Taxonomie (biologie)

Taxonomie es de noame dan ze in de biologie geevn an de weetnschappelikke ordenienge van levende organismen. 't Word es ofkomstig van 't Grieks taxon (groep). Taxonomie verwyst nie ollene na d'indelienge zevve, moa ook na de methode da je gebruukt vo in te deeln.

Taxonomie van 't Ryk der Bêestn

De Latynsche weetnschappelikke benoamienge stoat tusschn aksjes.

Afsproakn vo de SV categoriebenoamiengn:

1. beestecategorieën osan in 't ienkelvoud, dus Lyster of tapuut (en gin Lysters en tapuutn)
2. consequent zyn mè de meervoudsvorm: Visschn, Musschn (en gin Vissn, Mussn)

Stamme: Chordabêestn

Klasse: Amfibieën

Stamme	Klasse	Orde	Ounderorde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Chordabêestn (Chordata)							Chordabêeste
	Amfibieën (Amphibia)						Amfibie
		Anura (Puutn en paddn)					Puutachtige
			Neobatrachia
				Bufonidae (Echte paddn)	Bufo	Padde	Echte padde
				Centrolenidae (Glaspuutn)	Hyalinobatrachium	Hyalinobatrachium dianae	Glaspuut
				Microhylidae (Smalbekpuutn)	Paedophryne	Paedophryne amauensis	Smalbekpuut
				Ranidae (Echte puutn)	Rana	Brune puut	Echte puut
					Pelophylax	Meerpuut
		Caudata (Salamanders)					Salamander
				Salamandridae (Echte salamanders)	Ichthyosaura	Alpnwoatersalamander	Echte salamander
					Lissotriton	Klêene woatersalamander, Vinpôotsalamander
					Salamandra	Viersalamander
					Triturus	Kamsalamander

Klasse: Kroakbêenvissn

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Chordabêestn (Chordata)						Chordabêeste
	Kroakbêenvissn (Chondrichthyes)					Kroakbêenvis
		Squatiniformes (Zêe-Iengels)
			Squatinidae (Iengelhoain)	Squatina	Bertelôot	Vis

Klasse: Reptieln

Stamme	Klasse	Orde	Ounderorde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Chordabêestn (Chordata)							Chordabêeste
	Reptieln (Reptilia)						Reptiel
		Crocodilia (Krokodielachtign)
		Squamata (Schubreptieln)					Schubreptiel
			Lacertilia (Hoagedissn)
				Anguidae (Hoazelworms)	Anguis	Hoazelworme
				Chamaeleonidae (Kameleongs)
				Lacertidae (Echte lokketetsn)	Zootoca	Leevndboarnde lokketetse	Echte aketisse

Klasse: Stroalvinnign

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Chordabêestn (Chordata)
	Stroalvinnign (Actinopterygii)					Stroalvinnige
		Cypriniformes (Karperachtign)				Karperachtige
			Cyprinidae (Karpers)	Scardinius	Rotse
				Tinca	Tienke
		Esociformes (Snoekachtign)				Snoekachtige
			Esocidae (Snoeks)	Esox	Snoek
		Gobiiformes (Groendelachtign)				Groendelachtige
			Gobiidae (Groendels)	Cryptocentrus	Gilwe groendel
			Oxudercidae	Chlamydogobius	Woestyngroendel
		Perciformes (Boarsachtign)				Boarsachtige
		Pleuronectiformes (Platvissn)				Platvis
			Scophthalmidae (Terrebutachtign)	Scophthalmus	Terrebut

