычная партыя	6,1
Няхайчык Аксана Уладзіміраўна	1967	беспартыйная дэпутат ППНС	58,9

Аўтазаводская выбарчая акруга № 92 ^[8]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Жоўнер Пётр Пятровіч	1955	Камуністычная партыя Беларусі	15,2
Курсевіч Валерый Віктаравіч	1979	беспартыйны	57,2
Кушнер Іна Іванаўна	1981	беспартыйная	2,9
Новікаў Віктар Іванавіч	1952	Справядлівы свет	5,4
Рыбалтоўскі Дзяніс Алегавіч	1986	Ліберальна-дэмакратычная партыя	4,6
Янукевіч Аляксей Антонавіч	1976	Партыя БНФ	4,4

Васняцоўская выбарчая акруга № 93 ^[9]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Аўсіевіч Мікалай Дзмітрыевіч	1954	Партыя БНФ	1,6
Барадзеня Валерый Анатольевіч	1972	беспартыйны дэпутат ППНС	57,8
Гардзіюк Дзяніс Вячаслававіч	1986	Камуністычная партыя Беларусі	22,7
Журык Яраслаў Сяргеевіч	1990	беспартыйны	2,2
Смалякоў Артур Русланавіч	1993	Справядлівы свет	1,4
Ціханенка Дзяніс Аляксандравіч	1974	Аб’яднаная грамадзянская партыя	1,1
Харлап Дзмітрый Сяргеевіч	1984	Ліберальна-дэмакратычная партыя	2,7

Свіслацкая выбарчая акруга № 94 ^[10]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Бухарцава Алена Мікалаеўна	1971	Камуністычная партыя Беларусі	9,6
Варанецкі Валерый Іосіфавіч	1963	беспартыйны	40,7
Гайдукевіч Алег Сяргеевіч	1977	Ліберальна-дэмакратычная партыя	19,0
Янаў Андрэй Аркадзьевіч	1968	беспартыйны	8,4
Крупейчанка Максім Андрэевіч	1990	беспартыйны	2,8
Навасяд Уладзімір Уладзіміравіч	1968	беспартыйны	9,2
Хашчавацкі Юрый Іосіфавіч	1947	Аб’яднаная грамадзянская партыя	0,4

Купалаўская выбарчая акруга № 95 ^[11]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Ладуцька Уладзімір Леанідавіч	1970	Ліберальна-дэмакратычная партыя	5,4
Панасевіч Вадзім Уладзіміравіч	1989	беспартыйны	13,9
Сайганава Таццяна Іванаўна	1970	Беларуская патрыятычная партыя	51,5
Фурс Руслан Мікалаевіч	1979	Камуністычная партыя Беларусі	14,8

Чкалаўская выбарчая акруга № 96 ^[12]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Клімковіч Наталля Анатольеўна	1963	Камуністычная партыя Беларусі, дэпутат ППНС	53,0
Каўчуга Кацярына Іванаўна	1979	Ліберальна-дэмакратычная партыя	9,2
Малаш Міхаіл Анатольевіч	1977	Беларуская патрыятычная партыя	1,0
Наглін Мікіта Віктаравіч	1985	Партыя БНФ	2,6
Скрабец Сяргей Мікалаевіч	1963	Аб’яднаная грамадзянская партыя	2,2
Токараў Аляксандр Аляксеевіч	1974	беспартыйны	8,9
Трусаў Алег Анатольевіч	1954	Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Грамада)	4,0

Кастрычніцкая выбарчая акруга № 97 ^[13]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Дрожжа Аляксандр Сяргеевіч	1980	беспартыйны	21,0
Канапацкая Ганна Анатольеўна	1976	Аб’яднаная грамадзянская партыя	23,7
Клінцоў Валерый Радзіславааіч	1983	Беларуская патрыятычная партыя	6,6
Караткевіч Таццяна Мікалаеўна	1977	Гавары праўду (арганізацыя)	14,4
Макараў Яўген Мікалаевіч	1989	Справядлівы свет	2,3
Монтач Канстанцін Сяргеевіч	1990	Камуністычная партыя Беларусі	7,3

Паўднёва-Заходняя выбарчая акруга № 98 ^[14]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Казлоў Яўген Анатольевіч	1983	Ліберальна-дэмакратычная партыя	13,3
Камароўскі Ігар Сяргеевіч	1971	Рэспубліканская партыя працы і справядлівасці	49,0
Рэвут Дзмітрый Леанідавіч	1993	Камуністычная партыя Беларусі	11,2
Стэфановіч Павел Паўлавіч	1990	Аб’яднаная грамадзянская партыя	8,3

Грушаўская выбарчая акруга № 99 ^[15]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Акаловіч Леанід Аляксандравіч	1939	Партыя БНФ	4,8
Барысаў Пётр Сямёнавіч	1942	Аб’яднаная грамадзянская партыя	5,5
Бурак Дзмітрый Барысавіч	1980	Ліберальна-дэмакратычная партыя	11,1
Макарына-Кібак Людміла Эдуардаўна	1967	беспартыйная	51,4
Талецкі Сяргей Валянцінавіч	1961	Рэспубліканская партыя працы і справядлівасці	16,8

Ясенінская выбарчая акруга № 100 ^[16]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Аўхімовіч Караліна Леанідаўна	1986	Ліберальна-дэмакратычная партыя	7,0
Гайдук Аксана Вячаславаўна	1974	Рэспубліканская партыя працы і справядлівасці	47,8
Меляшкевіч Юрый Віктаравіч	1982	Партыя БНФ	7,1
Тачкін Вадзім Аляксандравіч	1975	Беларуская патрыятычная партыя	14,2
Талкач Ала Валянцінаўна	1974	беспартыйная	10,2

Сухараўская выбарчая акруга № 101 ^[17]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Круглік Юрый Віктаравіч	1981	Камуністычная партыя Беларусі	21,4
Саўчанка Аляксандр Аляксеевіч	1966	Ліберальна-дэмакратычная партыя	6,4
Старавойтава Ганна Валянцінаўна	1966	беспартыйная	54,2

Каменнагорская выбарчая акруга № 102 ^[18]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Дземідовіч Дзяніс Віктаравіч	1985	Рэспубліканская партыя працы і справядлівасці	6,3
Кавалёў Андрэй Фёдаравіч	1978	Беларуская патрыятычная партыя	10,7
Кубракова Людміла Пятроўна	1970	Камуністычная партыя Беларусі	60,1
Сідараў Аляксандр Уладзіміравіч	1990	Ліберальна-дэмакратычная партыя	3,6
Усіновіч Таццяна Іосіфаўна	1985	Аб’яднаная грамадзянская партыя	2,2
Шалюта Сяргей Віктаравіч	1976	беспартыйны	4,7

Дамброўская выбарчая акруга № 103 ^[19]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Кавалькова Вольга Аляксандраўна	1984	Аб’яднаная грамадзянская партыя	2,1
Карчагіна Наталля Аляксандраўна	1977	Беларуская патрыятычная партыя	13,0
Лукашэвіч Надзея Уладзіміраўна	1976	Рэспубліканская партыя працы і справядлівасці	21,7
Місявец Віталь Рыгоравіч	1968	Камуністычная партыя Беларусі	45,7
Астроўскі Васіль Уладзіміравіч	1954	Партыя БНФ	2,0
Чарнюк Арцём Алегавіч	1988	Ліберальна-дэмакратычная партыя	4,4

Кальварыйская выбарчая акруга № 104 ^[20]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Мілаванаў Міхаіл Вячаслававіч	1970	беспартыйны	55,0
Самуйлік Таццяна Уладзіміраўна	1963	беспартыйная	21,1
Старавойтаў Павел Міхайлавіч	1982	Партыя БНФ	1,0
Сыкала Аляксандр Іванавіч	1942	Беларуская партыя «Зялёныя»	1,8
Цітова Наталля Леанідаўна	1977	Камуністычная партыя Беларусі	11,2
Хоміч Марына Уладзіміраўна	1990	Аб’яднаная грамадзянская партыя	1,2

Коласаўская выбарчая акруга № 106 ^[21]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Бясько Аксана Анатольеўна	1975	Рэспубліканская партыя працы і справядлівасці	22,6
Гацак Максім Віктаравіч	1988	Аб’яднаная грамадзянская партыя	1,7
Грыжылеўская Аляксандра Алегаўна	1982	Партыя БНФ	1,3
Крот Сяргей Анатольевіч	1977	Ліберальна-дэмакратычная партыя	2,6
Лахно Сяргей Уладзіміравіч	1969	Беларуская партыя «Зялёныя»	0,6
Лынькова Вікторыя Анатольеўна	1975	Справядлівы свет	1,5
Шаўцоў Дзмітрый Яўгенавіч	1973	беспартыйны дэпутат ППНС	62,5

Каліноўская выбарчая акруга № 108 ^[22]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Губарэвіч Юрый Іванавіч	1978	Партыя БНФ	4,0
Іваноў Алег Генадзьевіч	1978	беспартыйны	0,7
Лакіза Вадзім Леанідавіч	1970	беспартыйны	30,3
Місько Максім Уладзіміравіч	1972	беспартыйны	44,0
Сінігаеў Уладзімір Пятровіч	1985	Ліберальна-дэмакратычная партыя	1,1
Чэрачань Сяргей Уладзіміравіч	1985	Камуністычная партыя Беларусі	10,7

Уруцкая выбарчая акруга № 109 ^[23]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Бобрыкаў Сяргей Валянцінавіч	1962	беспартыйны	67,0
Дзерваед Уладзімір Аляксандравіч	1983	беспартыйны	1,0
Кульчавы Дзяніс Міхайлавіч	1982	Камуністычная партыя Беларусі	14,0
Міхалевіч Аляксей Анатольевіч	1975	Партыя БНФ	0,5
Пярвушын Вадзім Анатольевіч	1981	Ліберальна-дэмакратычная партыя	1,5
Янкоўская Людміла Яўгенаўна	1969	беспартыйная	8,0

Партызанская выбарчая акруга № 110 ^[24]

Імя	Год нар.	Партыя	Вынік паводле ЦВК
Глазко Аляксандр Яўгенавіч	1961	Беларуская патрыятычная партыя	1,9
Захарава Лада Іванаўна	1975	беспартыйная	12,9
Мычко Вольга Віктараўна	1966	беспартыйная	43,3
Ніканаў Раман Віктаравіч	1973	Камуністычная партыя Беларусі	25,3
Трус Ігар Антонавіч	1962	Ліберальна-дэмакратычная партыя	2,0
Янчурэвіч Віктар Вацлававіч	1980	беспартыйны	3,8

Фальсіфікацыі

Пячатка на скрыні для датэрміновага галасавання ў Слуцку. Здымак злева зроблены вечарам апошняга дня датэрміновага галасавання, справа — ранкам наступнага дня.

Па сведчаннях назіральнікаў, на выбарах неаднаразова фіксаваліся фальсіфікацыі і іншыя незаконныя дзеянні^{[25][26][27][28][29]}.

Вынікі

Асноўны артыкул: Спіс дэпутатаў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь 6-га склікання

Перыядычнае выданне «Наша Ніва» за дзень да пачатку галасавання склала ўласны прагноз будучых парламентарыяў. Крытэрам абрання паводле выдання была прыналежнасць кандыдата да вертыкалі ўлады. У выніку прагноз спраўдзіўся на 96 %. «Наша Ніва» адгадала 106 будучых пераможцаў выбараў са 110^[30][31].

Па выніках выбараў, у парламент прапусцілі дзве прадстаўніцы апазіцыі: кандыдатку ад АГП Ганну Канапацкую і Алену Анісім з Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны^[32].

Афіцыйныя вынікі

Партыя		Галасы	%	Мандаты	+/-
	Камуністычная партыя Беларусі	380,770	7.40	8	+5
	Ліберальна-дэмакратычная партыя	218,081	4.24	1	+1
	Рэспубліканская партыя працы і справядлівасці	147,378	2.87	3	+2
	Аб’яднаная грамадзянская партыя	111,227	2.16	1	новы
	Беларуская патрыятычная партыя	111,045	2.16	3	новы
	Партыя БНФ	88,511	1.72	0	0
	Беларуская партыя левых «Справядлівы свет»	72,185	1.40	0	0
	Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Грамада)	66,381	1.29	0	0
	Беларуская партыя «Зялёныя»	9,038	0.18	0	новы
	Беспартыйныя	3,445,562	67.01	94	-11
Усяго		491,986	9.57	-	-
Invalid/blank votes		69,707	-	-	-
Усяго		5,211,871	100	110	0
Зарэгістраваныя/яўка		6,978,490	74.68	-	-
Source: CEC (Results) Архівавана 23 верасня 2017., CEC (Candidate information) Архівавана 23 верасня 2017.

Ацэнкі

Кіраўнік назіральніцкай місіі БДІПЧ АБСЕ на парламенцкіх выбарах у Беларусі віцэ-прэзідэнт ПА АБСЕ Анн-Мары Лізэн заявіла на канферэнцыі ў Мінску, што выбары не могуць быць прызнаныя АБСЕ цалкам свабоднымі і дэмакратычнымі. Па ацэнках АБСЕ, «дрэнны або нездавальняючы працэс падліку галасоў у 50 % выпадкаў»^[33].

Зноскі

1. Выборы в Палату представителей назначены на 11 сентября Архівавана 7 чэрвеня 2016.
2. Electoral system IPU
3. http://blr.belta.by/politics/view/jarmoshyna-adzin-z-bakou-stala-dlja-padliku-galasou-pavinen-byts-adkryty-dlja-nagljadalnikau-47058-2016/
4. Кіраўнік Партыі БНФ Аляксей Янукевіч: Тыя, хто не ідзе на выбары, падыгрываюць уладам // Наша Ніва
5. belta.by
6. Вынікі выбараў у Мінску на сайце ЦВК Архівавана 15 лютага 2020. (руск.)
7. Шабановский избирательный округ № 91 (руск.)
8. Автозаводской избирательный округ № 92 (руск.)
9. Васнецовский избирательный округ № 93 (руск.)
10. Свислочский избирательный округ № 94 (руск.)
11. Купаловский избирательный округ № 95 (руск.)
12. Чкаловский избирательный округ № 96 (руск.)
13. Октябрьский избирательный округ № 97 (руск.)
14. Юго-Западный избирательный округ № 98 (руск.)
15. Грушевский избирательный округ № 99 (руск.)
16. Есенинский избирательный округ № 100 (руск.)
17. Сухаревский избирательный округ № 101 (руск.)
18. Каменногорский избирательный округ № 102 (руск.)
19. Домбровский избирательный округ № 103 (руск.)
20. Кальварийский избирательный округ № 104 (руск.)
21. Коласовский избирательный округ № 106 (руск.)
22. Калиновский избирательный округ № 108 (руск.)
23. Уручский избирательный округ № 109 (руск.)
24. Партизанский избирательный округ № 110 (руск.)
25. Як старшыня камісіі перапісала пратакол на ўчастку Канапацкай ФОТАФАКТ(недаступная спасылка)
26. Незалежнае назіранне: Усё вызначалі старшыні камісій. На 82,7 % участкаў падлік галасоў быў непразрыстым не толькі для назіральнікаў, але і для саміх членаў камісій(недаступная спасылка)
27. Член участковага выбаркама ў Мінску здала пасведчанне ў знак пратэсту супраць фальсіфікацый(недаступная спасылка)
28. В гимназии № 2 Могилева решили фальсифицировать «по полной»? Архівавана 22 верасня 2017.
29. На виборах у Білорусі голосують навіть ті, хто в комі // УП (укр.)
30. 110 кандыдатаў, якія будуць «абраныя» ў парламент — праверце спіс пасля выбараў // Наша Ніва
31. 96 %: «Наша Ніва» адгадала пераможцаў выбараў на 106 акругах(недаступная спасылка) // Наша Ніва
32. У Палату прадстаўнікоў упершыню прапускаюць па дэпутаце ад апазіцыі і ад ТБМ Архівавана 15 верасня 2016. // Наша Ніва
33. АБСЕ не прызнала парламенцкія выбары ў беларусі свабоднымі і дэмакратычнымі(недаступная спасылка) // РПГА «Беларускі Хельсінкскі Камітэт»