bi

 Binêre herwiha: bî, Bi, -bi, -bî, bi-, û bî-

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): //
• Deng (Wan)^ⓘ
• Kîtekirin: bi

Pêşdaçek

bi

1. Daçekek bo diyarkirina alavekê / amûrekê / hacetekê.

   Bi kêrê; bi tirimpêlê; bi destan.

2. Daçekek e bo diyarkirina alîkariyê.

   Hemî karê xwe bi min dide kirin.

3. Daçekek e bo diyarkirina nêzîkahiyê.

   Bi rex min ve.

4. Daçekek e bo diyarkirina demê.

   Bi roj; bi şev; bi salan.

5. Daçekek bo diyarkirina pîvanê.

   Bi koman; bi kîloyan; bi salan.

6. Daçekek e bo diyarkirina peydabûna hêdî-hêdî.

   yek bi yek.

7. Daçekek e bo diyarkirina peydabûna berdewam.

   Roj bi roj.

8. Daçekek e bo diyarkirina sedemê.

   Bi nexweşiya şêrpenceyê mir.

9. Daçekek e bo diyarkirina rê yan rêbazê.

   Bi xwendinê xwe rehet dike.

10. Daçekek e bo diyarkirina awayî yan şêweyî.

    Bi destûra wan.

11. Li gor (gotina / baweriya kesekê/î).

    Bi te, divê em çi bikin?

12. Sondxwarin

    Bi Xwedê.

    Bi serê te.

13. (devokî) Bo pêkanîna negerguhêzên lêkerên gerguhêz ên pêkhatî ji kirin bi kar tê.

    deng kirin → bi deng bû (herwiha bideng bû)
    ageh kirin → bi( )ageh bû
    agir kirin → bi agir bû

Herwiha

• b'
• f', fi (hin deverên kurmanciya rojhilatî, bo nimûne li Amêdiyê)
• p'

Bi alfabeyên din

• kurdî-krîlî: бь

Serbixwe

Dema daçeka bi serbixwe (anku bêyî nomînan) tê bikaranîn, ew pê ye:

• pê çûn: bi wê çûn

Dijmane

• bê

Jê

• bi ... de
• bi ... re
• bi ... ve
• pê (daçek)

Bide ber

• bi-
• bî-
• be

Daçekên kurdî yên sade

• bi, bo, di, ji, li

Etîmolojî

Ji zimanên îranî, hevreha soranî (), farisî (), pehlewî ped, farisiya kevn peti, avestayî peyti-.

Bi zaravayên kurdî

• Soranî: ,
• Xwarîn:
• Zazakî:

Werger

bi amûrekê

• Almanî:  → ,  → ,  → ,  → 
• Azerî:
• Çekî:  → ,  → 
• Çînî:

  Mandarînî:  →  (),  →  ()

• Danmarkî:  → ,
• Endonezyayî:  → 
• Erebî:  →  ()
• Esperantoyî:  → 
• Finnish: adessive of the means
• Fransî:  → ,  → , au  →  de
• Holendî:  → ,  → ,  → 
• Îbranî: ()
• Îdoyî:  → 
• Îngilîziya kevn:
• Polish:
• Îngilîzî:  → 
• Îtalî:  → 
• Japonî:  → , ,  →  ()
• Kapampanganî: , , , , ,
• Koreyî:  →  (),  →  ()
• Latînî:  → ,  → 
• Latviyayî:  → 
• Malezî:  → 
• Maltayî:  → 
• Maorî: ,
• Mecarî: ,  → ,  → ,  → 
• Norwecî:  → 
• Portugalî:  → ,  → 
• Romanyayî:  → 
• Russian: }}
• Slovak:, , }}
• Slovenî:  → ,  → 
• Spanî:  → 
• Swêdî:
• Şîngazîcayî:
• Tayî:  →  ()
• Tirkî:  → ,  → ,  → 
• Ûkraynî: ()
• Viyetnamî: ,
• Weylsî:
• Yûnanî:  →  (),  →  ()

Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

bi zimanekî, bi awayekî

• Almanî:  → 
• Burmayî:  →  ()
• Çînî:

  Mandarînî:  →  ()

• Danmarkî:  → ,  → 
• Fînî:  → ,
• Fransî:  → 
• Hindî:  →  ()
• Holendî:  → 
• Îngilîziya kevn:
• Îngilîzî:  → 
• Îrlendî:  → 
• Îtalî:  → 
• Japonî:  →  ()
• Koreyî:  →  ()
• Mecarî:  → ,  → ,  → ,  → ,  → ,  → 
• Normandî:
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî:  → 

  Norweciya nînorskî:

• Polonî:  → ,  → 
• Portugalî:  → 
• Romanyayî:  → 
• Rusî:  →  ()
• Spanî:  → 
• Swêdî:  → ,  → 
• Viyetnamî:  → 
• Walonî:  → 
• Weylsî:  → 

Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.