Amano

Amano (arabe: عمان [amAn]) estas milionurbo, la ĉefurbo de Jordanio ekde 1921 kaj kun preskaŭ 1 500 mil da loĝantoj (2003) kaj ĝi estas la plej granda kaj grava urbo de Jordanio.

Panorama vido de la orienta parto el la kastelo observante la romia teatro

Amano
arabe عمّان ʿAmmān
urbo
Flago Blazono
Oficiala nomo: عمّان
Ŝtato	Jordanio
Duoninsulo	Araba duoninsulo
Gubernio	Gubernio Amano
Parto(j)	Jabal Amman Souk JARA
Tipo de urbo	Metropolo
Memorindaĵoj	Jabal al-Qal'a Monta Citadelo, Moskeo de Abdulaho la 1-a, Moskeo Reĝo Husejno, Templo de Herkulo
Situo	Amano
- koordinatoj	31° 56′ 59″ N 35° 55′ 58″ O (mapo)
Plej alta punkto
- alteco	1 400 m s. m.
Plej malalta punkto
- alteco	777 m s. m.
Areo	1 680 km² (168 000 ha)
- de lando	8 231 km² (823 100 ha)
Loĝantaro	4 007 526 (2015)
Denseco	2 385,43 loĝ./km²
Fondo	7000 antaŭ Kristo
- municipo	1909
Dato	2017
Estro	Yousef Shawarbeh
Horzono	UTC (UTC+2)
Poŝtkodo
Situo enkadre de Jordanio Situo enkadre de Jordanio
Situo enkadre de Azio Situo enkadre de Azio
Vikimedia Komunejo: Amman
Retpaĝo: www.ammancity.gov.jo

Geografio

Amano situas sur altebenaĵo, sur 19 malgrandaj montetoj en la nord-okcidenta parto de la lando. Jordan troviĝas 38 km-ojn.

Historio

La unua mencio okazis 1200-n antaŭ Kristo, kiel Rabbath-Ammon en la Biblio. Ĝi nomiĝis Philadelphia dum la romia epoko, kaj ĝia glora epoko okazis dum la regado de Traianus, tiam ĝi estis provinca ĉefurbo. Ekde la 8-a jarcento ĝi apartenis al kalifejo de Bagdado.

Klimato

En Amano dum somero oni mezuras 28-35 °C-ojn. Dum vintro la temperaturo estas proksimume frostopunkto, tiam foje neĝas. Jare pluvas nur po 268 mm.

Vidindaĵoj

• diversaj ruinoj de romia epoko
• Abdounponto
• Citadelo de Amano
• Moskeo de reĝo Abdulaho la 1-a
• Moskeo Reĝo Husejno
• Muzeo Jordanio
• Romia Teatro

Servoj

• Internacia Flughaveno Reĝino Alia
• Universitato de Jordanio

Ĝemelurboj

• Maskato, Omano (1986)
• Bakuo, Azerbajĝano
• Ĝido, Sauda Arabio (1988)
• Kairo, Egipto (1988)
• Rabato, Maroko (1988)
• Sanao, Jemeno (1989)
• Islamabado, Pakistano (1989)
• Pekino, Ĉinio (1990)
• Ankaro, Turkio (1992)
• Kartumo, Sudano (1993)
• Miami, Usono (1995)
• Doho, Kataro (1995)
• Istanbulo, Turkio (1997)
• São Paulo, Brazilo, (1997)
• Alĝero, Alĝerio (1998)
• Bukaresto, Rumanio (1999)
• Nouakchott, Maŭritanio (1999)
• Tunizo, Tunizio (1999)
• Sofio, Bulgario (2000)
• Bejruto, Libano (2000)
• Pretorio, Sud-Afriko (2002)
• Tegucigalpa, Honduro (2002)
• Chicago, Usono (2004)
• Genève, Svislando (2005)
• Milano, Italio (2005)
• Calabria, Italio (2005)
• Sarajevo, Bosnio kaj Hercegovino (2005)
• Moskvo, Rusio (2005)
• Biŝkek, Kirgizio (2006)
• San Francisco, Usono (2010)

Bildaro

• 
  Orienta Amano
• 
  La romia teatro en Amano
• 
  La Amman Odeon (2-a jarcento a.K.)
• 
  Templo de Herkulo, romiaj korintaj kolonoj ĉe Citadelo de Amano
• 
  Moskeo de la reĝo Abdullaho la 1-a

Vidu ankaŭ

• Listo de milionurboj

Eksteraj ligiloj

• Amano en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Kategorio Amano en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Amano en Vikivojaĝo (Turisma gvidilo)
• Amano en ReVo

• oficialaj paĝoj de la urbo, kun historiaj informoj kaj bildoj Arkivigite je 2007-05-12 per la retarkivo Wayback Machine
• bildoj pri la Reĝlando Jordanio
• Mapo de Amano Arkivigite je 2006-08-23 per la retarkivo Wayback Machine
• "planedo Jordanio"

PeEnEo: 17434 GND: 4192430-7 LCCN: n80109269 VIAF: 155939834 SUDOC: 031431208 BNF: 122646777 NKC: ge128660 BNE: XX453284