совет лётчигы, Советтар Союзы Геройы исеменә лайыҡ булған тәүге ҡатын-ҡыҙҙарҙың береһе From Wikipedia, the free encyclopedia
Поли́на Дени́совна Осипе́нко (ҡыҙ фамилияһы — Дудник; 1905 йылдың 24 сентябре (7 октябрь) — 1939 йылдың 11 майы) — совет лётчигы; Советтар Союзы Геройы исеменә лайыҡ булған тәүге ҡатын-ҡыҙҙарҙың береһе.
Осипенко Полина Денисовна | |
укр. Поліна Денисівна Осипенко | |
Зат | ҡатын-ҡыҙ |
---|---|
Гражданлыҡ |
Рәсәй империяһы Украинская Народная Республика[d] СССР |
Тыуған көнө | 25 сентябрь (8 октябрь) 1907 |
Тыуған урыны | Осипенко[d], Новоспасовская волость[d], Мариупольский уезд[d], Екатеринослав губернаһы[d], Рәсәй империяһы |
Вафат булған көнө | 11 май 1939[1] (31 йәш) |
Вафат булған урыны | Рыбновский район[d], Рязань өлкәһе, РСФСР, СССР |
Үлем төрө | смерть от несчастного случая[d] |
Ерләнгән урыны | Кремль диуарындағы некрополь[d] |
Хәләл ефете | Александр Степанович Осипенко[d] |
Һөнәр төрө | лётчик, штурман |
Сәйәси фирҡә ағзаһы | Советтар Союзы Коммунистар партияһы |
Ҡатнашыусы | ВКП(б)-ның XVIII съезы[d] |
Хәрби звание | лейтенант, өлкән лейтенант[d], Капитан һәм Майор |
Ғәскәр төрө | СССР хәрби-һауа көстәре[d] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре | |
Осипенко Полина Денисовна Викимилектә |
24 сентября (7 октября) 1905 год Рәсәй империяһы, Новоспасовка ауылында (хәҙер уның исемен йөрөтә), хәҙерге Запорожье өлкәһенең Бердянский районында (Украина)[2], Дудник Денис Емельянович һәм Феодосия Фёдоровнаның крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. Суҡындырылғанда бирелгән исеме — Пелагия. Ғаиләлә туғыҙынсы бала була. Украин ҡыҙы.
Башланғыс мәктәпте, ҡошсо курстарын тамамлағай. Колхоз ҡош фермаһы мөдире булып эшләй. Беренсе ире (1926 йылдың 1 февраленән) — ауылдашы Степан Мефодьевич Говяз (1906 й.11 (24) октябре −1941 й.), хәрби лётчик, капитан. Ҡатынының да авиацияны һайлауында ире хәл иткес роль уйнай. Үҙ ире ҡалаға күсеп китә 1931 йылдың апрелендә Полина Говяз Новоспасовканан ире хеҙмәт иткән ергә, Качаға, килә. Степан ҡатынын Кача хәрби пилоттар мәктәбенә инергә әҙерләй. Полина Говязды авиация рекордтары ҡуйыуға әҙерләй башлағанда, ирле-ҡатынлы лётчиктарҙы аңлы рәүештә айырып, Степанды Ростов өлкәһенә хеҙмәт итергә ебәрәләр. Һуңыраҡ, 1936 йылда, уны репрессияға дусар итәләр, уның барлығын дәлилләүсе документтарҙы — юҡ итәләр. С. М. Говяздың эҙе 1941 йылдың мартынан һуң Баҡы ҡалаһы эргәһендәге холоҡ төҙәтеү-хеҙмәт лагерында юғала. Уның артабанғы яҙмышын асыҡларға тырышыу һөҙөмтә бирмәй. 2001 йылдың 22 ноябрендә үлгәндән һуң аҡлана.
