Paskosuseł

Paskosuseł^[4] (Ictidomys) – rodzaj ssaków z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Paskosuseł

Ictidomys[1]
J.A. Allen, 1877[2]
Przedstawiciel rodzaju – paskosuseł lamparci (I. tridecemlineatus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	wiewiórkokształtne
Rodzina	wiewiórkowate
Podrodzina	afrowiórki
Plemię	świstaki
Rodzaj	paskosuseł
Typ nomenklatoryczny
Sciurus tridecem-lineatus Mitchill, 1821
Synonimy
Ictidomoides Mearns, 1907[3]
Gatunki
4 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
Zasięg występowania

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na preriach, jałowych, lub porośniętych trawami terenach centralnej części Ameryki Północnej^[5][6][7].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 170–380 mm, długość ogona 60–166 mm; masa ciała 90–398 g^[6][8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1877 roku amerykański zoolog Joel Asaph Allen w monografii północnoamerykańskich gryzoni o tytule Monografia północno-amerykańskich gryzoni^[2]. Allen wymienił cztery gatunki – Spermophilus tereticaudus S.F. Baird, 1858, Sciurus mexicanus Erxleben, 1777, Sciurus tridecem-lineatus Mitchill, 1821 i Arctomys franklinii Sabine, 1822 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie)^[9] Sciurus tridecem-lineatus Mitchill, 1821 (paskosuseł lamparci).

Etymologia

• Ictidomys: gr. ικτις iktis, ικτιδις iktidis ‘łasica’; μυς mus, μυός muos ‘mysz’^[9].
• Ictidomoides: rodzaj Ictidomys J.A. Allen, 1877; gr. -οιδης -oidēs ‘przypominający’^[10][3]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus mexicanus Erxleben, 1777.

Podział systematyczny

Na podstawie badań filogenetycznych z 2009 roku z rodzaju Spermophilus wydzielono nowy rodzaj Ictidomys^[11] i zgrupowano w nim trzy współcześnie występujące gatunki^{[12][8][5][4]}:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa[4]	Podgatunki[6][5][8]	Rozmieszczenie geograficzne[6][5][8]	Podstawowe wymiary[6][8][a]	Status IUCN[13]
	Ictidomys tridecemlineatus	(Mitchill)	paskosuseł lamparci	10 podgatunków	południowo-środkowa Kanada (Alberta, Saskatchewan i Manitoba) na południe przez środkowe Stany Zjednoczone do Arizony i Texas Gulf Coast	DC: 17–31 cm DO: 6–13,2 cm MC: 110–270 g	LC
	Ictidomys parvidens	(Mearns, 1896)	paskosuseł drobnozębny	gatunek monotypowy	Stnay Zjednoczone (południowy Nowy Meksyk i zachodni Teksas) i północno-wschodni Meksyk (na południe do Zacatecas i południowego Tamaulipas, izolowana populacja w północno-wschodniem Durango)	DC: 22–32 cm DO: 8–13 cm MC: 90–210 g	NE
	Ictidomys mexicanus	(Erxleben, 1777)	paskosuseł meksykański	gatunek monotypowy	endemit Meksyku: Wyżyna Meksykańska od wschodniego Jalisco do zachodnio-środkowego Veracruz	DC: 32–38 cm DO: 12,4–16,6 cm MC: 217–398 g	LC

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski;  NE  – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszych Stanów Zjednoczonych^[14]:

• Ictidomys meadensis (Hibbard, 1941)

Uwagi

1. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała