Wierzba wiciowa, w. krzaczasta, w. krzewiasta, witwa, konopianka (Salix viminalisL.) – gatunekdrzew lub krzewów z rodziny wierzbowatych. Popularnie nazywany też wierzbą energetyczną. Występuje naturalnie w środkowej Europie[4].
Krótkoogonkowe. Są bardzo wąskie. Osiągają długość do 20 cm przy 1 cm szerokości. Są podwinięte na brzegach. Z wierzchu ciemnozielone i pomarszczone z żółtą żyłką pośrodku. Od spodu są jedwabiście owłosione w kolorze białym. Mają 25-30 par nerwów bocznych[4].
Roślina dwupienna. Kwiatostany to walcowate kotki, męskie 3×1cm, żeńskie mniejsze. Słupki nagie, na trzoneczkach o długości przynajmniej 1.4 długości słupka, znamiona słupków dwudzielnie i lekko łukowato rozchylone. Przysadki dwubarwne, w nasadzie jasne lub purpurowe, na szczytach czarniawe lub rdzawe.
Liście
Kwiaty męskie
Kwiaty żeńskie
Owoce
Występuje w całym kraju, w wilgotnych miejscach nad rzekami i strumieniami. Gatunek ten łączy bardzo istotne cechy z punktu widzenia cech środowiska, tzn. odporność na skrajne warunki klimatyczne, choroby, małe wymagania glebowe, duża dynamika wzrostu w kolejnych sezonach wegetacyjnych. Nadaje się do nasadzeń nadwodnych, nieodpowiednia na suche gleby. Mega- i nanofanerofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All.Salicion albae[5]. Kwitnie od marca nawet do maja, przed rozwojem liści.
Uprawy energetyczne. Wierzba wiciowa jako gatunek szybko rosnący, o wysokim potencjale produkcyjnym biomasy, doskonale nadaje się do wykorzystania energetycznego i przemysłowego. W oparciu o badania naukowe wierzbę wiciową kwalifikuje się jako bardzo dobre wieloletnie źródło energii odnawialnej.
Wierzba znalazła zastosowanie w ochronie ziemi, wody i powietrza. Jest najefektywniejszą z roślin wykorzystywaną do oczyszczania gleby z metali ciężkich, związków toksycznych poprzez wbudowanie ich w swoją biomasę. Plantacje wierzby mogą bez szkody dla środowiska utylizować stałe osady ściekowe z oczyszczalni, a związki w nich zawarte nie przedostają się do wód gruntowych. Korzenie wierzby wychwytują ponad 80% zanieczyszczeń.
W ochronie środowiska przyrodniczego, do rekultywacji gruntów, oczyszczania ścieków bytowych oraz jako pasy zieleni ochronnej, ograniczających stopień zanieczyszczenia powietrza.
Wierzba wiciowa jest jedną z najważniejszych wierzb koszykarskich, używana jest także na faszynę oraz do "żywej architektury" – budowy zazieleniających się, rosnących budowli ogrodowych.
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
WładysławMatuszkiewicz:Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski.Warszawa:Wyd. Naukowe PWN,2006. ISBN83-01-14439-4. Brak numerów stron w książce