30ma di januaro

Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.

dec – januaro – feb
su	lu	ma	me	jo	ve	sa
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

La 30ma di januaro esas la 30ma dio di la yaro segun Gregoriala kalendario. Restas 335 dii til la fino di la yaro (336 en bisextila yari).

---

Dio

• Dio di Santa Hippolitus de Roma, santo di Katolik eklezio

Eventi

• 1592 - Klemens la 8ma divenas papo.^[1]
• 1661 - Dum tale nomizita "Restauro" en Britania, kadavro di Oliver Cromwell esas ekterigita e linchita. Ilu mortabis en 1658.
• 1828 - En Paris, l'unesma sistemo di omnibusi dil urbo komencas funcionar.^[2]
• 1835 - Angla chomanto Richard Lawrence probas mortigar Usana prezidanto Andrew Jackson, qua eskapas sen vunduro.
• 1847 - Yerba Buena, en Kalifornia, rinomizesas San Francisco.
• 1933 - Adolf Hitler divenas kancelero di Germania.
• 1944 - Duesma mondomilito: Usa invadas Majuro, Insuli Marshall.
• 1948 - Komencas Vintrala Olimpiala Ludi en Sankt Moritz, Suisia.
• 1948 - Mahatma Gandhi, duktero di la procedo por nedependo di India, asasinesas da Hinduista fanatiko.
• 1968 - Milito di Vietnam: Eventas tale nomizita atako di Tet en tota Sud-Vietnam.
• 1969 - Eventas la lasta akto dil bando The Beatles, sur tekto di Apple Records.
• 1978 - Nivegoza tempesti en Usa produktas 90 morti.
• 1989 - Ambasadeyo di Usa evakuesas en Kabul, Afganistan.
• 2000 - Falo di aviono Airbus A310 de Kenya Airways poka minuti pos flugeskar de Abidjan, Ivora Rivo, produktas 169 morti.
• 2005 - En Irak, eventas unesma parlamental elekti pos atako da Usa e lua federiti.
• 2016 - En Nikaragua, volkano Momotombo explozas e lansas cindri e lavao.^[3]
• 2017 - En Arjentinia, prezidanto Mauricio Macri signatas dekreto qua limitizas l'eniro di enmigranti ed aceleras deporti.^[4]
• 2022 - Eventas legifantal elekti en Portugal. Partito Socialista unesmafoye obtenas la majoritato di la voti.
• 2023 - Komencas serio di forestala incendii en la sudo di Chili, qui produktos 24 morti e plu kam 2000 plusa homi vundita. Plu kam 12 milion hektari brulesos.
• 2023 - Adminime 59 personi mortas e plusa 170 homi vundesas pos ke teroristo detonigas explozivi atachita a sua korpo che moskeo en Peshawar, Pakistan.^[5]

Naski

• 133 - Didius Julianus, imperiestro di Romana imperio (m. 193)
• 1721 - Bernardo Bellotto, Italiana piktisto (m. 1780)
• 1736 - James Watt, Angla inventisto (m. 1819)
• 1839 - Hippolyte Sebert, Franca militisto e ciencisto (m. 1930)
• 1841 - Félix Faure, prezidanto di Francia (m. 1899)
• 1845 - José Domingo de Obaldía, prezidanto di Panama (m. 1910)
• 1850 - Aleksander Gierymski, Polona piktisto (m. 1901)
• 1863 - Joseph Jastrow, Polona-Usana psikologo (m. 1944)
• 1899 - Max Theiler, Sudafrikana studiisto di virusi, Nobel-laureato (m. 1972)
• 1882 - Franklin Delano Roosevelt, prezidanto di Usa (m. 1945)
• 1884 - Pedro Pablo Ramírez, prezidanto di Arjentinia (m. 1962)
• 1894 - Rejulo Boris la 3ma di Bulgaria (m. 1943)
• 1901 - Samir Al-Rifai, chefministro di Jordania (m. 1965)
• 1911 - Abdur Rahman Farès, chefo di stato di Aljeria (m. 1991)
• 1912 - Horst Matthai Quelle, Germana filozofo (m. 1999)
• 1923 - Leonid Gaidai, Rusa cinematografisto (m. 1993)
• 1924 - Dorothy Malone, Usan aktorino (m. 2018)
• 1927 - Olof Palme, chefministro di Suedia (m. 1986)^[6]
• 1929 - Isamu Akasaki, Japoniana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2021)
• 1930 - Gene Hackman, Usana cinem-aktoro
• 1937 - Vanessa Redgrave, Britanian aktorino
• 1937 - Boris Spasski, Rusa shakoludistulo
• 1938 - Islom Karimov, prezidanto di Uzbekistan (m. 2016)
• 1948 - Wu Den-yih, chefministro di Republiko Chinia
• 1948 - Akira Yoshino, Japoniana kemiisto ed injenioro, Nobel-laureato pri kemio
• 1949 - Peter Agre, Usana biologiisto, Nobel-laureato
• 1951 - Phil Collins, Britaniana kantisto e kompozisto (Genesis)
• 1953 - Laurentino Cortizo, prezidanto di Panama
• 1959 - Jody Watley, Usana kantistino e kompozistino (Shalamar)
• 1961 - Liu Gang, Chiniana jurnalisto ed aktivisto
• 1962 - rejulo Abdullah la 2ma di Jordania
• 1969 - Alexei Dreyev, Rusa shakoludisto
• 1986 - Stanislav Balán, Cheka hokeisto
• 1995 - Viktoria Komova, Rusa gimnastikistino
• 2001 - Alice Tubello, Franca tenisistino

Morti

• 1574 - Damião de Góis, Portugalana filozofo (n. 1502)
• 1649 - Rejulo Charles la 1ma di Anglia (n. 1600)
• 1867 - Imperiestro Komei di Japonia (n. 1831)
• 1897 - Robert Themptander, chefministro di Suedia (n. 1844)
• 1912 - Luis Cordero Crespo, prezidanto di Equador (n. 1833)
• 1928 - Johannes Andreas Grib Fibiger, Dana ciencisto, Nobel-laureato (n. 1867)
• 1936 - Bartolomé Martínez González, prezidanto di Nikaragua (n. 1860)
• 1948 - Mahatma Gandhi, Indiana pacifisto, asasinita (n. 1869)
• 1948 - Orville Wright, Usana pioniro en aviacado (n. 1871)
• 1951 - Ferdinand Porsche, Austrian automobilo-konstruktisto (n. 1875)
• 1958 - Ernst Heinkel, German aeroplano-konstruktisto (n. 1888)
• 1963 - Francis Poulenc, Franca kompozisto (n. 1899)
• 1969 - Georges Pire, Belgiana monako, Nobel-laureato pri paco (n. 1910)
• 1972 - Sisowath Watchayavong, chefministro di Kambodja (n. 1891)
• 1991 - John Bardeen, Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1908)
• 2007 - Sidney Sheldon, Usana skriptisto (n. 1917)^[7]
• 2015 - Zhelyu Zhelev, prezidanto di Bulgaria (n. 1935)
• 2016 - Francisco Flores Pérez, prezidanto di Salvador (n. 1959)^[8]
• 2020 - Jörn Donner, Finlandana skriptisto (n. 1933)^[9]
• 2024 - György Barkó, Hungara aktoro (n. 1931)
• 2025 - Marianne Faithfull, Britaniana kantisto (n. 1946)