Требовље
село во Општина Македонски Брод From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Требовље (познато и како Требовле) — село во Општина Македонски Брод, во областа Порече, во околината на градот Македонски Брод.
Remove ads
Географија и местоположба
Ова село се наоѓа во областа Порече, во високиот северен дел на територијата на Општина Македонски Брод.[2] Селото е планинско, на надморска височина од 970 метри.[2]
Атарот зафаќа површина од 16,9 км2. На него преовладуваат шумите на површина од 1019 хектари, на пасиштата отпаѓаат 124 хектари, а на обработливото земјиште 79 хектари.[2]
Сместено е на северната страна од планината Фојник, во борова шума. Атарот на селото се граничи со атарите на селата: Брест, Косово, Заград, Растеш, Здуње, Волче, Близанско и Гургурница.
До селото може да се стигне од следниве правци:
- Самоков - Растеш, по асфалтен пат;
- Македонски Брод - Белица - мостот кај Близанско, првата половина асфалтиран пат, а втората половина од патниот правец макадам прооден во поголемиот дел и за лесни патнички возила;
- Скопје - Скопска Брезница — кула - мостот Близанско. Делницата Скопје - Скопска Брезница е широк асфалтиран пат со две ленти. Делницата Скопска Брезница — кула е тесен асфалтиран пат со една лента кој во главно се одржува преку целата година со огледна тоа што истата ја поврзува општината Сопиште со Скопје. Делницата Кула - Близанско е претежно асфалтиран пат кој поминува низ шумскиот резерват Јасен, низ тежок планински пристап со временски поделен режим на сообраќај во еден правец, кој не се одржува така добро, втората етапа на патот е широк асфалтиран пат до мостот кај Близанско, можно е движење на лесно патничко возило. Делницата Близанско-Требовље е шумски макадамски пат, каде е можно движење на патнички возила доколку временските услови тоа го дозволуваат, додека во зимски услови практично е невозможно да се користи оваа делница.
- До селото може да се стигне по шумски патишта и патеки од речиси сите околни села.
Интересно е да се напомене дека Требовље е поврзано со Гургурница со шумска патека која за време на Втората светска војна била врска помеѓу две окупациони зони: бугарската окупациона зона и италијанска окупациона зона. Патеката се користела како сообраќајница за тргување помеѓу двете зони. Патеката била одржувана постојано со поткастрување на растителноста, а на некои места и проширувана со подѕидување. На гребенот на самата граница помеѓу двете окупациони зони постоела обезбедувана контролна точка.
Денес, селото прераснува во населба во која познати стопанственици од Скопско, Тетовско и Гостиварско градат современи викенд-куќи со прекрасно уредени дворови, а некои од нив опремени со базени.
Remove ads
Историја
Во XIX век, Требовље било село во Поречката нахија на Кичевската каза на Отоманското Царство.
Селото за време на балканските војни и двете светски војни е под контрола на различни окупациски сили:
- 1913 година селото е под контрола на Србија.
- 1929 година селото е под контрола на Бугарија.[3]
Стопанство
Селото нема развиена земјоделска функција.[2]
Смоларење
Смоларењето е најкарактеристично за жителите на селото. Голем број на жители на Требовље, работеле во фабриката за терпентин и калофон „Капина“ сместена во истоимената месност во атарот на селото Здуње. Според пописот од 1953 година на работа во фабриката или на „белење“ на бор работеле само 23 работници. Со прогласувањето на „Јасен“ за ловен резерват, големи земјишни површини и планински пасишта биле насилно одземени.
Смолата се исцедува од стеблата на црниот бор на тој начин што се прави засек - „жива рана“. Со специјален алат се лупи кората на површина од околу две дланки сè до белата дрвна маса. Потоа со смоларска секира, во облик на кука, попречно се прави прорез до сржта на стеблото во форма на кружен полумесец, се става парче лим во форма на чешмиче, а под него клинец на кој се прицврствува печено земјано лонче во кое се собира смолата. За да се наполни еден сад со смола од 250 грама потребни се петнаесетина дена. Кога смолата ќе прекипи, смоларите организирале акции за нејзино истресување во специјални канти. Со посебна лажица смолата се собира во канти, кои потоа се товараат на коњи и се носат на преработка во фабрика. Постои таканарачена германска метода на смоларење, со која стеблото се ранува со надолжни сечења на кората, и француска метода со која кората се реже попречно во етапи.[4]
Се смоларело од март до октомври. Од смолата се произведува карактеристична течност наречена нефт која се употребува како народен лек за лекување на ревматски заболувања, рани и слично. Од остатоците на боровите дрвја се произведува катран којшто, исто така, според народното уверување, има лековити својства.
Население
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Требовље имало 180 жители, сите Македонци.[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Требовље имало 256 жители.[6]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Требовље се води како чисто македонско село во Кичевската каза на Битолскиот санџак со 20 куќи.[7]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 200 Македонци.[8]
Селото е мало, населено со македонско население и е доведено во фаза на раселување. Тоа, во 1961 година имало 164 жители, а во 1994 година бројот се намалил на 18 жители.[2]
Според пописот од 2002 година, во селото Требовље имало 13 жители, сите Македонци.[9]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 10 жители, од кои 9 Македонци и 1 лице без податоци.[10]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]
Родови
Требовље е македонско село.
Родови во селото се: Барутовци (9 к.), доселени се од некое село Трн (кое сега е во Албанија). По преданието од Трн тргнале тројца браќа, едниот отишол во Бериково, Кичевско. Вториот отишол во селото Ќафа, Гостиварско. А третиот во селото Требовље; Петковци (12 к.), доселени се од раселениот град Закамен. По некое друго предание двата рода во селото потекнуваат од ист предок.[15]
Remove ads
Самоуправа и политика
Селото влегува во рамките на Општина Македонски Брод, која била променета со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година, при што кон нејзе била придодадена поранешната Општина Самоков. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Самоков.
Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Растеш, во која влегувале селата Битово, Волче, Горно Ботушје, Долно Ботушје, Заград, Косово, Растеш и Требовље
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Растеш, во која покрај селото Требовље се наоѓале селата Битово, Близанско, Волче, Горно Ботушје, Долно Ботушје, Заград, Здуње, Косово и Растеш.
Во периодот 1955-1957, селото било дел од тогашната општина Манастирец.
Во периодот 1957-1965, селото се наоѓало во некогашната општина Брод.
Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Брод.
Избирачко место
Во селото постои избирачко место бр. 0271 според Државната изборна комисија, кое е сместено во Селскиот дом.[16]
На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 13 гласачи.[17] На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 11 гласачи.[18]
Remove ads
Културни и природни знаменитости
- Археолошки наоѓалишта[19]
- Чука — градиште од средниот век; и
- Манастириште — црква од средниот век.
- Цркви[20]
- Црква „Вознесение Христово“ — главна селска црква, изградена во 1892 година;
- Црква „Св. Преображение“ — црква на врвот Фојник, која припаѓа на селата Брест, Косово и Требовље
Личности
Галерија
Наводи
Надворешни врски
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads