Kapary cierniste

Kapary cierniste, kapar ciernisty (Capparis spinosa L.) – gatunek roślin należący do rodziny kaparowatych. Występuje w rejonie śródziemnomorskim i Azji Mniejszej, sięgając po Himalaje, ale także w Azji tropikalnej (Pakistan, Indonezja, Filipiny), w Australii i na niektórych wyspach Pacyfiku (Guam, Vanuatu, Wyspy Salomona)^[5].

Kapary cierniste

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kaparowate
Rodzaj	kapary
Gatunek	kapary cierniste
Nazwa systematyczna
Capparis spinosa L. Sp.Pl. 503, 1753[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski

Kwiat

Otwierający się owoc

Kapary przyprawa

Morfologia

Pokrój

Niski, zimozielony krzew do 1 m wysokości. Jego częściowo rózgowate pędy o długości do 2 m płożą się na skałach^[6].

Liście

Owalne, ogonkowe. Małe przylistki osadzone u nasady ogonka w większości przekształcone są w krótkie ciernie^[6].

Kwiaty

Osadzone pojedynczo na długich szypułkach wyrastających z nasady ogonka liściowego, białe lub różowe, duże, o śr. do 7 cm. Kielich czterodziałkowy, cztery płatki korony, pręciki liczne, z czerwonymi nitkami, słupek jeden. Kwitnie w lipcu i sierpniu^[6].

Owoc

Wielonasienna jagoda wielkości śliwki^[7].

Skład chemiczny

Owoce zawierają około 18% białka i około 36% tłuszczu, nasiona – do 30% tłuszczu^[8]. Liście i pąki kwiatowe wyróżniają się znaczną zawartością związków fenolowych, zwłaszcza rutyny, której w liściach jest średnio 1350 mg na 100 g świeżej masy, a w pąkach ok. 700 mg na 100 g świeżej masy^[9].

Zastosowanie

• Jego pąki kwiatowe stanowią przyprawę o słodko-kwaśnym, lekko pikantnym smaku. Po zakonserwowaniu w soli, occie, oliwie lub winie nazywane są kaparami lub kaparkami^[7]. Pikantny smak zawdzięczają łatwo ulatniającej się rutynie. Gotowe kapary są ciemnozielone z jasnymi kropkami, są wielkości ziaren grochu. Stosuje się je^[6]:
  • do przyrządzania marynat, majonezów,
  • do zimnych – mięs, sosów,
  • do sałatek rybno-mięsnych,
  • do jajek, potraw z pomidorami.
• Jadalną częścią rośliny są również marynowane owoce^[6], tzw. „jabłuszka kaparowe”.

Obecność w kulturze

Gatunek ten jeden raz wymieniony jest w Biblii. W Księdze Koheleta (12,5) jest zdanie: „i pękać będą kapary, bo zdążać będzie człowiek do swego wiecznego domu”. Zdaniem badaczy biblistów kapary w Biblii są symbolem ludzkiej kondycji, ich nagle pękające dojrzałe owoce mogą być kojarzone z niespodziewaną śmiercią człowieka^[10].