Mantisalca

Mantisalca – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje 6 gatunków^[3]. Rośliny te występują w basenie Morza Śródziemnego – w południowej Europie, w Azji Mniejszej i w północnej Afryce oraz w Europie Zachodniej na północy po Wielką Brytanię i Norwegię, a na wschodzie po Niemcy i Czechy^[3]. Jeden gatunek – M. salmantica – rośnie introdukowany także w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, w południowej Afryce oraz we wschodniej Australii^[3]. Nazwa naukowa stanowi anagram nazwy Salamanca^[5].

Mantisalca

Mantisalca salmantica
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Carduoideae
Rodzaj	Mantisalca
Nazwa systematyczna
Mantisalca Cass. Bull. Sci. Soc. Philom. Paris 1818: 142 (1818)[3]
Typ nomenklatoryczny
Centaurea salmantica L. (= M. salmantica (L.) Briq. & Cavill.)[4]
Synonimy
Microlonchus Cass. Verutum Bosc[3]

Morfologia

Pokrój

Byliny i rośliny dwuletnie, niekolczaste, o pędach osiągających do 1 m wysokości, prosto wzniesionych i rozgałęziających się^[5].

Liście

Odziomkowe ogonkowe i łodygowe siedzące. Dolne liście klapowane, górne klapowane lub ząbkowane. Blaszka liści naga lub owłosiona^[5].

Kwiaty

Zebrane w pojedyncze koszyczki na szczytach pędów. Okrywy kuliste do jajowatych o średnicy od 10 do 15 mm. Listki okrywy przylegające, ułożone dachówkowato w 6–8 rzędach, jajowate, całobrzegie, na wierzchołku tępe, zaostrzone, z krótkim i odpadającym kolcem, na brzegu poza tym cienko, błoniasto frędzlowate. Dno koszyczka jest płaskie. Kwiaty w koszyczkach są liczne. Zewnętrzne są płonne, wewnętrzne są obupłciowe. Korony są purpurowe, rzadko białe^[5].

Owoce

Beczułkowate, mniej lub bardziej spłaszczone, nagie niełupki. Puch kielichowy w kilku rzędach; zewnętrzny wykształcony jako szorstkie, sztywne ości, wewnętrzny jako łuski^[5].

Systematyka

Rodzaj z podplemienia Centaureinae, plemienia Cardueae podrodziny Carduoideae w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae^[6].

Wykaz gatunków^[3]

• Mantisalca amberboides (Caball.) Maire
• Mantisalca cabezudoi E.Ruíz & Devesa
• Mantisalca × castroviejoi E.Ruíz & Devesa
• Mantisalca delestrii Briq. & Cavill.
• Mantisalca duriaei (Spach) Briq. & Cavill.
• Mantisalca salmantica (L.) Briq. & Cavill.
• Mantisalca spinulosa (Rouy) E.Ruíz & Devesa