Däitsch

Däitsch (op Houdäitsch: Deutsch / deutsche Sprache) ass eng indogermanesch, méi genee, eng westgermanesch Sprooch.

Dëse Sproochen- a Linguistikartikel ass eréischt just eng Skizz. Wann Dir méi iwwer dëst Theema wësst, sidd Dir häerzlech invitéiert, aus dëse puer Sätz e richtegen Artikel ze schreiwen. Wann Dir beim Schreiwen Hëllef braucht, da luusst bis an d'FAQ eran.

Däitsch Deutsch
Gëtt geschwat an:	Däitschland Éisträich Liechtenstein CHE Schwäiz (däitsch Schwäiz) Lëtzebuerg Italien (Südtirol) Belsch (ë. a. Däitschsproocheg Communautéit an an de Gemenge Malmedy a Waimes) Frankräich (Elsass an Nordoste vu Loutrengen) Dänemark (Nordschleswig); ausserdeem Minoritéiten an enger Rëtsch Staaten a Süd-, Mëttel- an Ost-Europa (Uewerschlesien a Siwebiergen), an Zentralasien, an Namibia an a Siidlungen vun däitschen Emigranten (absënns an Amerika)
Regioun:	Europa
Gëtt geschwat vun:	121.000.000 (1995)
Klassement:	9
Klassifikatioun no Famill:	Indoeuropäesch Germanesch West-Germanesch Däitsch Houdäitsch
Offizielle Status
Offiziell Sprooch vun:	Däitschland Éisträich CHE Schwäiz Liechtenstein Lëtzebuerg Belsch Europa deelweis op regionalem / lokalem Niveau: Italien Slowakei Brasilien aneren offizielle Status an: Namibien Polen Dänemark Brasilien
Reglementéiert vun:	-
Sproochcoden
ISO 639-1	de
ISO 639-2	ger (B) / deu (T)
ISO 639-3	deu

Kenntnis vum Däitschen an der EU

Klassifikatioun

D'Klassifikatioun nom Merritt Ruhlen sengem A guide to the World's Languages (Säit 327):

• Indo-Hittitesch
  • Indo-Europäesch
    • Germanesch
      • West
        • Ostkontinental: Däitsch (ë. a. Jiddesch a Lëtzebuergesch)

Offiziell Sprooch

Däitsch ass, eleng oder zesumme mat anere Sproochen, d'offiziell Sprooch (Amtssprooch) a follgende Länner (a Klameren d'Zuel vun de Mënschen déi Däitsch als Mammesprooch schwätzen)^{(vu wéini sinn déi Zuelen?)}:

• Däitschland (80.000.000)
• Éisträich (8.000.000)
• Schwäiz (7.000.000) inkl. Schwäizer Däitsch
• Liechtenstein (35.000)
• Lëtzebuerg (50.000) ouni Lëtzebuergesch
• Belsch (100.000)
• Namibia (40.000)
• Vatikanstad (150) inkl. Schwäizer Däitsch
• Südtiroul ë. a. / Italien (300.000)
• Transsylvanien ë. a. / Rumänien (65.000) inkl. Lëtzebuergesch
• Pecsz u.a. / Ungarn (100.000)
• Blaufuß u.a. / der Slowakei (1000)

Däitsch gëtt och vu ville Mënschen als Mammesprooch a Regiounen a Gemenge vu Frankräich, Polen, Tschechien, USA (zirka 1,1 Milliounen), Kanada, Latäinamerika (virun allem an Argentinien), Dänemark, Holland, Russland, Kasachstan, Südafrika an Australien geschwat.

Däitsch ass eng vun den offizielle Sprooche vun der Europäescher Unioun.

Geographesch Verbreedung

00Dëst Kapitel ass nach eidel oder onvollstänneg. Hëlleft wgl. mat, fir et ze komplettéieren.

• 
  ██ Amtssprooch a Verkéiersprooch██ Amtssprooch
• 
  ██ Däitsch ass déi (co-)offiziell offiziell Sprooch (de jure oder de facto) an d'Mammesprooch vun der Majoritéit vun der Bevëlkerung██ Däitsch ass déi (co-)offiziell offiziell Sprooch awer net d'Mammesprooch vun der Majoritéit vun der Bevëlkerung██ Quadrater: Däitsch (oder eng Varietéit dovun) ass eng legal unerkannt Minoritéitesprooch; Ausgefëllt: gesetzlech National- oder kulturell Sprooch██ Däitsch (oder eng Varietéit dovun) gëtt vun enger unerkannter Minoritéit (> 50.000) geschwat, huet awer kee legale Status

Däitsch Dialekter

00Dëst Kapitel ass nach eidel oder onvollstänneg. Hëlleft wgl. mat, fir et ze komplettéieren.

Schreifweis an Aussprooch

00Dëst Kapitel ass nach eidel oder onvollstänneg. Hëlleft wgl. mat, fir et ze komplettéieren.

Däitscht Alphabet

00Dëst Kapitel ass nach eidel oder onvollstänneg. Hëlleft wgl. mat, fir et ze komplettéieren.

Grammaire

00Dëst Kapitel ass nach eidel oder onvollstänneg. Hëlleft wgl. mat, fir et ze komplettéieren.

Textbeispill

Universal Deklaratioun vun de Mënscherechter (Artikel 1)

Däitsch[1]	Lëtzebuergesch
Alle Menschen sind frei und gleich an Würde und Rechten geboren. Sie sind mit Vernunft und Gewissen begabt und sollen einander im Geist der Brüderlichkeit begegnen.	All Mënsch kënnt fräi a mat der selwechter Dignitéit an deene selwechte Rechter op d'Welt. Jiddereen huet säi Verstand a säi Gewësse krut a soll an engem Geescht vu Bridderlechkeet deenen anere géintiwwer handelen.

Literatur

• Merritt Ruhlen: A guide to the World's Languages. Volume 1: Classification, Stanford University Press, 1987, Stanford, California, 433 Säiten

Um Spaweck

Wikipedia op Däitsch

Commons: Däitsch – Biller, Videoen oder Audiodateien

Referenzen

1. Diffusion Multilingue des Droits de l'Homme, France, Universal Declaration of Human Rights. www.ohchr.org. Gekuckt den 22.11.2024.