Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Kosmaczek

rodzaj roślin Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kosmaczek
Remove ads

Kosmaczek[5] (Pilosella Hill) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych, w niektórych ujęciach systematycznych także podrodzaj w obrębie rodzaju jastrzębiec Hieracium subsp. Pilosella[6][7]. Jest to takson bardzo problematyczny. Obejmuje od ok. 250 gatunków[3] do ponad 800, z czego tylko ok. 110 to tzw. gatunki główne, podczas gdy reszta to ich mieszańce rozmnażające się zwykle za pomocą apomiksji[8]. W Europie i basenie Morza Śródziemnego zidentyfikowano ok. 20 gatunków podstawowych, nie będących mieszańcami z krótkoterminowej perspektywy ewolucyjnej, i 122 gatunki zbiorowe będące mieszańcami dwóch i większej liczby gatunków podstawowych[9]. Zasięg rodzaju obejmuje całą Europę, północno-zachodnią Afrykę oraz Azję, z wyjątkiem jej południowej i wschodniej części. Jako rośliny introdukowane przedstawiciele rodzaju obecni są na Dalekim Wschodzie, w Ameryce Północnej i Australii[3]. W 2020 w wykazie flory polskiej ujęto 50 gatunków z tego rodzaju, z czego 10 to gatunki główne, a pozostałe są mieszańcami (gatunki występujące w Polsce w podanym dalej wykazie wyróżniają się polskimi nazwami zwyczajowymi)[5].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Thumb
Kosmaczek pomarańczowy
Remove ads

Morfologia

Thumb
Kosmaczek żmijowcowaty
Thumb
Kosmaczek gronkowy
Pokrój
Byliny zwykle z rozłogami[7]. Łodyga jest pojedyncza lub jest ich kilka, są rozgałęzione lub nierozgałęzione[8].
Liście
Odziomkowe, skupione w rozetę przyziemną, zwykle utrzymujące się do czasu kwitnienia. Liście łodygowe, jeśli są także obecne, to zwykle są nieliczne (rzadko, ale bywają też liczne). Liście są zwykle siedzące i całobrzegie, rzadko ząbkowane[8].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki tworzące się pojedynczo na szczycie pędu lub po kilka albo w większej liczbie, w formie baldachogroniastych kwiatostanów złożonych. Okrywy są jajowate do półkulistych, zwykle o średnicy od 6 do 10 mm, rzadziej od 4 do 14 mm. Listki okrywy wyrastają w kilku nieregularnych rzędach, mają kształt zwykle równowąsko-lancetowaty, rzadko jajowato-lancetowaty[8]. Dno koszyczka jest płaskie, nagie i dołeczkowane[6]. Kwiaty w koszyczku są tylko języczkowe, na szczycie łatki korony z 5 ząbkami, barwy zwykle żółtej, czasem pomarańczowej, jasnożółtej[7][8], zewnętrzne bywają czerwono kreskowane[8].
Owoce
Niełupki walcowate lub owalne, krótkie (do 2,5 mm, zazwyczaj osiągające od 1 do 2 mm długości) zwykle z 10 żeberkami, silniej wypukłymi w szczytowej części owocu. Żeberka te nie są połączone na jego szczycie w pierścień. Włoski puchu kielichowego wyrastają w jednym rzędzie, są proste, nierozgałęzione, białe lub szarawe[8][7].
Rodzaje podobne
Jastrzębce Hieracium nie wykształcają rozłogów, mają większe owoce (zazwyczaj od 2,5 do 5 mm) z włoskami puchu kielichowego w dwóch rzędach i żeberkami na owocu zrośniętymi na szczycie w pierścień[7], jednakowo wypukłymi wzdłuż całego owocu[8].
Remove ads

Systematyka

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Kosmaczek wysoki
Pozycja systematyczna

Rodzaj z podplemienia Hieraciinae z plemienia Cichorieae z podrodziny Cichorioideae w robrębie rodziny astrowatych Asteraceae[10].

W niektórych ujęciach systematycznych ma rangę podrodzaju w obrębie rodzaju jastrzębiec Hieracium subsp. Pilosella[6][7]. Wyodrębniany jest jednak jako rodzaj we współczesnych bazach danych taksonomicznych takich jak np.: „Compositae – The Global Database”[11], „Plants of the World Online”[3], „The Euro+Med Plantbase Project”[12], czy też w wydaniu krajowej listy flory polskiej z 2020 roku[5].

Wykaz gatunków[3][5]
  • Pilosella abakurae (Schelk. & Zahn) Soják
  • Pilosella acutifolia (Vill.) Arv.-Touv. – kosmaczek ramienisty
  • Pilosella adenocantabrica Mateo & Egido
  • Pilosella adenogaliciana Mateo & Egido
  • Pilosella aiboensis (Mateo & Egido) Mateo, Egido & E.Fidalgo
  • Pilosella aletschensis (Zahn) Soják
  • Pilosella alpicola (Schleich. ex Hoppe) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella alturgelliana Mateo
  • Pilosella amaurocephala (Peter) Soják
  • Pilosella anchusoides Arv.-Touv.
  • Pilosella aneimena (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella anobrachia (Arv.-Touv. & Gaut.) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella apatelia (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek zwodniczy
  • Pilosella aranii Mateo
  • Pilosella arbasiana Mateo & Egido
  • Pilosella argyrocoma (Zahn) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella argyrogaliciana Mateo & Egido
  • Pilosella argyrolegionensis Mateo & Egido
  • Pilosella arida (Freyn) Soják
  • Pilosella arnoseroides (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella arvicola (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek ścierniskowy
  • Pilosella atramentaria (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek atramentowy
  • Pilosella aurantella (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella aurantiaca (L.) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek pomarańczowy
  • Pilosella auriculiformis (Fr.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella auriculoides (Láng) Arv.-Touv. – kosmaczek pannoński
  • Pilosella balansae (Boiss.) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella basifurca (Peter) Soják
  • Pilosella bauhini (Schult.) Arv.-Touv. – kosmaczek Bauhina
  • Pilosella biflora Arv.-Touv.
  • Pilosella bifurca (M.Bieb.) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek rozwidlony
  • Pilosella biglana (Bornm. & Zahn) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella billyana (de Retz) Mateo
  • Pilosella blaui (B.Schütt & Zahn) Gottschl.
  • Pilosella blyttiana (Fr.) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek ognisty
  • Pilosella bodewigiana (Zahn) Soják
  • Pilosella bonaquae (Buttler & W.Lippert) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella brachiata (Bertero ex DC.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella brachycoma (Nägeli & Peter) H.P.Fuchs
  • Pilosella breviscapa (DC.) Soják
  • Pilosella bryhnii (Blytt ex Omang) Soják
  • Pilosella brzovecensis (Horvat & Pawł.) Soják
  • Pilosella budensis (Borbás) Soják
  • Pilosella bulgarica Szeląg & Vladimir.
  • Pilosella byzantina (Boiss.) P.D.Sell & C.West
  • Pilosella caballeroi (Mateo) Mateo
  • Pilosella caespitosa (Dumort.) P.D.Sell & C.West – kosmaczek łąkowy
  • Pilosella calodon (Tausch ex Peter) Soják – kosmaczek ciepłolubny
  • Pilosella calomastix (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek czerwonorozłogowy
  • Pilosella capillata (Arv.-Touv.) Mateo
  • Pilosella castellana (Boiss. & Reut.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella caucasica (Nägeli & Peter) Sennikov
  • Pilosella cernua (Fr.) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek zwieszony
  • Pilosella chaetocephala (H.Hofmann) Holub
  • Pilosella chaetophyton (Zahn) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella chlorops (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek zielonookrywowy
  • Pilosella cinereiformis (R.Meissn. & Zahn) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella cinerosiformis (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella cochlearis Norrl. – kosmaczek ślimakowaty
  • Pilosella corymbulifera (Arv.-Touv.) Arv.-Touv.
  • Pilosella corymbuloides (Arv.-Touv.) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella crassiseta (Peter) Soják – kosmaczek Fuckela
  • Pilosella cymiflora (Nägeli & Peter) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella cymosa (L.) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek wierzchotkowy
  • Pilosella czerepninii Tupitz.
  • Pilosella densiflora (Tausch) Soják – kosmaczek gęstokoszyczkowy
  • Pilosella derubella (Gottschl. & Schuhw.) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella deschatresii J.-M.Tison
  • Pilosella dichotoma Soják
  • Pilosella dimorphoides Norrl.
  • Pilosella dubia (L.) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek wątpliwy
  • Pilosella dublitzkii (B.Fedtsch. & Nevski) Tupitz.
  • Pilosella dutartrei J.-M.Tison
  • Pilosella echioides (Lumn.) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek żmijowcowaty
  • Pilosella eglandulosa (Sudre) Mateo
  • Pilosella eminens (Peter) Soják
  • Pilosella erythrochrista (Nägeli & Peter) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella erythrodonta (Zahn) Soják
  • Pilosella euchaetia (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek płodny
  • Pilosella euchaetiiformis (Zahn.) Gottschl.
  • Pilosella fainensis Gottschl.
  • Pilosella fallacina (F.W.Schultz) F.W.Schultz
  • Pilosella fallax (Willd.) Arv.-Touv. – kosmaczek mylący
  • Pilosella faurei Arv.-Touv.
  • Pilosella flagellaris (Willd.) Arv.-Touv. – kosmaczek rozłogowy
  • Pilosella flagellariformis (Gus. Schneid.) Soják – kosmaczek rozłogowaty
  • Pilosella floribunda (Wimm. & Grab.) Fr. – kosmaczek kwiecisty
  • Pilosella fontqueri (Pau) Mateo
  • Pilosella frigidaria (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella fuernrohrii (Vollm.) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella fulviseta (Bartol.) Soják
  • Pilosella fusca (Vill.) Arv.-Touv.
  • Pilosella fuscoatra (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek brunatny
  • Pilosella galliciana (Pau) M.Laínz
  • Pilosella glacialis (Reyn. ex Lachen.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella glomerata (Froel.) Fr. – kosmaczek skupiony
  • Pilosella grossheimii (Zahn) Coșkunç. & Beyazoğlu
  • Pilosella gudarica Mateo
  • Pilosella guthnikiana (Hegetschw. & Heer) Soják
  • Pilosella halacsyi (Heldr. ex Halácsy) Soják
  • Pilosella heterodoxa (Tausch) Soják
  • Pilosella heterodoxiformis (Zahn) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella heterogaliciana Mateo & Egido
  • Pilosella heteromelana (Zahn) Mateo
  • Pilosella hirtocastellana Mateo & Egido
  • Pilosella hoppeana (Schult.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella hybrida (Vill.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella hyperborea (Fr.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella hypeurocinerea Mateo & Egido
  • Pilosella hypeurya (Peter) Soják
  • Pilosella hypeurygenes (A.W.Hill) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella hypoleuca Arv.-Touv.
  • Pilosella iberoatlantica Mateo & Egido
  • Pilosella ilgazensis Vladimir., Coșkunç. & Kit Tan
  • Pilosella iserana (R.Uechtr.) Soják – kosmaczek izerski
  • Pilosella kalksburgensis (Wiesb.) Soják – kosmaczek siwy
  • Pilosella katunensis Tupitz.
  • Pilosella kebeshensis (Stepanov) Tupitz.
  • Pilosella koernickeana (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek Koernickiego
  • Pilosella kozlowskyana (Zahn) Soják
  • Pilosella kumbelica (B.Fedtsch. & Nevski) Sennikov
  • Pilosella lactocantabrica Mateo & Egido
  • Pilosella lactucella (Wallr.) P.D.Sell & C.West – kosmaczek gronkowy
  • Pilosella laggeri (Sch.Bip. ex Rchb.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella lamprocantabrica Mateo & Egido
  • Pilosella lamprocoma (Nägeli & Peter) Schljakov
  • Pilosella lamprogaliciana Mateo & Egido
  • Pilosella lathraea (Peter) Soják
  • Pilosella legiogudarica Mateo & Egido
  • Pilosella legionensis Mateo & Egido
  • Pilosella legiotremedalis Mateo & Egido
  • Pilosella leptadeniiformis (Üksip) Tupitz.
  • Pilosella leptoclados (Peter) Soják
  • Pilosella leptophyton (Nägeli & Peter) S.Bräut. & Greuter – kosmaczek delikatny
