Stenospermation

Stenospermation Schott – rodzaj roślin zielnych z rodziny obrazkowatych, obejmujący 45 gatunków, występujących w tropikalnej Ameryce, od Gwatemali do Boliwii i północnej Brazylii^[4]. Nazwa rodzaju pochodzi od greckich słów στενος (stenos – zwężony, wąski) i σπέρμα (sperma – nasienie) i odnosi się do budowy nasion tych roślin^[5].

Stenospermation

Stenospermation flavescens
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	obrazkowate
Podrodzina	Monsteroideae
Rodzaj	Stenospermation
Nazwa systematyczna
Stenospermation Schott Gen. Aroid.: 70 (1858)
Typ nomenklatoryczny
Stenospermation mathewsii Schott[3]

Morfologia

Łodyga

Gęsto pokryta liśćmi, wzniesiona, zwykle wydłużona, z licznymi trichosklereidami^[6].

Liście

Rośliny tworzą wiele liści właściwych na ogonkach kolankowatych u nasady blaszki liściowej, tworzących długą pochwę. Blaszki liściowe podłużno-eliptyczne lub lancetowate, skośne, często raczej grube. Nerwacja pierwszorzędowa pierzasta, niewyraźna, zbiegająca do żyłki marginalnej. Użyłkowanie drugorzędowe równolegle-pierzaste, dalsze niewidoczne.

Kwiaty

Rośliny tworzą na długim pędzie kwiatostanowym pojedynczy kwiatostan typu kolbiastego pseudancjum, często zwisający. Pochwa kwiatostanu zwinięta, otwierająca się w okresie kwitnienia, łódko-kształtna lub szeroko otwarta, biała. Kolba zwykle osadzona na szypule, rzadko siedząca, cylindryczna, pokryta obupłciowymi kwiatami pozbawionymi okwiatu. Kwiaty zbudowane z 4 wolnych pręcików i pojedynczej zalążni. Pręciki o wydłużonych, spłaszczonych nitkach i jajowato-eliptycznych pylnikach, otwierających się przez podłużną szczelinę. Zalążnia spłaszczona do cylindrycznej, (1-)2-komorowa, zawierająca w każdej komorze od 2 do wielu anatropowych zalążków, powstających z bazalnego łożyska. Szyjka słupka szersza od zalążni, ścięta, zakończona eliptycznym lub punktowatym znamieniem.

Owoce

Odwrotnie jajowate, wierzchołkowo ścięte jagody, białe, pomarańczowe (S. ulei) do czerwonawo-pomarańczowych lub żółtych. Nasiona maczugowate do eliptycznych, o zgrubiałej, gładkiej łupinie. Bielmo obfite.

Gatunki podobne

Przedstawiciele rodzaju Rhodospatha, od których różni się bazalnym położeniem łożyska w zalążni, maczugowatymi nasionami i zgrubiałymi blaszkami liściowymi^[7].

Genetyka

Liczba chromosomów 2n = 28^[6].

Biologia i ekologia

Rozwój

Wieloletnie, wiecznie zielone, epifity, pnące hemiepifity lub naziemne rośliny zielne^[6].

Siedlisko

Lasy deszczowe i lasy mgliste^[6].

Systematyka

Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Należy do plemienia Monstereae^[8], podrodziny Monsteroideae, rodziny obrazkowatych (Araceae), rzędu żabieńcowców (Alismatales) w kladzie jednoliściennych (ang. monocots)^[2].

Gatunki^[4]

Stenospermation adsimile Sodiro Stenospermation ammiticum G.S.Bunting Stenospermation amomifolium (Poepp.) Schott Stenospermation ancuashii Croat Stenospermation andreanum Engl. Stenospermation angosturense Engl. Stenospermation angustifolium Hemsl. Stenospermation arborescens Madison Stenospermation archeri K.Krause Stenospermation brachypodum Sodiro Stenospermation crassifolium Engl. Stenospermation densiovulatum Engl. Stenospermation dictyoneurum Croat & Acebey Stenospermation ellipticum Croat & D.C.Bay Stenospermation escobariae Croat & D.C.Bay Stenospermation flavescens Engl. Stenospermation flavum Croat & D.C.Bay Stenospermation glaucophyllum Croat & D.C.Bay Stenospermation gracile Sodiro Stenospermation hilligii Sodiro Stenospermation interruptum Sodiro Stenospermation latifolium Engl. Stenospermation longifolium Engl.

Stenospermation longipetiolatum Engl. Stenospermation maguirei A.M.E.Jonker & Jonker Stenospermation majus Grayum Stenospermation marantifolium Hemsl. Stenospermation mathewsii Schott Stenospermation monsalvae Croat & D.C.Bay Stenospermation multiovulatum (Engl.) N.E.Br. Stenospermation nebulense G.S.Bunting Stenospermation parvum Croat & A.Gomez Stenospermation peripense Sodiro Stenospermation pittieri Steyerm. Stenospermation popayanense Schott Stenospermation pteropus Grayum Stenospermation robustum Engl. Stenospermation rusbyi N.E.Br. Stenospermation sessile Engl. Stenospermation spruceanum Schott Stenospermation subellipticum Sodiro Stenospermation ulei K.Krause Stenospermation velutinum Croat & D.C.Bay Stenospermation wallisii Mast. Stenospermation zeacarpium Madison

Zagrożenie i ochrona

7 gatunków roślin z tego rodzaju znajduje się w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych z uwagi na niszczenie siedlisk^[9]:

Gatunek	Status zagrożenia
Stenospermation arborescens	EN (zagrożony) B1ab(iii)
Stenospermation brachypodum	DD (niedostatecznie rozpoznane)
Stenospermation gracile	VU (narażony) B1ab(iii)
Stenospermation hilligii	VU (narażony) B1ab(iii)
Stenospermation interruptum	DD (niedostatecznie rozpoznane)
Stenospermation peripense	DD (niedostatecznie rozpoznane)
Stenospermation subellipticum	DD (niedostatecznie rozpoznane)