Эльблёнг

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Эльблёнг (значэнні).

Э́льблёнг^[2] (польск.: Elbląg; ням.: Elbing) — горад на правах павета ў паўночнай Польшчы з насельніцтвам 122 717^[3] чалавек на 2014 год і адміністрацыйны цэнтр Эльблёнгскага павета. З 1999 горад быў далучаны да Вармінска-Мазурскага ваяводства. Да гэтага горад быў адміністрацыйным цэнтрам Эльблёнгскага ваяводства (1975—1998) і галоўным горадам у Гданьскім ваяводстве (1945—1975). Горад з’яўляецца портам на рацэ Эльблёнг, якая ўпадае ў Віслінскі заліў прыкладна за 10 км на поўнач, тым самым даючы гораду доступ да Балтыйскага мора праз падуладны Расіі Балтыйскі праліў.

Горад Эльблёнг польск.: Elbląg Герб Эльблонга[d] Сцяг[d] Герб[d] Краіна  Польшча Ваяводства Вармінска-Мазурскае Павет Горад на правах павета Каардынаты 54°09′08″ пн. ш. 19°24′32″ у. д.HGЯO Заснаваны 1237 Першая згадка 1237 Ранейшыя назвы да 1945 — Эльбінг Горад з 1246 Плошча 79,82 км² Вышыня цэнтра 1,5—92 м Насельніцтва 123 659 чалавек[1] (2013) Шчыльнасць 1549 чал./км² Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код +48 55 Паштовыя індэксы 82-300 да 82-314 Аўтамабільны код NE TERC 2861011 Афіцыйны сайт umelblag.pl Эльблёнг на карце Польшчы ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эльблёнг упершыню згадваецца як «Ilfing» у «Падарожжах Ахтэрэ і Вульфстана», напісаных на англа-саксонскай мове ў перыяд кіравання караля Альфрэда паводле звестак, атрыманых ад вікінгаў, якія наведалі гэтае месца.

Гісторыя

Заснаваны крыжакамі ў 1237 годзе на месцы болей старажытнага цэнтра, які прынята атаясамліваць з вараскім Трусо. Насельніцтва — 126 419 тыс. жыхароў (2009).

Гістарычна прускі горад, цэнтр старажытнапрускай вобласці Памезанія, Эльблёнг стаў часткай Польшчы толькі пасля Другой сусветнай вайны. Новае польскае насельніцтва ў значнай ступені складалася з палякаў, пераселеных з Савецкага Саюза.

Насельніцтва

Год Колькасць 2014 122 568 [4] 2019 119 317 2021 115 220 [5]

Эканоміка

У горадзе развіты цяжкае і транспартнае машынабудаванне (вытворчасць турбін, кавальска-прэсавага, суднавага абсталявання, станкоў), дрэваапрацоўчая, швейная, харчовая прамысловасць^[6].

Славутасці

Кафедральны сабор Св. Мікалая

• Помнікі гатычнай архітэктуры (XIII—XIV стст.)^[6].
• Сабор Святога Мікалая (XIII стагоддзе)
• Замак крыжаносцаў (XIII стагоддзе)^[6]

Гарады-пабрацімы

Эльблёнг з’яўляецца пасябраным з:^[7]

• Лер, Ніжняя Саксонія, Германія (з 23 ліпеня, 2001)^[7]
• Калінінград, Калінінградская вобласць, Расія (з 1994)^[7]
• Балтыйск, Калінінградская вобласць, Расія (з 1994)^[7]
• Ронебі, Швецыя (з 1991)^[7]
• Друскінінкай, Літва (з 1996)^[7]
• Ліепая, Латвія (з 1991)^[7]
• Навагрудак, Беларусь (з 1995)^[7]
• Цярнопаль, Украіна (з 1992)^[7]
• Камп’ень, Францыя (з 2002)^[7]
• Заходні Уілтшыр, Англія, Вялікабрытанія (з 31 сакавіка 2000)^[7]
• Какімба, Чылі (з 1995)^[7]
• Баацзі, Шэньсі, Кітай (since 1997)^[7]
• Тайнань у Тайвані (з 29 красавіка 2004)^[7]
• Новы Сонч, Польшча ^[8]
• Нарва, Эстонія

Зноскі

1. Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2013
2. Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.
3. Główny Urząd Statystyczny. Baza Demografia. Ludność. Stan, ruch naturalny i wędrówki ludności w I kwartale 2014 r., stan na 31.03.2014. Архівавана 26 снежня 2018.
4. https://web.archive.org/web/20141207232011/http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/6/12/1/ludnosc.pdf
5. https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/042815461011-0932703?var-id=1639616&format=jsonapi Праверана 6 кастрычніка 2022.
6. Эльбланг // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1).
7. «Elbląg Official Website — Partner Towns» Архівавана 22 жніўня 2009.. (in English) © 2008 Municipal Office in Elbląg ul. Łączności 1 82-300 Elbląg.
8. «Nowy Sącz — Partner Cities». © 2008 Urząd Miasta Nowego Sącza, Rynek 1, 33-300 Nowy Sącz.