Норлат

Норлат яки Нурлат^[3] (лат. тат. Norlat, рус. Нурлат) — Татарстанның көньягында урнашкан, республика буйсынуындагы (1997) шәһәр, Нурлат районы үзәге (1930).

Норлат
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	1905
Рәсми тел	татар теле һәм рус теле
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Норлат районы һәм Городское поселение город Нурлат[d][1]
Административ-территориаль берәмлек	Норлат районы
Сәгать поясы	UTC+03:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Qundırça
Халык саны	33 990 (2021)[2]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	150 метр
Кардәш шәһәр	Чадыр-Лунга[d]
Мәйдан	15 км²
Почта индексы	423040
Беренче язма телгә алу	1931
Җирле телефон коды	84345
Норлат Викиҗыентыкта

Халык саны — 32 600 кеше (2010).^[4]

География

Шәһәр Кондырча елгасында Казаннан 224 км ераклыкта урнашкан. Сембер — Уфа тимер юлы өстендәге станция. Мәйдан — 15,2 км².

Нурлаттан эре шәһәрләргә кадәр ара (автоюллар буенча)
			Чабаксар ~ 395 км Түбән Новгород ~ 636 км	Казан ~ 237 км Чистай ~ 123 км	Түбән Кама ~ 188 км Яр Чаллы ~ 222 км
			Сембер ~ 222 км Мәләкәс ~ 137 км Мәскәү ~ 1055 км	Җилләр розасы	Уфа ~ 426 км Бөгелмә ~ 200 км
			Сызран ~ 309 км Тамбов ~ 804 км	Самар ~ 182 км Тольятти ~ 219 км	Ырынбур ~ 559 км Магнитогорски ~ 757 км

Тарих

1909 елда нигез салына. 1938 елдан эшчеләр поселогы. 1961 елдан шәһәр.

Халык

1939[5]	1959[6]	1970[7]	1979[8]	1989[9]	2002[10]	2010[4]
~4 500	12 726	17 533	18 552	23 507	32 527	32 600

Төп милләтләр:

• 1989 елгы җанисәп буенча: татарлар — 40,7%, руслар — 37,5 %, чуашлар — 19,9 %
• 2002 елгы җанисәп буенча: татарлар — 58,8%, руслар — 20,7%, чуашлар — 19,0%
• 2010 елгы җанисәп буенча: татарлар — 59,1%, руслар — 24,0%, чуашлар — 15,3%.

Икътисад

Нефть чыгару сәнәгате («Нурлатнефть»), ремонт-механика заводы, төзелеш материаллары комбинаты, азык-төлек сәнәгате тармаклары бар. Урман хуҗалыгы.

Шәһәр мәдәният сарае. Шунда ук Шәһәр музее урнашкан

Мәгариф

• Норлат аграр техникумы
• 6 урта мәктәп һәм 1 башлангыч мәктәп, М.Е. Сергеев исемендәге гимназия
• «Доверие» психолог-логопед ярдәме үзәге, сәламәтлекләре чикле балалар өчен мәктәп-интернат
• Балалар иҗаты үзәге, сәнгать мәктәбе, Г. Хөсәенов ис. спорт мәктәбе, алкалы хоккей буенча спорт мәктәбе

Габдулла Кариев һәйкәле

Мәдәният

• Кама аръягы һәм Нурлат шәһәре тарихы төбәк музее
• Габдулла Кариев һәйкәле

Шәхесләр

• Дамир Ишкинеев (1967), Норлат муниципаль районы башлыгы, техник фәннәр кандидаты.