Вејце

Вејце — село во Општина Тетово, во околината на градот Тетово.

Вејце
Вејце Местоположба на Вејце во Македонија Вејце на карта
Координати 42°4′58″N 20°55′30″E
Општина	Тетово
Население	848 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	28009
Надм. вис.	1443 м
Вејце на општинската карта Атарот на Вејце во рамките на општината
Вејце на Ризницата

Географија и местоположба

Историја

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од Нахијата Калканделен (Nahiye-I Kalkandelen) под името Вич со 70 семејства, 2 неженети и 5 вдовици, сите христијани.^[2]*Масакрот кај Вејце - На 28 април 2001 година, комбинираната патрола, составена од 16 припадници на безбедносните сили, и тоа 8 од Единицата за специјални намени „Волци“ при АРМ и 8 од Посебната единица на СВР Битола, во 17 часот тргнала на задача од касарната во Тетово и требало да се врати околу 20 часот. Биле распоредени по четворица во две лади ниви и два хамера. Пред селото Селце, кај чешмата, направиле мала пауза каде се сретнале со претходната патрола, која се враќала од селото Бродец. Во разговорот им сугерирале да се вратат зашто немало потреба да одат во Вејце, но тоа не било прифатено. Околу 17:45 часот патролата навлегла во тесна, непрегледна кривина. Кога првите три возила влегле во кривината, во вид на потковица, од три страни биле нападнати од терористи. Се пукало од золји, снајпери, бомби, рачни минофрлачи, пиштоли и друго автоматско оружје. По вооружениот напад, кој траел дваесеттина минути, врз мртвите тела бил извршен грозоморен масакр, а тројца сè уште со знаци на живот живи биле запалени.^[3]

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 506 —     1953 532 +5.1% 1961 641 +20.5% 1971 765 +19.3% 1981 916 +19.7%	Година Нас. ±% 1991 0 −100.0% 1994 381 —     2002 1.127 +195.8% 2021 848 −24.8%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 450 Албанци.^[4]

На пописот од 2002 година, селото имало 1.127 жители, од кои 1 Македонец, 1.114 Албанци и 12 останати.^[5]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 848 жители, од кои 2 Македонци, 804 Албанци и лица без податоци.^[6]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	—	—	506	532	641	765	916	0	381	1.127	848

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[7]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[8]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]

Родови

Вејце е албанско село.

Според истражувањата од 1940-тите родови во селото се:

• Албанизирани родови: Укалар (3 к.), Адилалар (3 к.), Мусас (2 к.), Бучки (3 к.), Џаке (1 к.), Ушка (9 к.), Демиролар (3 к.) и Торбе (10 к.) порано зборувале македонски. но мешајќи се со Албанците се албанизирале. Доселени се од Љубиње, кај Средска и други блиски места во Косово.
• Албански родови: Јерли или Османолар (16 к.), Ќаче (6 к.), Меица (6 к.), Поте или Поталар (19 к.), Топојан (2 к.), Велија или Оџа (2 к.) и Пече (1 к.) сите се доселени од разни места во северна Албанија.^[11]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 1995 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[12]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 848 гласачи.^[13]

Културни и природни знаменитости

Редовни настани

Личности

• Мурат Бафтијари (1918 - 19 септември 1944) - македонски партизан;
• Хисен Џемаили (р. 9 февруари 1976) - македонски политичар, пратеник во Македонското собрание и поранешен командант на ОНА, обвинуван за учество во терористички акции;^[14][15]

Култура и спорт

Иселеништво

Пред да биде албанско селото, тоа било македонско православно. Сега се знае за православни иселеници во Призрен, Косово. Од муслиманите иселеници има во Тетово, Турција.^[11]