Bukan chilijski[5] (Nothofagus antarctica (G.Forst.) Oerst.) – gatunek rośliny z rodziny bukanowatych (Nothofagaceae). Występuje naturalnie w Chile (od przylądka Horn po północną część kraju) i południowej Argentynie. Rośnie między innymi na Ziemi Ognistej[6][7]. Ponadto bywa uprawiany[7]. Do Europy został sprowadzony w 1830 roku[8]. W Chile występuje pod lokalną nazwą nirre[5].
Zrzucające liście drzewo lub krzew[7][9]. Dorasta do 15 m wysokości i 10 m szerokości[10]. Pokrój jest kolumnowy i szeroki[5]. Korona drzewa jest luźna i nieregularna[11]. Kora ma ciemnoszarą barwę, z wiekiem staje się łuskowata[5]. Pędy są drobne i nieregularne[11]. Pąki liściowe mają jajowaty kształt i brązowo-czerwona barwę[8].
Ulistnienie jest naprzemianległe. Liście są pojedyncze, ciemne i błyszczące[8]. Rozwijają się wcześnie. Blaszka liściowa jest pofałdowana, pomarszczona i ma owalny kształt. Mierzy 1,5–2,5 cm długości oraz 1–2,5 cm szerokości, jest podwójnie tępo ząbkowana na brzegu, ma nasadę od zaokrąglonej do uciętej lub sercowatej i tępy wierzchołek. Ma 3–5 par nerwów. Liście po roztarciu wydzielają słodki zapach cynamonu i mydła. Jesienią przebarwiają się na kolor od żółtego po czerwony. Ogonek liściowy jest nagi i ma 2 mm długości[5][7][11].
Są niepozorne, jednopłciowe, zwisające, mają zielonkawą lub czerwonawą barwę, dorastają do 3 mm średnicy. Kwiaty męskie są pojedyncze lub zebrane po 2–3 w kwiatostany, rozwijają się w kątach liści[5][7].
Orzechy o brązowej barwie, osiągające 3–4 mm średnicy. Osadzone są po 3 w kupulach mierzących 4–6 mm długości. Kupule powstają ze zrośnięcia czterech liści przykwiatowych[7].
Gatunki podobne
Roślina podobna jest do gatunku N. fusca, który jednak różni się blaszką liściową pojedynczo ząbkowaną na brzegu[11].
Charakteryzuje się szybkim wzrostem. Rośnie w lasach zrzucających liście, na bagnach, stepach oraz zboczach górskich. Występuje na wysokości do 2000 m n.p.m. Kwitnie późną wiosną. Kwiaty zapylane są przez owady[5][7].
Gatunek ten jest uprawiany w północno-zachodniej Europie[12].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
Ch. Brickell:The Royal Horticultural Society. Gardeners’ Encyclopedia of Plants and Flowers.London:Dorling Kindersley Limited,1994,s.551. ISBN978-0-7513-0147-2.(ang.).
O. Johnson,D. More:Przewodnik Collinsa. Drzewa. 1600 gatunków i odmian drzew rosnących w Europie.Multico Oficyna Wydawnicza,2009,s.200. ISBN978-83-7073-643-9.(pol.).