Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Arnika
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Arnika (Arnica L.) – rodzaj roślin należących do rodziny astrowatych. Należy do niego 31 gatunków roślin[4]. Przedstawiciele tego rodzaju występują głównie na terenie Ameryki Północnej, tylko dwa gatunki pochodzą z Eurazji (A. montana, A. angustifolia)[5]. Rośliny te rosną głównie w górach[6], sięgają także strefy arktycznej na północy[4][7]. We florze Polski występuje tylko jeden gatunek – arnika górska Arnica montana[8].
Remove ads
Morfologia
- Pokrój
- Byliny osiągające od kilku cm do ok. 1 m wysokości, z relatywnie cienkim i długim kłączem, z łodygami prosto wzniesionymi, pojedynczymi lub rozgałęziającymi się, u dołu często drewniejącymi[6]. Często tworzą kępy[7].
- Liście
- Ulistnienie naprzeciwległe, czasem z liśćmi skupionymi w rozetę przyziemną[7][6], czasem górne liście skrętoległe i zredukowane[6]. Blaszki całobrzegie lub ząbkowane, siedzące lub ogonkowe, sercowate, jajowate, eliptyczne do równowąskich, nagie lub owłosione, w tym także czasem szorstko albo gruczołowato[6].
- Kwiaty
- Zebrane w koszyczki powstające pojedynczo na szczytach łodyg, ew. tworzące luźne kwiatostany złożone w formie podbaldachów lub baldachogrona. Okrywy dzwonkowate, półkuliste lub stożkowate, zwykle o średnicy od 6 do 20 mm. Listki okrywy wyrastają zwykle w dwóch rzędach, rzadziej w jednym. Dno koszyczka jest wypukłe,gładkie lub dołeczkowane, bez plewinek. Brzeżnych kwiatów języczkowych czasem brak, zazwyczaj jest ich od 5 do 22. Kwiaty te są słupkowe i płodne, ich korony są żółte do pomarańczowych. Kwiatów rurkowatych wewnątrz koszyczka jest od 10 do 120 i zwykle są one obupłciowe i płodne (rzadko funkcjonalnie tylko męskie). Ich korony są żółte, czasem kremowe, zakończone są 5 trójkątnymi łatkami[6].
- Owoce
- Szare, brązowe do czarnych niełupki o kształcie stożkowatym, wrzecionowatym lub jajowato-walcowatym, gładkie lub owłosione, w tym też czasem gruczołowato, z trwałym puchem kielichowym tworzonym przez 10–50 białych lub słomiastych pierzastych lub ząbkowanych włosków[6].
Remove ads
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Madieae z podrodziny Asteroideae w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae[9].
- Wykaz gatunków[4]
- Arnica acaulis Britton, Sterns & Poggenb.
- Arnica angustifolia Vahl
- Arnica cernua Howell
- Arnica chamissonis Less. – arnika Chamissa[10], arnika łąkowa[11]
- Arnica cordifolia Hook.
- Arnica dealbata (A.Gray) B.G.Baldwin
- Arnica discoidea Benth.
- Arnica fulgens Pursh
- Arnica gracilis Rydb.
- Arnica griscomii Fernald
- Arnica intermedia Turcz.
- Arnica lanceolata Nutt.
- Arnica latifolia Bong.
- Arnica lessingii Greene
- Arnica lonchophylla Greene
- Arnica longifolia D.C.Eaton
- Arnica louiseana Farr
- Arnica mallotopus Makino
- Arnica mollis Hook.
- Arnica montana L. – arnika górska, kupalnik górski
- Arnica nevadensis A.Gray
- Arnica ovata Greene
- Arnica parryi A.Gray
- Arnica porsildiorum B.Boivin
- Arnica rydbergii Greene
- Arnica sachalinensis A.Gray – arnika sachalińska[10]
- Arnica sororia Greene
- Arnica spathulata Greene
- Arnica unalaschcensis Less.
- Arnica venosa H.M.Hall
- Arnica viscosa A.Gray
Remove ads
Zastosowanie
- Roślina lecznicza
- Niektóre gatunki mają własności lecznicze. Surowcem zielarskim są np. kwiatostany arniki górskiej. Stosowane zewnętrznie w stanach zapalnych lub wewnętrznie, ponieważ działają wzmacniająco na naczynia krwionośne[12]. Zawiera m.in. flawonoidy, olejek eteryczny i triterpeny. Równie wartościowego surowca dostarcza arnika Chamissa[11].
- Roślina ozdobna
- Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne, w tym arnika górska.
Uprawa
W Polsce gatunki ozdobne uprawia się rzadko, gdyż w naszym klimacie późnym latem rośliny często ulegają gniciu z powodu nadmiernej wilgotności[5].
Arniki wymagają stanowiska w pełnym słońcu oraz wilgotnej, żyznej i przepuszczalnej gleby. Rozmnaża się je przez podział lub z nasion.
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads