Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Trybula
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Trybula (Anthriscus Pers.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje 13[4]–20[5] gatunków. Występują one głównie w Europie, zasięgi niektórych sięgają na wschodzie Azji. Jeden gatunek o najszerszym zasięgu – trybula leśna A. sylvestris sięga na wschodzie do Chin[6], a na południu rośnie w Afryce północnej po Etiopię oraz na izolowanym obszarze w Górach Smoczych w Afryce Południowej[7]. W Polsce występują dwa gatunki rodzime – trybula leśna A. sylvestris i trybula lśniąca A. nitida oraz dwa zadomowione antropofity – trybula ogrodowa A. cerefolium i trybula pospolita A. caucalis[8].
Rośliny te rosną w widnych lasach i formacjach trawiastych oraz na siedliskach antropogenicznych, np. na przydrożach[7]. Trybula ogrodowa A. cerefolium jest gatunkiem uprawianym co najmniej od czasów Starożytnego Rzymu, dla swoich aromatycznych liści[7]. Stanowią one przyprawę dodawaną do zup (np. w Holandii), sałatek i omletów[5]. Jako roślina ozdobna bywa uprawiana ciemnobrązowolistna odmiana trybuli leśnej 'Ravenswing'[7].
Remove ads
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny jednoroczne, dwuletnie i byliny osiągające ponad 1 m wysokości[7]. Łodygi prosto wzniesione, rozgałęziające się i dęte[6].
- Liście
- 2- i 3-krotnie pierzaste[7][9]. Odcinki liści ząbkowane lub pierzasto wcinane[6].
- Kwiaty
- Zebrane w baldachy złożone. Pokryw brak lub są one nieliczne, podczas gdy pokrywki składają się z wielu listków[9]. Kielich drobny, ze słabo widocznymi ząbkami działek lub brak ich zupełnie[7][9]. Płatki korony białe, żółtawe lub zielonkawobiałe, odwrotnie jajowate, całobrzegie lub wycięte na końcach[9], w kwiatach brzeżnych płatki zwykle większe od tych znajdujących się wewnątrz baldachów[7]. Pręciki w liczbie 5, wystające nad koronę. Zalążnia dolna, dwukomorowa, w każdej z komór z pojedynczym zalążkiem. Słupki dwa[7] o szyjkach równej długości jak stożkowaty krążek miodnikowy[9].
- Owoce
- Rozłupnia rozpadająca się na dwie rozłupki[7], wydłużone, stożkowate do prawie równowąskich, spłaszczone z boku i zakończone krótkim dzióbkiem. Na powierzchni gładkie, brodawkowate lub owłosione, ale zawsze bez wyraźnie widocznych żeber[9].
Remove ads
Systematyka
W obrębie rodziny selerowatych (baldaszkowatych) Apiaceae rodzaj klasyfikowany jest do podrodziny Apioideae, plemienia Scandiceae i podplemienia Scandicinae[10].
- Wykaz gatunków[4]
- Anthriscus caucalis M.Bieb. – trybula pospolita
- Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. – trybula ogrodowa
- Anthriscus fumarioides (Waldst. & Kit.) Spreng.
- Anthriscus glacialis Lipsky
- Anthriscus kotschyi Fenzl ex Boiss.
- Anthriscus lamprocarpa Boiss.
- Anthriscus nemorosa (M.Bieb.) Spreng.
- Anthriscus nitida (Wahlenb.) Hazsl. – trybula lśniąca
- Anthriscus ruprechtii Boiss.
- Anthriscus schmalhausenii (Albov) Koso-Pol.
- Anthriscus sylvestris (L.) Hoffm. – trybula leśna
- Anthriscus tenerrima Boiss. & Spruner
- Anthriscus velutina Sommier & Levier
Remove ads
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads