Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Scindapsus
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Scindapsus, ołustek (Scindapsus Schott) – rodzaj roślin zielnych z rodziny obrazkowatych, obejmujący około 35 gatunków pochodzących z Chin, subkontynentu indyjskiego, Indochin, Azji Południowo-Wschodniej, Nowej Gwinei, Wysp Salomona, Queensland i Wysp Karolińskich[4].
Remove ads
Morfologia
- Pokrój
- Pnącza lub rośliny płożące się, niekiedy rozrosłe.
- Łodyga
- Długa, równomiernie ulistniona bądź tworząca w odległych węzłach rozetki liściowe z pędem kwiatostanowym, oddzielone od siebie długimi międzywęźlami i węzłami z drobnymi liśćmi[5]. Z łodygi wyrasta wiele przybyszowych, powietrznych korzeni czepnych[6].
- Liście
- Rośliny tworzą wiele liści właściwych na wierzchołkowo kolankowatych ogonkach tworzących szeroką pochwę liściową, trwałą lub usychającą do postaci włóknistej materii z wieloma sklereidami. Blaszki liściowe zawsze całobrzegie, lancetowate, eliptyczne lub jajowate, spiczaste, rzadko różnobarwne. Nerwacja pierwszorzędowa słabo widoczna, pierzasta, zbiegająca się do żyłki marginalnej. Użyłkowanie drugo- i czasami trzeciorzędowe równoległo-pierzaste, dalszego rzędu niepozorne, poprzecznie siatkowate.
- Kwiaty
- Rośliny tworzą pojedynczy kwiatostan typu kolbiastego pseudancjum na pędzie kwiatostanowym krótszym od ogonka liściowego. Pochwa kwiatostanu łódkokształtna, jedynie lekko rozchylająca się w okresie kwitnienia, trwała lub szybko odpadająca. Kolba siedząca do osadzonej na krótkiej szypule, cylindryczna, wąsko eliptyczna lub maczugowata, pokryta obupłciowymi kwiatami pozbawionymi okwiatu. Kwiaty złożone z 4 pręcików i pojedynczej zalążni. Pręciki wolne, o podłużnych, spłaszczonych nitkach i podłużno-eliptycznych pylnikach, otwierających się przez szczytową szczelinę. Zalążnia niekiedy krótka, spłaszczona, mniej więcej cylindryczna, jednokomorowa, 1(-2)-zalążkowa. Zalążki anatropowe, powstające z bazalnego łożyska. Szyjka słupka pryzmatyczna, ścięta lub zakończona krótkim, stożkowatym wyrostkiem. Znamię słupka kuliste, eliptyczne, równowąskie lub punktowe.
- Owoce
- Czerwone jagody. Nasiona zaokrąglone, nerkowate, spłaszczone, o grubej łupinie, gładkiej lub rzadko gruczołowatej[5].
- Gatunki podobne
- Przedstawiciele rodzajów epipremnum i rafidofora. Różnice obejmują liczbę i położenie zalążków oraz kształt i wielkość nasion[5]
Remove ads
Biologia i ekologia
- Rozwój
- Wieloletnie, wiecznie zielone pnące hemiepifity, niekiedy płożące rośliny zielne, rzadko reofity (Scindapsus rupestris)[5].
- Siedlisko
- Wilgotne lasy równikowe oraz suche lasy wiecznie zielone lub zrzucające liście na zimę[5].
Systematyka
- Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
- Należy do plemienia Monstereae[7], podrodziny Monsteroideae, rodziny obrazkowatych (Araceae), rzędu żabieńcowców (Alismatales) w kladzie jednoliściennych (ang. monocots)[2].
- Gatunki[4]
Nazewnictwo
- Toponimia nazwy naukowej
- Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od starogreckiego słowa σχινδαφός (skindapsos) używanego w starożytności do określenia rośliny podobnej do bluszczu[6].
- Nazwy rodzajowe
- W XIX i na początku XX wieku w literaturze polskiej rodzaj Scindapsus opisywano jako „ołustek”[8][9]. W XX wieku upowszechniła się nazwa odłacińska „scindapsus”, stosowana do dzisiaj nie tylko w języku polskim, ale również m.in. w angielskim, niemieckim i rosyjskim.
Remove ads
Zastosowanie
- Rośliny lecznicze
- Scindapsus lekarski (hin. गजपीपल – gajapipal, gaja-pīpal) jest od starożytności uznaną rośliną leczniczą w tradycyjnej medycynie indyjskiej (ajurwedzie). Surowcem leczniczym jest suszony dojrzały kwiatostan[10] (owocostan[11]). Wykazuje on działanie termogeniczne, pobudzające, zwiększające popęd płciowy, wykrztuśne, napotne, wiatropędne i antyrobacze. Roślina ta stosowana jest w biegunce, kaszlu, zapaleniu oskrzeli, chorobach gardła i robaczycy[10]. Badania przeprowadzone w 2010 roku wykazały, że wyciąg z owoców tych roślin jest silnym przeciwutleniaczem[12].
- Rośliny ozdobne
- Scindapsus pstry jest szeroko rozpowszechnioną w uprawie rośliną pokojową. Roślina ta jest pnączem o atrakcyjnych, skórzastych, owalnych do sercowatych liściach koloru szmaragdowo- lub błękitnozielonego z białawymi plamkami. Największą popularnością cieszy się jego kultywar ‘Argyraeus’[13].
- Do rodzaju scindapsus przez wiele lat zaliczano też powszechnie uprawiane epipremnum złote (Epipremnum aureum, syn. Rhaphidophora aurea, Scindapsus aureus). Obecnie nadal roślinę tę określa się potocznie nazwą scindapsus[14].
Remove ads
Uprawa
- Wymagania
- Scindapsus pstry jest rośliną trudną w uprawie, dużo bardziej wymagającą od epipremnum złocistego. Wymaga ciepłego stanowiska o podwyższonej wilgotności powietrza min. 50%.
- Pielęgnacja
- Rośliny nie tolerują bezpośredniego nasłonecznienia. Wymagane jest utrzymywanie raczej stałej temperatury (21–27 °C), dopuszczalne jest obniżenie jej jedynie zimą do minimum 13 °C[14].
- Rozmnażanie
- Wiosną z wierzchołkowych sadzonek pędowych lub odcinków łodygi z jednym pąkiem. Sadzonki łatwo ukorzeniają się w wodzie lub bezpośrednio w podłożu[13].
Remove ads
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads