Goryczuszka lodnikowa

Goryczuszka lodnikowa, goryczka lodnikowa^[4] (Comastoma tenellum (Rottb.) Börner = Gentianella tenella Rottb.) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych^[5][6]

Goryczuszka lodnikowa

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	goryczkowce
Rodzina	goryczkowate
Rodzaj	Comastoma
Gatunek	goryczuszka lodnikowa
Nazwa systematyczna
Comastoma tenellum (Rottb.) Harry Sm. Bot. Mag. (Tokyo) 74: 198 1961[3]
Synonimy
Gentianella tenella Rottb.

Rozmieszczenie geograficzne

Jest gatunkiem arktyczno-alpejskim, występującym tylko na obszarach o zimnym klimacie: Grenlandia, arktyczne obszary półkuli północnej oraz góry Azji Środkowej, Ameryki Północnej i Europy (Pireneje, Alpy, Karpaty)^[7]. W Polsce występuje tylko w Tatrach i to na niewielu stanowiskach: Wielki Kopieniec, Chuda Turnia, Stare Kościeliska, Przełęcz między Kopami, Mała Koszysta, Krzesanica, Kopa Magury i Żleb pod Czerwienicą, Hala Królowa Wyżnia, Gładkie pomiędzy Kopą Magury i Jaworzyńskimi Turniami, Zawrat Kasprowy^[8]. Większość tych stanowisk znajduje się więc w Tatrach Zachodnich. Najniżej położone jest stanowisko na polanie Stare Kościeliska (972 m n.p.m.), najwyżej na Krzesanicy (2123 m n.p.m.)

Morfologia

Pokrój

Drobna i delikatna roślinka o wysokości do 15 cm i cienkim, nitkowatym korzeniu^[8].

Łodyga

Wzniesiona, cienka, czterokanciasta, u samej nasady rozgałęziona. Jest ulistniona tylko dołem^[8].

Liście

Liście różyczkowe podługowatojajowate, liście łodygowe lancetowate, krótsze od różyczkowych^[8].

Kwiaty

4-krotne o długości 5-15 mm. Mają fioletową lub bladoniebieską i rurkowatą koronę i zielony, rozcięty niemal do połowy długości kielich. Pręciki do połowy zrośnięte z rurką słupka^[8].

Owoc

Torebka z licznymi, drobno punktowanymi nasionami^[8].

• 
  Kwiaty
• 
  Morfologia
• 
  G. tenella w parku narodowym w USA
• 
  Pokrój

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie od lipca do sierpnia. Rośnie na wysokogórskich murawach, na miejscach dobrze nasłonecznionych, na glebach o odczynie od lekko kwaśnego do zasadowego^[8]. Liczba chromosomów 2n = 10^[8].

Zagrożenia i ochrona

Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną. Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[9] w grupie gatunków rzadkich (kategoria zagrożenia: R). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię EN (zagrożony)^[10]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii EN (zagrożony)^[11]. Według klasyfikacji IUCN jest narażona na wyginięcie w Karpatach polskich^[7]. Mimo że podlega ochronie gatunkowej i rośnie na chronionym obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego, jednakże zagrożona jest wymarciem z powodu nielicznych stanowisk i małej liczby osobników na tych stanowiskach^[8].