Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь — інстытут канстытуцыйнага кантролю ў Рэспубліцы Беларусь створаны ў 1994 годзе на аснове Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь і Закона Рэспублікі Беларусь «Аб Канстытуцыйным судзе Рэспублікі Беларусь» ад 30 сакавіка 1994 г. Фарміруецца з 12 суддзяў, 6 з якіх назначае Прэзідэнт, 6 выбірае Савет Рэспублікі. Тэрмін дзейнасці членаў Суда — 11 гадоў.

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь
Від	канстытуцыйны суд
Юрысдыкцыя	Рэспубліка Беларусь
Дата заснавання	1994
Мовы справаводства	беларуская, руская
Склад	6 суддзяў прызначаюцца Прэзідэнтам, 6 — Саветам Рэспублікі
Тэрмін службы	11 гадоў (лімітавы ўзрост 70 гадоў)
Членаў	12
Кіраўніцтва
Старшыня	Пётр Міклашэвіч
Уступіў на пасаду	8 лютага 2008 года
Зала пасяджэнняў
Месцазнаходжанне	Мінск
Адрас	вул. Чырвонаармейская, 4.
Сайт
http://www.kc.gov.by

Гісторыя

Падчас канстытуцыйнага крызісу 1996 года Суд палічыў, што вынікі рэферэндуму аб змяненні канстытуцыі не будуць абавязковымі. Пасля адхілення В. Ганчара з паста главы Цэнтравыбаркама Старшыня Канстытуцыйнага Суда накіраваў Прэзідэнту зварот з патрабаваннем адмяніць гэта рашэнне^[1]. Пасля рэферэндуму старшыня Канстытуцыйнага Суда Валерый Ціхіня падаў у адстаўку, матывуючы яе немагчымасцю прымаць прысягу на новай Канстытуцыі і нязгодай з палітыкай кіраўніцтва краіны^[2]

У 1997 годзе Прэзідэнт звольніў з пасады суддзю Міхаіла Пастухова, спасылаючыся на заканчэнне тэрміна яго паўнамоцтваў у сувязі з уступленнем у сілу змяненняў і дапаўненняў у Канстытуцыю. Суды адмовіліся прымаць да разгляду скаргу Пастухова. У 2003 годзе Камітэт па правах чалавека ААН убачыў у гэтай справе парушэнне артыкула 25 МПГПП у спалучэнні з артыкуламі 14 і 2^[3].

Былы будынак Канстытуцыйнага Суда па вул. Карла Маркса, 32

У сімвалічны Дзень канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, 15 сакавіка 2018 года, Канстытуцыйны Суд пераехаў з будынка па вул. Карла Маркса, 32, дзе ўмовы былі досыць сціснутымі, у будынак па вуліцы Чырвонаармейскай, 4, які да 2012 года займаў Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу Беларусі^[4].

Палітыка

Беларусь

Артыкул — частка серыі: Палітычная сістэма Беларусі

Канстытуцыя Беларусі Усебеларускі народны сход Прэзідэнт Беларусі Адміністрацыя прэзідэнта Савет бяспекі Савет Міністраў Прэм’ер-міністр Міністэрствы Дзяржаўныя камітэты Нацыянальны сход Савет Рэспублікі Члены Савета Рэспублікі Палата прадстаўнікоў Дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Судовая сістэма Канстытуцыйны Суд Вярхоўны Суд Генеральная пракуратура Генеральны пракурор Адміністрацыйная сістэма Адміністрацыйны падзел Мясцовыя Саветы дэпутатаў Выбары Цэнтральная выбарчая камісія Рэферэндумы: 1995 1996 2004 2022 Парламенцкія выбары: 1995 2000 2004 2008 2012 2016 2019 2024 Прэзідэнцкія выбары: 1994 2001 2006 2010 2015 2020 2025 Унутраная палітыка Палітычныя партыі Знешняя палітыка Міжнародныя арганізацыі Дыпламатычныя місіі Беларусі Ваенная палітыка Ваенная дактрына

Склад

Канстытуцыйны Суд складаецца з 12 суддзяў з тэрмінам паўнамоцтваў у 11 гадоў. Палову суддзяў, у тым ліку старшыні прызначае Прэзідэнт (старшыня Суда прызначаецца са згоды Савета Рэспублікі), другую палову абірае Савет Рэспублікі (артыкул 116 Канстытуцыі).

Старшыні Суда

• Валерый Гур’евіч Ціхіня — 1994—1996 гг.
• Рыгор Аляксеевіч Васілевіч — 1996 (в.а.)—1997 (старшыня)—2008 гг.
• Пётр Пятровіч Міклашэвіч — з 2008 года.

Суддзі

• Ала Мікалаеўна Бодак (з сакавіка 2019 года)
• Віктар Мікалаевіч Рабцаў (са снежня 2016 года)
• Наталля Аляксандраўна Карповіч (з сакавіка 2014 года)
• Тадэвуш Валянцінавіч Варановіч (з чэрвеня 2009 года)
• Лілія Рыгораўна Козырава (з лютага 2008 года)
• Вольга Генадзьеўна Сяргеева (з лютага 2008 года па верасень 2023)
• Леанід Міхайлавіч Рабцаў (са снежня 2007 года)
• Сяргей Пятровіч Чыгрынаў (са снежня 2007 года)
• Станіслаў Яўгенавіч Данілюк (з верасня 2006 года)
• Таццяна Сямёнаўна Бойка (са студзеня 1997 года)
• Анатоль Герасімавіч Цікавенка (са студзеня 1997 года)

Зноскі

1. Волчек О. Лукашенко — узурпатор и не имеет права участвовать в выборах
2. .Лукашенко Александр Григорьевич. Дополнительные сведения Архівавана 9 ліпеня 2011.
3. Mikhail Ivanovich Pastukhov v. Belarus, Communication No. 814/1998, U.N. Doc. CCPR/C/78/D/814/1998
4. Конституционный суд Беларуси переехал в другое здание‍