From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang actinium o aktinyo (Kastila: actinio, may sagisag na Ac) ay isang radyoaktibong elementong matatagpuan sa mga inang-bato ng uranyo, at pinanggagalingan ng mga sinag-alpa. Mayroon itong atomikong bilang na 89. Natuklasan ito noong 1899 ni André-Louis Debierne.[5] Ito ang unang elementong hindi primordiyal na elementong radyoaktibo na unang naibukod o naihiwalay, bagaman napansin din noong dati pa ang polonyo, radyum, at radon, subalit hindi naibukod hanggang sa sumapit ang 1902. Ito ang pinakamatagal na istopo (Ac 227). Mayroon itong kalahating-buhay na 21.7 mga taon. Kabilang sa mga katangian nito ang punto ng pagkatunaw (MP o melting point) na 1,050 °C, punto ng pagkulo (BP o boiling point) na 3,200 °C, espesipikong grabidad (SG o specific gravity) na humigit-kumulang sa 10.07, at V na 3.[5] Ito ang elementong nagbigay ng pangalan sa seryeng aktinido[t 1], na isang pangkat ng 15 katulad na mga elementong nasa pagitan ng aktinyo at ng lawrencium sa talaang peryodiko.
Actinium | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bigkas | /ækˈtɪniəm/ | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Appearance | silvery-white, glowing with an eerie blue light;[1] sometimes with a golden cast[2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Bilang na pangmasa | [227] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Actinium sa talahanayang peryodiko | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomikong bilang (Z) | 89 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Group | n/a | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Period | 7 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Block | f-block | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Electron configuration | [Rn] 6d1 7s2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Electrons per shell | 2, 8, 18, 32, 18, 9, 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Physical properties | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Phase at STP | solido | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Melting point | 1500 K (1227 °C, 2240 °F) (estimated)[2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Boiling point | 3500±300 K (3200±300 °C, 5800±500 °F) (extrapolated)[2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Density (near r.t.) | 10 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Heat of fusion | 14 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Heat of vaporization | 400 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Molar heat capacity | 27.2 J/(mol·K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomic properties | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oxidation states | +2, +3 (isang matapang na panimulang oksido) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Electronegativity | Pauling scale: 1.1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ionization energies |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Covalent radius | 215 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Mga linyang espektral ng actinium | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Other properties | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Natural occurrence | mula sa pagkabulok | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Crystal structure | face-centered cubic (fcc) (cF4) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Lattice constant | a = 531.5 pm (at 20 °C)[3] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Thermal conductivity | 12 W/(m⋅K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS Number | 7440-34-8 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
History | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Discovery and first isolation | Friedrich Oskar Giesel (1902, 1903) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Named by | André-Louis Debierne (1899) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Isotopes of actinium | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.