Klasse: Veugels

Stamme	Klasse	Orde	Ounderorde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Chordabêestn (Chordata)							Chordabêeste
	Veugels (Aves)						Veugel
		Duuvachtign (Columbiformes)					Duuvachtige
				Duuvn (Columbidae)	Columba	Houtduve	Duuve
		Hoenderveugels (Galliformes)					Hoenderveugel
				Fazantachtign (Phasianidae)	Coturnix	Kwakkel	Fazantachtige
					Gallus	Enne
					Meleagris	Kalkoen
					Perdix	Patryze
					Phasianus	Fazante
		Kroanveugelachtign (Gruiformes)					Kroanveugelachtige
				Ralachtign (Rallidae)	Fulica	Koter	Ralle
					Gallinula	Spierhoan
					Rallus
		Pelikoanachtign (Pelecaniformes)					Pelikoanachtige
				Reigers (Ardeidae)	Ardea	Blauwn reiger	Reiger
			Pinguins (Sphenisciformes)				Pinguin
				Pinguins (Spheniscidae)
		Poapegoais (Psittaciformes)					Poapegoai
		Scharreloarveugels (Coraciiformes)					Scharreloarveugel
				Ysveugels (Alcedinidae)	Alcedo	Ysveugel	Ysveugel
		Stekveugels (Accipitriformes en Falconiformes)					Rôofveugel
				Hoavikachtign (Accipitridae)	Accipiter	Sperwer	Hoavikachtige
				Valkachtign (Falconidae)	Falco	Toornvalke	Valkachtige
		Steltloperachtign (Charadriiformes)					Steltloperachtige
				Mêeuwn (Laridae)	Chroicocephalus	Kokmêeuwe	Mêeuwe
					Larus	Zilvermêeuwe
		Struthioniformes					Struthioniformes
				Struusveugels (Struthionidae)	Struthio	Geweune struusveugel
		Suliformes					Suliformes
				Butstekkers (Phalacrocoracidae)	Phalacrocorax	Butstekker	Butstekker
		Uuls (Strigiformes)					Uul
				Kerkuuls (Tytonidae)	Tyto	Kerkuul
		Zangveugels (Passeriformes)					Zangveugel
				Hoagemusschn (Prunellidae)	Prunella	Hoagemussche	Hoagemussche
				Kroaiachtign (Corvidae)	Coloeus	Kauwe	Kroaiachtige
					Corvus	Zworte kroaie, Roek	Kroaie
					Garrulus	Vlamsche goai
					Pica	Ekster
				Kwiksteirtn en piepers (Motacillidae)	Motacilla	Witte kwiksteirt	Pieper of kwiksteirt
				Lysters (Turdidae)	Turdus	Meirel	Lyster
				Mêezn (Paridae)	Cyanistes	Pimpelmêze	Echte mêeze
					Parus	Koolmêze
					Periparus	Zworte mêze
				Musschn (Passeridae)	Passer	Mussche	Mussche
				Steirtmêezn (Aegithalidae)	Aegithalos	Steirtmêze	Steirtmêze
				Vienkachtign (Fringillidae)	Carduelis	Distelvienke	Vienkachtige
					Chloris	Vlasvienke
					Coccothraustes	Appelvienke
					Fringilla	Vienke
					Pyrrhula	Bloedvienke
					Spinus	Tryntje
				Vliegevangers (Muscicapidae)	Erithacus	Rôbost	Vliegevanger
				Wienterkeunienks (Troglodytidae)	Troglodytes	Pietjekuntje	Wienterkeunienk
				Zwoaluwn (Hirundinidae)	Delichon	Huuszwoaluwe	Zwoaluwe

Klasse: Zoogbêestn

Stamme	Klasse	Ounderklasse	Orde	Ounderorde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Chordabêestn (Chordata)								Chordadier
	Zoogbêestn (Mammalia)							Zoogdier
			Cloacabeestn (Monotremata)					Cloacabeeste
					Miernegels (Tachyglossidae)	Tachyglossus	Geweune miernegel	Miernegel
						Zaglossus	Geweune vachtegel
					Veugelbekbeestn (Ornithorhynchidae)	Ornithorhynchus	Veugelbekbêeste	Veugelbekbêeste
			Eevnhoevign (Artiodactyla)					Eevnhoevige
				Herkauwers (Ruminantia)
					Girafachtign (Giraffidae)	Giraffa		Girafachtige
						Okapia	Okapi
					Hertachtign (Cervidae)	Capreolus	Ree	Hertachtige
					Holhôornign (Bovidae)	Bison	Wisent	Bovidae
						Bos	Runders	Rundvee
						Capra	Gête
						Ovis	Schoap	Vee
					Kemelachtign (Camelidae)	Camelus	Kemel	Kemelachtige
						Lama	Lama
						Vicugna	Alpaca
					Nylpeirdn (Hippopotamidae)
					Zwynefamilie (Suidae)	Sus	Zwyn, Everzwyn	Zwyn
			Hoaze-achtign (Lagomorpha)					Hoaze-achtige
					Hoazn en keuns (Leporidae)	Lepus
						Oryctolagus	Europees keun
			Insectneters (Eulipotyphla)					Insectneter
					Egels (Erinaceidae)	Erinaceus	Egel
					Mols (Talpidae)	Talpa	Mol
					Toopn (Soricidae)
		Buydelbeestn (Marsupialia)						Buydelbeeste
			Budelrattn (Didelphimorphia)
					Opossums (Didelphidae)
			Klembuydelbeestn (Diprotodontia)
					Kangoeroes (Macropodidae)			Kangoeroe
			Knoagbêestn (Rodentia)					Knoagbêeste
					Cavia-achtign (Caviidae)	Cavia	Spoansche ratte	Cavia-achtige
					Muyzefamilie (Muridae)	Mus	Huysmuys	Muusachtige
						Rattus	Brune ratte
					Slapmuuzn (Gliridae)	Eliomys	Slapratte	Slapmuus
						Muscardinus	Hoazelmuus
					Woelmuusachtign (Cricetidae)	Microtus	Tope	Hamsterachtige
						Ondatra	Woaterratte
			Oeneevnhoevign (Perissodactyla)
					Neushoorns (Rhinocerotidae)			Neushoorn
					Peirdachtign (Equidae)	Equus	Peird	Peirdachtige
			Primoatn (Primates)					Primoat
					Mensachtign (Hominidae)	Homo	Mens	Mensachtige, Mens
			Slurfbeestn (Proboscidea)
					Olifantn (Elephantidae)			Olifant
			Vleermuuzn (Chiroptera)					Vleermuus
			Vlêeseters (Carnivora)					Vlêeseter
					Beirn (Ursidae)	Ursus	Bruunn beir	Beir
					Hoendachtign (Canidae)	Canis	Hound	Houndachtige
						Vulpes	Vos	Vos
					Katachtign (Felidae)	Felis	Katte	Katachtige
						Panthera	Lêeuw
					Marterachtign (Mustelidae)	Gulo	Veelvroate	Marterachtige
						Meles	Das
						Mustela	Fiesjow, Wezel
			Walvisachtign (Cetacea)					Walvis
				Baleinewalvissn (Mysticeti)
					Vinvissn (Balaenopteridae)	Balaenoptera	Brydevinvis

Kykt ook noa Zoogbêestn (Taxonomie)

Stamme: Geleedpôtigen

Klasse: Insectn

Stamme	Ounderstamme	Klasse	Ounderklasse	Orde	Ounderorde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Geleedpôtigen (Arthropoda)									Geleedpôtige
		Insectn (Insecta)							Insecte
				Halfvleugelign (Hemiptera)					Halfvleugelige
						Schatseryers (Gerridae)
				Kakkerlakachtign (Blattodea)					Kakkerlakachtige
				Kevers (Coleoptera)					Kever
						Bladkevers (Chrysomelidae)	Leptinotarsa	Coloradokever
						Kortschildkevers (Staphylinidae)	Ocypus	Stienkenden kortschildkever	Kortschildkever
						Pimpampoentjes (Coccinellidae)
				Libelln (Ordonata)					Libelle
				Luuzn (Phthiraptera)					Luuze
						Menscheluuzn (Pediculidae)	Pediculus	Hoofdluuze
				Oorbeestn (Dermaptera)					Oorbeeste
						Forficulidae	Forficula	Geweune oorbeeste
				Rechtvleugelign (Orthoptera)					Rechtvleugelige
					Sprienkoanders (Caelifera)
				Schubvleuglign (Lepidoptera)					Schubvleuglige
					Vlienders (Rhopalocera)				Vliender
						Edelvlienders (Nymphalidae)	Aglais	Dagpauwoge	Edelvliender
					Mottn (Heterocera)				Motte
						Echte mottn (Tineidae)
				Twêevleugelign (Diptera)					Twêevleugelige
					Muggn (Nematocera)
				Vliesvleugelign (Hymenoptera)					Vliesvleugelige
						Bie-achtign (Apidae)	Bombus
						Miern (Formicidae)
					Wespachtign (Vespoidea)
						Plooivleugelwespn (Vespidae)	Vespula	Wespe (Vespula vulgaris)

Klasse: Kobbeachtign

Stamme	Ounderstamme	Klasse	Ounderklasse	Orde	Ounderorde	Infraorde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Geleedpôtigen (Arthropoda)										Geleedpôtige
		Kobbeachtign (Arachnida)								Kobbeachtige
				Hooiwoagns (Opiliones)						Hooiwoagn
							Echte hooiwoagns (Phalangiidae)	Phalangium	Geweunn hooiwoagn
				Kobbn (Araneae)						Kobbe
							Trechterkobbn (Agelenidae)	Tegenaria	Huuskobbe

Klasse: Oggere kreeftn

Stamme	Ounderstamme	Klasse	Ounderklasse	Orde	Ounderorde	Infraorde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Geleedpôtigen (Arthropoda)										Geleedpôtige
	Kreeftachtigen (Crustacea)									Kreeftachtige
		Oggere kreeftn (Malacostraca)
				Pissebeddn (Isopoda)						Pissebedde
							Porcellionidae	Porcellio	Ruwe pissebedde
				Tienpootign (Decapoda)
						Geirnoars (Caridea)
							Zandgeirnoars (Crangonidae)	Crangon	Nôordzêegeirnoare	Gernoare
						Krabbn (Brachyura)
							Aethridae			Krabbe
							Belliidae
							Zwemkrabbn (Portunidae)	Carcinus	Stêenkrabbe
						Kriftn (Astacidea)				Krifte
						Stenopodidea
							Stenopodidae	Stenopus	Gestrèepte kuysgeirnoare

Stamme: Netelbêestn

Klasse: Blommebêestn

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Netelbêestn (Cnidaria)						Netelbêeste
	Blommebêestn (Anthozoa)

Klasse: Schyfkwalln

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Netelbêestn (Cnidaria)						Netelbêeste
	Schyfkwalln (Scyphozoa)					Schyfkwalle

Stamme: Rebbekwalln

Klasse: Tentaculata

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Rebbekwalln (Ctenophora)						Rebbekwalle
	Tentaculata
		Cydippida
			Pleurobrachiidae	Pleurobrachia	Knopgalle

Stamme: Riengwurms

Klasse: Clitellata

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Riengwurms (Annelida)						Riengwurme
	Clitellata
		Haplotaxida
			Lumbricidae	Lumbricus	Wurme

Stamme: Stekkervelbêestn

Klasse: Slangesterrn

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Stekkervelbêestn (Echinodermata)						Stekkervelbêeste
	Slangesterrn (Ophiuroidea)

Klasse: Zêe-egels

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Stekkervelbêestn (Echinodermata)						Stekkervelbêeste
	Zêe-egels (Echinoidea)

Klasse: Zêekomkommers

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Stekkervelbêestn (Echinodermata)						Stekkervelbêeste
	Zêekomkommers (Holothuroidea)

Klasse: Zêelelies

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Stekkervelbêestn (Echinodermata)						Stekkervelbêeste
	Zêelelies (Crinoidea)

Klasse: Zêesterrn

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Stekkervelbêestn (Echinodermata)						Stekkervelbêeste
	Zêesterrn (Asteroidea)					Zêesterre
		Forcipulatida
			Asteriidae	Asterias	Geweune zêesterre

Stamme: Wêekbêestn

Klasse: Koppôotign

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Wêekbêestn (Mollusca)						Wêekbêeste
	Koppôotign (Cephalopoda)					Intevis
		Intespugers (Sepiida)
			Sepiidae	Sepia	Geweunn intespuger	Intespuger

Klasse: Slekkn

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Wêekbêestn (Mollusca)						Wêekbêeste
	Slekkn (Gastropoda)					Slekke
		Caenogastropoda				Zêeslekke
			Wenteltrapslekkn (Epitoniidae)	Epitonium	Geweune wenteltrap
		Littorinimorpha
			Kreukels (Littorinidae)	Littorina	Kreukel
		Neogastropoda
			Wulloks (Buccinidae)	Buccinum	Wullok
		Stylommatophora
			Wegslekkn (Arionidae)	Arion	Beuterslekke

Klasse: Twêekleppign

Stamme	Klasse	Orde	Familie	Geslacht	Sôorte: typevoorbeeld	Wiki-categorieën
Wêekbêestn (Mollusca)						Wêekbêeste
	Twêekleppign (Bivalvia)					Twêekleppige
		Adapedonta
			Pharidae (Zweirdschedes en scheirmesjes)	Ensis	Amerikoansche zweirdschede
			Solenidae (Messchedes)	Solen	Messchede
		Myida
			Corbulidae (Korfschelpn)
			Myidae (Goapers)	Mya	Strangegoaper
		Mytilida (Echte mussels)
			Mytilidae	Mytilus	Geweune mussel