  • Pilosella leucopsilon (Arv.-Touv.) Gottschl.
  • Pilosella levieri (Peter) Soják
  • Pilosella litardiereana (Zahn) Soják
  • Pilosella longiscapa (Nägeli & Peter) Sennikov – kosmaczek długołodygowy
  • Pilosella longisquama (Peter) Holub
  • Pilosella lydiae (Schischk. & Steinb.) Tupitz.
  • Pilosella macranthela (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella macranthiformis (Zahn) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella macrostolona (Gus.Schneid.) Soják – kosmaczek długorozłogowy
  • Pilosella macrotricha (Boiss.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella macutensis (K.Malý & Zahn) Soják
  • Pilosella mampodrensis Mateo & Egido
  • Pilosella maraniana Mateo & Egido
  • Pilosella × maschukensis (Litv. & Zahn) Soják
  • Pilosella massagetovii (Gamajun. ex Kamelin & Zuckerw.) Sennikov
  • Pilosella mayeri (Vollm.) Soják
  • Pilosella medioposita (Gottschl.) Gottschl.
  • Pilosella megargyrocoma Mateo & Egido
  • Pilosella megatricha (Borbás) Soják
  • Pilosella × melinomelas (Peter) Holub
  • Pilosella merxmuelleriana (S.Bräut.) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella moechiadia (Peter) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella montiberica Mateo & Egido
  • Pilosella muscelii (Prodan) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella neogelmii (Gottschl.) Gottschl.
  • Pilosella neotremedalis Mateo
  • Pilosella nevadensis (Arv.-Touv.) Mateo & Greuter
  • Pilosella nigrogudarica Mateo & Egido
  • Pilosella nigrolegionensis Mateo & Egido
  • Pilosella niveocantabrica Mateo & Egido
  • Pilosella niveocastellana Mateo & Egido
  • Pilosella niveogaliciana Mateo & Egido
  • Pilosella noguerensis Mateo
  • Pilosella norrliniiformis (Pohle & Zahn) Soják
  • Pilosella notha (Huter) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella novosibirskensis Tupitz.
  • Pilosella obornyana (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek Oborniego
  • Pilosella occidentalis (Nyár.) Soják
  • Pilosella officinarum Vaill. – kosmaczek pospolity
  • Pilosella onegensis Norrl. – kosmaczek oneski
  • Pilosella oroasturica Mateo & Egido
  • Pilosella orogaliciana Mateo & Egido
  • Pilosella orolegionensis Mateo & Egido
  • Pilosella pachycymigera (Gottschl.) Gottschl.
  • Pilosella pachypilon (Peter) Soják
  • Pilosella pannoniciformis (Litv. & Zahn) Soják
  • Pilosella panticosae Mateo
  • Pilosella paragoga (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek złudny
  • Pilosella paragogiformis (Besse & Zahn) Soják
  • Pilosella pavichii (Heuff.) Holub
  • Pilosella pavichiodes S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella × pawlowskiellum (Merxm.) Holub
  • Pilosella peleteriana (Mérat) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella permutata (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella petraea F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella pieriana Gottschl. & Dunkel
  • Pilosella piloselliflora (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek kosmaczkokwiatowy
  • Pilosella pilosellina (F.W.Schultz) F.W.Schultz & Sch.Bip. ex Soják
  • Pilosella piloselloides (Vill.) Soják – kosmaczek wysoki
  • Pilosella pinea (Schischk. & Serg.) Tupitz.
  • Pilosella pintodasilva (de Retz) Mateo
  • Pilosella plaicensis (Woł.) Soják
  • Pilosella polioderma (Dahlst.) Soják
  • Pilosella polymastix (Peter) Holub
  • Pilosella portae (Willk. ex T.Durand & B.D.Jacks.) Mateo & Greuter
  • Pilosella procera (Fr.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella procerigena (Litv. & Zahn) Sennikov
  • Pilosella promeces (Peter) Holub
  • Pilosella prussica (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek pruski
  • Pilosella pseudofidalgoana Mateo & Egido
  • Pilosella pseudogalliciana Mateo
  • Pilosella pseudogudarica Mateo & Egido
  • Pilosella pseudolactucella Gottschl.
  • Pilosella pseudomaraniana Mateo & Egido
  • Pilosella pseudopanticosae Mateo & Egido
  • Pilosella pseudopilosella (Ten.) Soják
  • Pilosella pseudosulphurea (Touton) Soják
  • Pilosella pseudotrichodes (Zahn) Soják
  • Pilosella pseudovahlii (de Retz) Mateo
  • Pilosella puenteana Mateo & Egido
  • Pilosella rhenovulcanica (Gottschl. & Heinrichs) Bomble
  • Pilosella rhodopea (Griseb.) Szeląg
  • Pilosella ricoana Mateo
  • Pilosella rothiana (Wallr.) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek szczeciniasty
  • Pilosella rubra (Peter) Soják – kosmaczek czerwonawy
  • Pilosella ruprechtii (Boiss.) P.D.Sell & C.West
  • Pilosella sabinopsis (Ganesch. & Zahn) Tupitz.
  • Pilosella salernicola (Vetter & Zahn) Soják
  • Pilosella samokoviensis (T.Georgiev & Zahn) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella saussureoides Arv.-Touv.
  • Pilosella scandinavica (Dahlst.) Schljakov
  • Pilosella schelkownikovii (Zahn.) Soják
  • Pilosella schizosciadia Gottschl.
  • Pilosella schneidii (Schack & Zahn) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella schultesii (F.W.Schultz) F.W.Schultz & Sch.Bip. ex H.P.Fuchs – kosmaczek Schultesa
  • Pilosella sciadogena Gottschl.
  • Pilosella sedelmeyeriana (Zahn) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella segoviensis Mateo
  • Pilosella serbica (F.W.Schultz & Sch.Bip.) Szeląg
  • Pilosella setifolia (Touton) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella sintenisii (Freyn) Soják
  • Pilosella solacolui S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella soleiroliana (Arv.-Touv. & Briq.) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella stenosoma (Nägeli & Peter) Soják – kosmaczek kłaczkowaty
  • Pilosella sterrochaetia (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella stoloniflora (Waldst. & Kit.) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek rudy
  • Pilosella subdecolorans (Norrl.) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella subgudarica Mateo & Egido
  • Pilosella subrubens (Arv.-Touv.) Zahn
  • Pilosella substoloniflora (Peter) Soják
  • Pilosella subtardans (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella subulatissima (Zahn) Mateo
  • Pilosella sulphurea (Döll) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek siarkowy
  • Pilosella tambovica Sennikov
  • Pilosella tardiuscula (Peter) Soják
  • Pilosella tardogaliciana Mateo & Egido
  • Pilosella tendina (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella tephrocephala (Vuk.) Soják
  • Pilosella tephrochlorella (Ganesch. & Zahn) Tupitz.
  • Pilosella tephrodes (Nägeli & Peter) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella tephroglauca (Nägeli & Peter) Soják
  • Pilosella tephrophyton (Oborný & Zahn) Soják
  • Pilosella tinctilingua (Zahn) Soják
  • Pilosella tjumentzevii (Serg. & Üksip) Tupitz.
  • Pilosella transbotnica (Norrl.) T.Tyler
  • Pilosella tremedalis Mateo
  • Pilosella tricholepia (Nägeli & Peter) Dostál
  • Pilosella trigenes (Peter) Soják
  • Pilosella triplex (Peter) Soják
  • Pilosella tubulascens Norrl.
  • Pilosella turolensis Mateo
  • Pilosella ullepitschii (Błocki) Szeląg – kosmaczek bródkowaty
  • Pilosella unamunoi (C.Vicioso) Mateo
  • Pilosella universitatis Mateo & Egido
  • Pilosella vahlii (Froel.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella vansoestii (de Retz) Mateo
  • Pilosella variifurca (Zahn) Gottschl.
  • Pilosella velutina (Hegetschw.) F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella verruculata (Link) Soják
  • Pilosella viridifolia (Peter) Holub
  • Pilosella visianii F.W.Schultz & Sch.Bip.
  • Pilosella walteri-langii (Gottschl.) S.Bräut. & Greuter
  • Pilosella willingorum Gottschl.
  • Pilosella wolgensis (Zahn) Soják
  • Pilosella woronowiana (Zahn) Soják
  • Pilosella xilocae Mateo
  • Pilosella ziziana (Tausch) F.W.Schultz & Sch.Bip. – kosmaczek Ziza
Remove ads

Przypisy

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads