Олратски јазик

Олратски јазик, познат и како Олрат, ― поранешен океански јазик на островот Гауа, во северниот дел на Вануату. Исчезнал во 2009 година, со смртта на нејзиниот последен говорник Матен Вомал.^[2]

Олратски јазик
Ōlrat
Изговор	[ʊlrat]
Застапен во	Вануату
Подрачје	Гауа
Говорници	3  (2012)[1]
Јазично семејство	австронезиско МП океански јужнокеански северноцентрални вануатски северновануатски торес-бенкови олратски јазик
Јазични кодови
ISO 639-3	olr
Олратскиот е класифициран како критично загрозен од страна на УНЕСКО.

Име

Изворното име олрат (напишано на МФА како [ʊlrat]) е ендоним. Роберт Кодрингтон споменува место јужно од селото Лакон под мотското име Улрата.^[3] Неколку децении подоцна, Сидни Реј накратко го спомнал јазикот во 1926 година под истото мотско име ‒ но не дал јазичарски информации.^[4]

Јазик

А. Франсоа со †Матен Вормал, последниот раскажувач на олратскиот (Гауа, Вануату, 2003 година)

Во 2003 година, останале само тројца говорници на олратскиот, кои живееле на среднозападниот брег на Гауа.^[5] Нивната заедница го напуштила нивното внатрешно село Олрат во првата половина на 20 век и се споила во поголемото село Јолап каде лаконскиот е доминантен.^[1][2]

Александр Франсоа го идентификува олратскиот како посебен јазик од неговиот непосреден лаконски сосед, на фонолошка,^[6] граматичка,^[7] и лексичка^[8] основа.

Фонологија

Олрат има 14 фонемски самогласки. Тие се 7 кратки /i ɪ ɛ a ɔʊ u/ и 7 долги самогласки /iː ɪː ɛː aː ɔː ʊː uː/.^[9][2]

Олратски самогласки

	Предна	Задна
Речиси затворена	i ⟨i⟩ ∙ iː ⟨ii⟩	u ⟨u⟩ ∙ uː ⟨uu⟩
Полузатворена	ɪ ⟨ē⟩ ∙ ɪː ⟨ēē⟩	ʊ ⟨ō⟩ ∙ ʊː ⟨ōō⟩
Полуотворена	ɛ ⟨e⟩ ∙ ɛː ⟨ee⟩	ɔ ⟨o⟩ ∙ ɔː ⟨oo⟩
Отворена	a ⟨a⟩ ∙ aː ⟨aa⟩

Историски гледано, фонологизацијата на должината на самогласките потекнува од компензаторното издолжување на кратките самогласки кога звучната заднонепчена струјна согласка /ɣ/ била изгубен-како слог на крај.^[10]

Граматика

Системот на лични заменки во олратскиот ја спротивставува клузивноста и разликува четири броеви (еднина, двоина, троина, множина).^[11]

Просторната референца во oлратскиот се заснова на систем на геоцентрични (апсолутни) насоки, што е вообичаено за океанските јазици.^[12]