Полинаның Кача лётчиктар мәктәбенә тәүге тапҡыр уҡырға инергә тырышыуы уңышһыҙ була. Училище бер нисә майҙансыҡта урынлашҡан була, һәм бында сәғәт 12-гә У-2 самолётында старт иртәнге ашын килтергәндәр. Был даими осоштарҙа лётчик-инструкторҙар Полинаға идара итеп ҡарау рөхсәтен биргәндәр. Һуңынан, «Качаға» К. Е. Ворошилов килгән саҡта, ул үҙен училищеға уҡырға алыуҙарын үтенә, һәм уны 1933 йылда тамамлай. 1932 йылдан ВКП(б) ағзаһы.
Лётчик, истребителдәр авиацияһында звено командиры булып хеҙмәт итә.
Икенсе ире (1934 йылдың 11 февраленән) — полкташы, совет осоусы-истребителе һәм хәрби эшмәкәре, генерал-лейтенант, Советтар Союзы Геройы Александр Степанович Осипенко (1912 йылдың 19 майы (1 июнь) — 1991 йылдың 22 июле), Испанияла һуғышҡан. Әммә 1936 йылға тиклем Полина Денисовна Говяз фамилияһын йөрөтә, быны документтар ҙа дәлилләй. 1936 йылда ғына Осипенко фамилияһына күсә.
1937 йылдың йәйендә П. Д. Осипенко йөк тейәгән көйө йә йөк тейәмәгән килеш бейек осоу буйынса өс донъя рекорды ҡуя. 1938 йылда ул Севастополь — Архангельск ергә төшмәй оҙаҡ осоуҙы беспосадочный етәкләй; шулай уҡ уның экипажы ҡатын-ҡыҙҙар араһында йомоҡ кәкре осоу буйынса халыҡ-ара рекорд ҡуя.
1938 йылдың 24-25 сентябрендә Гризодубова, Осипенко һәм Раскова Алыҫ Көнсығышҡа ергә төшмәй оҙаҡ осоуҙы беспосадочный, фараз ителгәнсә, Мәскәүҙән Амурҙағы Комсомольск ҡалаһына АНТ-37 «Родина» самолётында тормошҡа ашырырға тейеш булған. Әммә ҡатмарлы һауа шарттары арҡаһында улар комсомольск аэропортын таба алмай, ә буш бактары менән Охот диңгеҙе ярына яҡын барып төшәләр. Гризодубова, самолёт командиры булараҡ, урманда ергә ҡаты ултыртыу тураһында ҡарар ҡабул итә. Раскова самолёттан һикерергә бойороҡ бирә — ун көн үткәндән һуң уны урманда табалар. Шулай уҡ Гризодубова һәм Осипенко самолётта һәм авария ваҡытында ергә ҡаты ултырыуҙа ла иҫән ҡалалар. Шуға ҡарамаҫтан, улар 6450 км оҙонлоғо буйынса (туранан-тура — 5910 км) ҡатын-ҡыҙҙар араһында рекорд ҡуя, һәм өс лётчицаның һәр береһе Советтар Союзы Геройы исеменә лайыҡ була.
Был осошто үтәгәне һәм шул ваҡытта күрһәткән батырлығы һәм ҡаһарманлығы өсөн Полина Денисовна Осипенкоға 1938 йылдың 2 ноябрендә Советтар Союзы Геройы исеме бирелә.
Мәскәү — Алыҫ Көнсығыш маршрутында осҡандан һуң П. Д. Осипенко — пилотаж техникаһы буйынса инспектор, осоусы-истребителдәр тәрбиәсеһе. ВКП (б)-ның XVIII съезы делегаты итеп һайлана.
Полина Денисовна Осипенко 1939 йылдың 11 майында, уҡыу-күнекмә осоуҙары ваҡытында, Эшсе-Крәҫтиәндәр Ҡыҙыл Армияһының баш осоу инспекцияһы начальнигы А. К. Серов менән бергә «һуҡырҙарса» осоу мөмкинлектәрен ентекләп өйрәнгәндә, авиация һәләкәтенә осрап, икеһе лә һәләк була. РСФСР, СССР Рязань өлкәһе Рыбновский район Высокое ауылы өҫтөндә һәләкәткә осрайҙар.
Серов менән Осипенконың кәүҙәһе Ҡыҙыл майҙанда Кремль стенаһына ҡуйыла.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.