Rdest plamisty

Rdest plamisty (Persicaria maculosa) – gatunek z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Pospolity w całej Polsce chwast i roślina lecznicza wykorzystywana w lecznictwie ludowym.

Rdest plamisty

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	rdestowate
Rodzaj	Persicaria
Gatunek	rdest plamisty
Nazwa systematyczna
Persicaria maculosa Gray Nat. Arr. Brit. Pl. 2: 269 (1821 publ. 1822), nom. cons.[3]
Synonimy
Persicaria mitis Delarbre in Persicaria persicaria (L.) Small Persicaria ruderalis C.F.Reed Peutalis persicaria (L.) Raf. Polygonon persicarium (L.) St.-Lag. Polygonum lapathifolium subsp. maculosum (Gray) Dyer & Trimen Polygonum persicaria L. Polygonum persicaria var. ruderale Meisn. Polygonum ruderale Salisb.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski

Rozmieszczenie geograficzne

Naturalny zasięg geograficzny obejmuje rozległe przestrzenie Azji od Dalekiego Wschodu, Chin, Indonezji poprzez Azję Środkową (na południu sięgając po Nepal) po rejon Kaukazu. W Europie przez jedne źródła uznawany za naturalny jedynie w części wschodniej (Rosja)^[5], inne wskazują na bardziej rozległy zasięg przyznając, że na części terenów gatunek został zawleczony. Spotykany jest niemal w całej Europie^[6]. W Polsce gatunek uznawany za rodzimy^[7], pospolity na całym terenie.

Morfologia

Kwiatostan

Gatka

Łodyga

Podnosząca się lub wyprostowana o wysokości 10–60 cm.

Liście

Lancetowate lub równowąskolancetowate, długo zaostrzone, z bardzo krótkim ogonkiem. Na wierzchu blaszki liściowej w części centralnej często obecna jest ciemna plama. Na brzegu liścia i nerwach obecne są krótkie szczecinki, także na końcach gatki włoski do 3 mm długości, przylegające włoski obecne na całej gatce.

Kwiaty

Zebrane w gęstym kłosie. Okwiat różowy, 6-członowy, okwiat i szypułki kwiatowe nagie.

Owoce

Drobny, 3-kanciasty lub soczewkowaty orzeszek.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Występuje w miejscach wilgotnych na brzegach rzek, na przydrożach, na polach i w ogrodach jako chwast w uprawach warzyw i roślin okopowych. Kwitnie od lipca do października, jest rośliną miododajną. Roślina jest trująca dla świń^[8].

Zmienność

Gatunek bardzo zmienny pod względem sposobu wzrostu oraz kształtu liści i kwiatostanu. Tworzy mieszańce z rdestem ostrogorzkim, mniejszym, szczawiolistnym i łagodnym^[6].

Zastosowanie

• Roślina lecznicza: Ziele rdestu plamistego Herba Persicariae zawiera flawonoidy, garbniki, olejek eteryczny, śluz^[9]. Stosowane było w medycynie ludowej jako środek przeciwkrwotoczny (w leczeniu hemoroidów), moczopędny, przeciwzapalny^[9]. Ma podobne własności lecznicze, jak rdest ostrogorzki, tylko w odróżnieniu od niego nie posiada ostrego i piekącego smaku^[9].
• Ziele służyło dawniej do barwienia tkanin na żółto^[9].