Hirshabeelle

Hirshabeelle , si rasmi ah Dowlad Goboleedka Hirshabeelle ( Soomaali : Maamul-Goboleedka Hirshabeelle ee Soomaaliya ), waa maamul-goboleed federaal ah oo ku yaalla koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya . Dhanka waqooyi waxaa xad la wadaaga maamul goboleedka Galmudug ee Soomaaliya, Koonfur Galbeed Soomaaliya iyo gobolka Banaadir , dhanka galbeedna Itoobiya iyo bari oo ay ka xigaan badweynta Hindiya . Jowhar Waa magaalo madaxda Hirshabeelle.

Maamul-Goboleedka Hirshabeele ee Soomaaliya Hirshabelle State of Somalia  (Af-Ingiriisi) ولاية هيرشابيل الصومال  (Af-Carabi) Wilāyat hirshabeele aṣ-Ṣūmāl
Heesta qaranka: Qolobaa Calankeed
Location of Hirshabelle
Magaalo madax		Jowhar 04°44′09″N 045°12′13″E
Magaalada uguwayn		Jowhar
Luqadaha rasmiga ah		Soomaali
Qaybaha qoomiyedaha		Somali
Dadka		Soomaali, Islaam
Xukunka		Maamul federaal ah oo hoos yimaada Dimuqraadiyadda Madaxweyne
-	Madaxweyne	Cali Cabdullaahi Xuseen
-	Gaashaanle Dhexe	Yuusuf Axmed Hagar Dabageed
Ismaamulka Maamulada xubinta ka ah Dawladda Federaalka gudaha Soomaaliya
-	La asaasay
Tirada dadka
-	2019 qiyaasta	1,964,100 (estimate)[1]
Kobaca		0.3 (low)
Lacagta		Somali shilling (SOS)
Waqtiga		EAT (UTC+3)
-	Xagaa (DST)	lama fiirin (UTC+3)
Wadista Baabuurta		sax
Thiinada telka		+252 (Soomaaliya)
ISO 3166 code		SO
Furaha Internetka		.so

Hirshabeelle waxay ka kooban tahay gobollada Hiiraan iyo Shabeellaha Dhexe ee Soomaaliya. Beelaha ugu caansan Hirshabeelle waxaa ka mid ah , Gaaljeceel Xawaadle , Abgaal , Jareer , iyo qaar kale oo mid walba taariikh weyn ku leh gobolka. Magaca gobolka wuxuu ka yimid isku darka magacyadooda. Hirshabeelle ayaa ku dhawaaqday inay tahay maamul goboleed ka tirsan Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya sida ku cad dastuurka KMG ah ee Soomaaliya .

Gobol

Gobolka hiiraan

Degmoyinka

Ka koobanyahay

◾Bulobarde

◾Maxaas

◾Beledweyne

◾Jalalaqsi

◾Buq aqable

◾Moqokori

◾Ceelcali

◾Halgan

◾Mukeyla

◾Matabaan

◾Jawiil

◾Luuqa jeelow

■Raangaabo

Taariikh

Markii ay xornimada qaateen Dhulka Talyaaniga Haystay ee Soomaaliya ee ah gobollada koonfureed 1960 waxay ahaayeen 6 gobol oo kala ahaa:

1 Gobolka Banaadir 2 Gobolka Jubada sare

3 Jubada Dhexe 4 Gobolka Hiiraan

5 Gobolka Mudug 6 Gobolka Bari

Waxaa iyana ku soo biiray Dhulka Biritishka Haystay ee Soomaaliya sida Gobolka waqooyi ee iyaguna isla sanadkaas xornimada qaatay. waxayna ku soo darsadeen koonfurta labadii gobo lee xilligaas gobollada waqooyi la isku oran jiray. Soomaalinad ayaa hadda xoog iyo qas ka dhex waddo deegaanada Sool & Sanaag iyadoo nabadii carqaladeenayso.

1 Waqooyi galbeed

2 Gobolka Togdheer

Halkaas waxay isku noqdeen goboladii jamhuuriyadda 8 gobol.

Markii uu kacaankii militariga ahaa dalka qabsaday ee la qaaday ololahii horumarinta reer miyiga ee 1973.kii ilaa 1974.kii ayey timid baahi ah in la magacaabo gobolo kale oo dheeraad ah markaas waxaa 8dii gobol lagu kordhiyey 7 gobol oo kale markaas waxay tirade gobolada Dalka noqdeen 15 gobol.

Bilowgii 1980 waxaa lagu kordhiyey gobolka Jubada Dhexe. dabayaaqadii sideetameeyadii ayaa misana la magacaabay Gobolada Sool iyo Awdal markaas tirada Gobolada Dalku waxay noqdeen 18 Gobo.

GOBOLLADA IYO DEGMOOYINKA DALKA SOOMAALIYA

1. GOBOLKA AWDAL Baki (magaalo madax gobol) Boorame Saylac Lug-haye 2. GOBOLKA WAQOOYI GALBEED Hargeyso (magaalo madax gobal) Berbera Gibiley 3. GOBOLKA TOG DHEER Burco (magaalo madax gobol) Ood weyne Sheekh Buuhoodle 4. GOBOLKA SANAAD Ceeri Gaabo (magaalo madax gobal) Laas qoray Cceel afweyn Baran 5. GOBOLKA SOOL Laas caanood (magaalo madax gobol) Xudun Caynabo Teleex 6. GOBOLKA BARI Boosaaso (magaalo madax gobal) Qandala Iskushuban Bandarbeyla Caluula Qardho 7. GOBOLKA NUGAAL garoowe (magaalo madax gobol) Eyl Sin ujiif Boocane Rabaale

8. GOBOLKA MUDUG Gaalkacyo (magaalo madax gobal) Hobyo Jariiban Xarar dheere Gal-dogob 9. GOBOLKA GALGADUUD Dh/mareeb (magaalo madax gobol) Caabudwaaq Ceelbuur Ceeldheer Cadaado 10. GOBOLKA HIIRAAN Beledweyne (magaalo madax gobol) Buuloburte Buq aqable Moqokori Daarusalaam Ceelcali Raangaabo Shaw mukeyla Jalalaqsi Matabaan Maxaas 11. GOBOLKA SHABEELLAHA DHEXE Jowhar (magaalo madax gobol) Balcad Mahadaay Aadanyabaal Warsheekh Cadale Ruunnirgood 12. GOBOLKA BANAADIR Mogadishu (magaalo madax Dal) Hodan Howlwadaag Shibis Boondheere Yaaqshiid Kaaraan Xamarjajab Xamarweyne Cabdi Casiis Wadajir Waaberi Wardhiigley Heliwaa Dharkenley Shingaani Dayniile Kaxda

13. GOBOLKA SHABEELLAHA HOOSE marka (magaalo madax gobol) Baraawe Qoryooley Afgooye Wanlaweyn Kurtunwaarey Sablaale 14. GOBOLKA BAAY Baydhabo (magaalo madax gobol) Buurhakaba Diinsoor Qansaxdheere Bardaale 15. GOBOLKA GEDO Garbahaarey (magaalo madax gobol) Luuq ganaane Doolow Beledxaawo Ceelwaaq Baardheere 16. GOBOLK BAKOOL Xudur (magaalo madax gobol) Waajid Yeed Ceelbarde Tiyeeglow 17. GOBOLKA JUBADA DHEXE Bu’aale (magaalo madax gobol) Dajuumo Saakoow Jilib 18. GOBOLKA JUBADA HOOSE Kismaanyo (magaalo madax gobol) Jamaame Afmadow * Badhaadhe

Hiiraan

Waa gobol ka mida gobollada ku yaal bartamaha Soomaaliya, xadna la leh gobollada Shabeellaha Dhexe, Galgaduud, Shabeellaha Hoose, Baay, Bakool iyo Gobolka Soomaali Galbeed ee Itoobiya. Magaalo madaxda Gobolka waa Ceelcali. Gobolka waxaa mara wabiga Shabeelle ee ka yimaada dhanka itoobiya.

Degmooyinkiisa waxaa ka mid ah

Gobolka Hiiraan

• Beledweyne
• Buuloburde
• Jalalaqsi
• Maxaas
• Matabaan
• Buq aqable
• Mukeyla
• Shaaw caano
• Luuqa jeloow
• Ceelcali
• daarusalaam
• Raangaabo

Webiga shabeelle

Waxa ay gaaraysaa tirada dadka qiyaastii 975.000 halka uu bedeku yahay 31.510 km², waxaa mara webiga shabeelle qiyaastii dhul dhan 170 km.

Bulshada reer Hiiraan oo u badan dadka reer guuraaga ah haddana gobolku wuxuu leeyahay dhul dheereed ku fiican tacabka iyadoo la ogayahay guud ahaan Soomaaliya ay leedahay 8 malyan oo Hektar Hiiraan waxaa kaga so aadeeysa qiyaastii in ka badan [1500)Hektar]].

Shabeellaha dhexe

Waa gobol ka mid ah dalka Soomaaliya bedkiisu yahay 22.663 km² tirada dadkuna gaaraysa 863.000 qof xaruntuna waa Jowhar. Xad la leh gobollada kala ah Galguduud, Hiiraan, Shabeellaha Dhexe iyo Banaadir kana qoyan dhanka Badweynta Hindiya. dhanka waqooyi waxaa kamara Webiga Shabeelle.

Degmooyinka Gobolka Shabeellaha Dhexe waxaa ka mid ah

Gobolka Shabeellaha Dhexe

• Jowhar
• Balcad
• Aadanyabaal
• Mahadaay
• Warshiikh
• Cadale
• Ruunnirgood

Webiga Shabeelle

Waxa ay gaaraysaa tirada dadka qiyaastii 863.000 halka uu bedeku yahay 22.663 km², waxaa mara webiga shabeelle qiyaastii dhul dhan 125 km.

Bulshada reer Shabeellaha dhexe oo u badan dadka reer guuraaga ah haddana gobolku wuxuu leeyahay dhul beereed ku fiican tacabka iyadoo la ogayahay guud ahaan Soomaaliya ay leedahay 8 malyan oo Hektar Shabeellaha Dhexe waxaa kaga so aadeeysa qiyaastii in ka badan 700 Hektar.

Ka hor Federaalaynta

Kaddib burburkii dawladdii dhexe ee Soomaaliya 1991, labada gobol waxa ka talinayay hoggaamiye kooxeedyo gacansaar la leh dalka Itoobiya mana helin maamul si buuxa gacanta ugu dhiga dhamaan labada gobol.

Dhismaha Maamulka

Waxaa la unkay Oktoobar 9, 2016 Baarlamaanka Maamulka Hirshabeelle laguna dhaariyay Magaalada Jowhar, tirada xildhibaannada oo ahayd 82 waxaa gadaal looga daray 15 wadarta guud ee xildhibaannada maamulka Hirshabeelle ayaa laga dhigay 97 xubnood.

Baarlamaanka Hirshabeelle ayaa Oktoobar 10, 2016 kulankoodii ugu horeeyey ku yeeshay magaalada Jowhar ee xarunta Shabeellaha Dhexe isla markaana ah xarunta maamulka Hirshabeelle, Baarlamaanka Maamul goboleedka Hirshabeelle ayaa waxa ay gudoon ku meel gaar ah u doorteen mudane Maxamed Siyaad Barqadle^[2].

Oktobar 12, 2016 Xildhibaanada baarlamaanka Maamul goboleedka Hirshabeelle ayaa waxa ay ka dhagaysteen qudbadaha ay jeedinayeen musharixiinta u taagan qabashada guddoonka sare ee Baarlamaanka Hirshabeelle.^[3] Xilka Guddoomiyaha Baarlamaanka Dawlad Gobaleedka Hirshabeelle ayaa waxaa ku tartamaya oo u taagan saddex musharax oo kala ah Abuukar Xasan Cali oo ah guddoomiye ku xigeenka arrimaha Federalka iyo dib u heshiisiinta Maamulka gobolka Sh/dhexe, guddoomiyihii hore ee degmada Beledweyne Shiikh Cismaan Barre iyo Cali Cabdulle Isgoow, sidoo kale xilka Gudoomiye kuxigeenka koowaad ee Baarlamaanka Maamulka Hirshabelle waxaa isku soo sharaxay laba Musharax Ismail mohamed nur iyo Cabdi Xuseen Geedi halka ku xigeenka labaadna ay isu soo sharaxeen saddex xildhibaan oo ay mid kamid ah tahay dumar Canab Axmed Ciise^[4].

Oktoobar 22, 2016. Waxaa lagu caleema saaray Madaxweyne Cali Cabdullahi Cosoble iyo ku xigeenkiisa Cali (guudlaawe)^[5]. Waxaa xafladda joogay safiirro iyo wakiillo ka socday dalaka caalamka sida Shuunaha, Suudaan, Qadar, Turkiga, wakiilka qaramada midoobay iyo wakiil ka socday urur goboleedka igaad. Waxaa sidoo kale ka soo qayb galay qaar ka mid ah maamul goboleedyada oo ku joogay heer madaxweyne, halka maamulka Jubaland uu ka socday madaxweyne ku xigeen, waxaa ka maqnaa xafladdaas maamulka Puntland walow ay goor dambe ay u direen hablyo maamulka Hirshabeelle^[6].

Bulshada

dowlad gobaleedka hirshabeelle waxaa ku nool bulshooyin badan oo gaaraayo ilaa iyo 24 qabiil oo kala gadisan oona soomaali lkn qabiilada ugu badan waxaa ka mid ah gaaljecel,xawaadle,abgaal,badicade,jareerweyn,jijeele Lkn dad ahaan waxaa ugu 60% waxaan dagan Xawaadle oo dago labada gobol sh.dhaxe iyo hiiraan bo

Daabacadaha Af-Soomaaliga^[7]

Asalkii hore

Dhismaha Maamulka Hirshabeelle ayaa muddo dheer muran ka taagnaa, iyadoo labada gobol Hiiraan iyo Shabeellaha Dhexe ay muujiyeen rabitaan ay ku doonayaan inay sameystaan ​​maamul goboleed u gaar ah. Bishii Oktoobar 2016, waxaa la qabtay doorashadii madaxtinimada ee deegaanka, taasoo uu ku guuleystay Cali C/llaahi Cosoble . 11kii Maarso 2017, Baarlamaanka Hirshabeelle ayaa ansixiyay Golaha Wasiirada cusub oo ka kooban 52 Wasiir. Bishii September 2017, Baarlamaanka ayaa doortay Madaxweyne, Maxamed Cabdi Waare . Cali C/llaahi Xuseen ayaa tan iyo 2020 soo hayay xilka Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Hirshabeelle, waxaana 99 ka mid ah Xildhibaanada Baarlamaanka 86 ka mid ah ay codkooda dhiibteen, iyadoo 13-ka cod ee soo hartay uu helay C/raxmaan Jimcaale Cismaan .

Xuquuqda dumarka

Sanadkii 2021, sida lagu sheegay warbixin ay soo saartay Xafiiska Tirakoobka Qaranka Soomaaliyeed , 21% haweenka dowlad goboleedka Hirshabeelle ayaa la kulmay tacadiyo dhanka jirka ah, 99.5% haweenka ay da’doodu u dhaxeyso 15 – 49 ayaa lagu sameeyay gudniinka fircooniga ah , 75% waxa ay lahaayeen taleefan gacanta ah, 8% waxa ay isticmaaleen internetka 12 bilood ka hor. Laga bilaabo 2024, Wasiirka Haweenka iyo Xuquuqul Insaanka waxaa loo magacaabay Rahma Guliye.

Maamulka

Madaxweynaha Hirshabeelle waa madaxa fulinta dowlad goboleedka Hirshabeelle; Madaxweynuhu waa madaxa dawladda iyo madaxa dawladda labadaba. Madaxweynuhu wuxuu magacaabi karaa oo xilka ka qaadi karaa xubnaha Golaha Wasiirada.

Madaxweynayaal

Si aad u hesho liiska madaxweynayaasha dowlad goboleedka Hirshabeelle oo dhameystiran ka eeg liiska madaxweynayaasha Hirshabeelle .Madaxweynaha Hirshabeelle hadda waa Cali Cabdullaahi Xuseen

Isgaarsiinta

Gobollada

Hiiraan iyo Shabeellaha Dhexe