Барышаў

«Бары́шаў» — прыватны прамысловы холдынг Польшчы, заснаваны ў 1911 годзе ў якасьці «Сахачаўскай фабрыкі штучнага шоўку» (цяпер Мазавецкае ваяводзтва).

«Барышаў»
польск. Boryszew
Тып	акцыйнае таварыства
Лістынг на біржы	Варшава: BRS
Заснаваная	1911 (114 гадоў таму)
Уласьнікі	Раман Каркосік (65%), Гражына Каркосік (15%)
Краіна	Польшча
Разьмяшчэньне	Варшава
Адрас	Ерусалімскія алеі, дом 92[1]
Ключавыя фігуры	Войцех Кавальчык (генэральны дырэктар)[2], Малгажата Вальдоўская (старшыня Наглядальнай рады)[3]
Галіна	аўтамабільная прамысловасьць
Прадукцыя	астуджальная вадкасьць, бардачок, алюмінавы сілавы кабэль, латунныя і сталёвыя трубы
Абарачэньне	▼5,116 млрд злотых (2024 год; 1,247 млрд $)[4]
Апэрацыйны прыбытак	▲178,5 млн злотых (2024 год; 43,5 млн $)
Чысты прыбытак	▲120,8 млн злотых (2024 год; 29,4 млн $)
Лік супрацоўнікаў	7 280 (2024 год)
Матчына кампанія	«РКК Інвэстыцыі» (50%)
Даччыныя кампаніі	«Альхімія», «Мафлоў» (Італія)
Аўдытар	«Біндэр-Дыйкер-Отэ» (Варшава)
boryszew.com.pl

На 2025 год быў найбольшым у Польшчы вытворцам каляровых мэталаў, аўтамабільных дэталяў, астуджальнай вадкасьці і абадоў для колавых параў чыгуначных вагонаў і трамваяў. Меў 35 заводаў і 6 асяродкаў дасьледаваньня і распрацоўкі ў 11 краінах Эўропы, Азіі (Індыя і Кітай) і Амэрыкі (Бразылія і Мэксыка). Налічваў каля 9000 супрацоўнікаў^[5].

Вырабляў плястыкавыя бардачкі, аўтасалёны, дзьвярныя ручкі і вечкі рухавікоў, шлянгі для тармазной вадкасьці і кандыцыяваньня паветра. Кожны 10-ы самаход у сьвеце і кожны 5-ы ў Эўропе мелі дэталі вытворчасьці «Барышава». Таксама выпускалі вырабы з алюміну, волава, сталі і цынку для аўтамабільнай, электратэхнічнай, будаўнічай і ўпаковачнай прамысловасьці. Іх выраблялі на такіх заводах, як «Cучасныя алюмінавыя вырабы Скавіны» ў Малапольскім ваяводзтве (алюмінавы сілавы кабэль), «Мэталюгічны завод Сылезія» (цынкава-тытанавая бляха) і «Батэрпол» (алавяныя стопкі) у Катавіцах, а таксама «Мэталавальцоўня Дзядзіцаў» (латуневыя трубы) у Сылескім ваяводзтве^[5].

Даччыны холдынг «Альхімія» адліваў бясшвовыя і зварныя трубы ды іншыя каваныя і вальцаваныя вырабы са сталі. У яго складзе былі Дасьледчая лябараторыя імя Баторыя, «Трубавальцоўня імя Баторыя» і «Сталеліцейня імя Баторыя» ў Хожаве (Сылескае ваяводзтва), а таксама «Банкавая ліцейня» ў Дуброве Гурнічай (Сылескае ваяводзтва). Урэшце, выпускалі поліэстравыя валокны, плястыфікатары і абеззаражвальнікі на прадпрыемствах «Эляна» ў Торуні (Куяўска-Паморскае ваяводзтва) і «Барышаў ЭРГ» у Сахачаве^[5].

Будова

На 2025 год «Барышаў» меў 6 заводаў каляровых мэталаў у Польшчы, большасьць якіх месьцілася ў Сылескім ваяводзтве на поўдні краіны.

• «Cучасныя алюмінавыя вырабы Скавіны» (Малапольскае ваяводзтва). Вырабляў алюмінавыя сілавыя кабэлі.
• «Мэталавальцоўня Дзядзіцаў» (Cылескае ваяводзтва). Выпускала латуневыя трубы.
• «Мэталюгічны завод Сылезія» (Катавіцы). Вырабляў цынкава-тытанавую бляху.
• «Ліцейня Алавы» (Ніжнесылескае ваяводзтва). Найбольшы ў Польшчы вытворца вокісаў цынку і волава для гумавай і керамічнай прамысловасьці, а таксама вытворчасьці акумулятараў і лакаў.
• «Батэрпол» (Катавіцы). Выпускаў алавяныя стопкі з акумулятарнага лому.
• «Завод перапрацоўкі адкідаў» (Конін, Велікапольскае ваяводзтва)^[6].

У аўтамабільнай прамысловасьці працавала 16 даччыных заводаў, сярод якіх 7 былі ў складзе італьянскага холдынгу «Мафлоў» (Асколі Пічэна, край Марке).

• «Мафлоў у Тыхах» (Сылескае ваяводзтва).
• «Мафлоў кампанэнты Даляня» (правінцыя Ляонін, Кітай).
• «Мафлоў Бразыліі» (Курытыба, штат Парана).
• «Мафлоў Гішпаніі аўтамабільны» (Гуарніза, аўт.суп. Кантабрыя).
• «Мафлоў Францыі аўтамабільны» (Шартр, дэп. Эр і Люар).
• «Мафмэкс паслугі Мэксыкі» (Сілао, штат Гуанахуата).
• «Мафлоў Індыі» (Пуна, штат Магараштра)^[7].

Асноўная частка заводаў аўтаплястыку ў Эўропе належала даччынаму холдынгу «Барышаўскі аўтамабільны плястык» у Тыхах.

• «Барыўаў Імос» (Ідар-Обэрштайн, зямля Райнлянд-Пфальц).
• «Тэйсанскае формабудаўніцтва» (Лянгенгаген, зямля Ніжняя Саксонія).
• «Барышаў Нямеччыны» (Браўншвайг, зямля Ніжняя Саксонія).
• «Плястакавая тэхналёгія Альтмэрк Чэхіі» (Ябланец-над-Нісай, Лібэрацкі край).
• «Барышаўскае плястмасавае ўмельства Нямеччыны» (Гардэлеген, зямля Саксонія-Ангальт).
• «Барышаўскі плястык Русі» (Дзяржынск, Ніжагародзская вобласьць).
• «Барышаўскае паверхневае ўмельства Нямеччыны» (Прэнцляў, зямля Брандэнбург).
• «Барышаўскае формабудаўніцтва Нямеччыны» (Добруша-Гуска, Лужыцкая пасяленчая вобласьць, зямля Саксонія).
• «Барышаў Тэншо Польшчы» (Лысоміцы, Куяўска-Паморскае ваяводзтва)^[7].

Даччыны сталеліцейны холдынг «Альхімія» ўлучаў 4 прадпрыемствы ў Сылескім ваяводзтве: Дасьледчую лябараторыю імя Баторыя, «Трубавальцоўню імя Баторыя» і «Сталеліцейню імя Баторыя» ў Хожаве, а таксама «Банкавая ліцейня» ў Дуброве Гурнічай^[8]. У хімічнай прамысловасьці працавалі «Барышаў ЭРГ» у Сахачаве (Мазавецкае ваяводзтва) і «Эляна» ў Торуні (Куяўска-Паморскае ваяводзтва)^[9]. Прыродны газ і электраэнэргію на заводы ў Скавіне і Сахачаве пастаўляла «Барышаў Энэргія»^[10].

У Беларусі «Барышаў» меў 30 % паёў «Ўсходняга заводу перапрацоўкі другасных рэсурсаў» у Магілёве (4-ы завулак Мечнікава, дом 17)^[4].

Вырабы

На 2025 год «Барышаў» выпускаў:

• вырабы з каляровых мэталаў — катанку, сілавыя кабэлі і электрычныя праваднікі з алюміну, ахалоджвальнікі, пруткі, шайбы для манэтаў, дрот і стужкі зь медзі, бляхі, сілавыя кабэлі і вокісы з волавам і цынкам, а таксама глёт волава;
• аўтамабільныя дэталі — плястыкавыя дзьвярныя ручкі і панэлі, колавыя аркі, падлогу аўтасалёна, стырнавыя чахлы і вечкі рухавікоў, замкі, бардачкі і паветраныя соплы, багажныя паліцы з цынку і ліцьцёвыя формы, гумовыя шлянгі для праветрываньня легкавікоў, цяжкавікоў і электрамабіляў;
• сталёвыя вырабы — кацельныя, абсадныя і будаўнічыя бясшвовыя трубы, прастакутныя зьліткі, круглыя і плоскія каваныя пруткі, катаныя абручы і кольцы, доўгія квадратныя загатоўкі;
• хімічныя вырабы — астуджальныя вадкасьці і антыфрызы, у тым ліку для самалётаў, пражу, нятканыя тканіны, валаконныя напаўняльнікі і рэзаныя валокны, упакоўку зь пенаполістыролу (ППС) і пенаполіпрапілену (ППП), поліэтылену (ПЭ) і поліпрапілену (ПП), а таксама размарожвальнікі, шынапаліравальнікі, дыскаачышчальнікі, ачышчальнікі ад вусякоў і салёнаачышчальнікі^[11].

Уласьнікі

На 2025 год асноўнымі пайшчыкамі «Барышава» былі:

• Раман Каркосік — 65 % праз «РКК Інвэстыцыі» (Варшава) на 50 % і сам «Барышаў» на 15 %;
• «Унібакс» (Торунь), які належаў ягонай жонцы Гражыне Каркосік — 15 %^[12].

Мінуўшчына

У 1911 годзе ў Варшаўскай губэрні Прывісьлянскага краю Расейскай імпэрыі заснавалі бэльгійскае таварыства «Сахачаўская фабрыка штучнага шоўку» (цяпер Мазавецкае ваяводзтва). Пасьля 1918 году на фабрыцы выраблялі порах для вінтовак. У 1930-я гады асноўным вырабам прадпрыемства «Барышаў» стаў зубны цэмэнт «Барыго», які працягвалі выпускаць да 1950-х гадоў. Пасьля 1945 году пачалі вырабляць дыэтылявы этэр для наркозу, амілявы сьпірт і касмэтычны этэрны алей. У 1991 годзе дзяржаўнае прадпрыемства «Барышаў ЭРГ» прыватызавалі зь пераўтварэньнем у акцыйнае таварыства «Барышаў». Ад траўня 1996 году паямі прадпрыемства пачалі гандляваць на Біржы каштоўных папераў у Варшаве^[13].

У 1999 годзе запусьцілі вытворчасьць астуджальнай вадкасьці. Ключавым укладнікам стаў мэханік Раман Каркосік (нар. 1951, Чэрнікава), які распачаў паглынаньне іншых хімічных заводаў Польшчы, а таксама зьліцьцё зь імі. У 2005 годзе «Барышаў» стаў асноўным уласьнікам прадпрыемства «Імпэксмэтал» (Варшава), якому належалі заводы каляровых мэталаў і падшыпнікаў. У 2010 годзе «Барышаў» стаў асноўным уласьнікам італьянскага холдынгу «Мафлоў» (Асколі Пічэна, край Марке), які вырабляў шлянгі кандыцыянэраў, гідраўзмацняльнікі стырна і актыўную падвеску для самаходаў^[13].

У ліпені 2011 году «Барышаў» набыў 2 нямецкія холдынгі «Плястмасавае ўмельства Альтмэрк» (Гардэлеген, зямля Саксонія-Ангальт) і «Тэйсонская плястмаса» (Зальцгітэр, зямля Ніжняя Саксонія), якія перапрацоўвалі плястмасу. У сакавіку 2012 году набылі нямецкі завод «Імос» (Обэртсгаўзэн, зямля Гэсэн), які вырабляў ацынкаваныя і храмаваныя аўтадэталі. У 2014 годзе ў Расеі запусьцілі завод «Барышаўскі аўтамабільны плястык» (Дзяржынск, Ніжагародзская вобласьць). У 2016 годзе ў Мэксыцы адчынілі даччыны завод «Мафлоў» (штат Гуанахуата). У 2017 годзе стварылі новы завод у нямецкім Прэнцляве (зямля Брандэнбург). У 2018-м заснавалі завод «Мафлоў» у Торуні. У 2019 годзе набылі сталеліцейны холдынг «Альхімія» (Варшава)^[13].

У 2024 годзе прадпрыемствы холдынгу «Барышаў» наймалі 7280 супрацоўнікаў, сярод якіх на самім АТ «Барышаў» працавала 2370 чалавек (32 %). У агульнай выручцы на 5,116 млрд злотых продажы мэталаў прынесьлі 55 %, аўтамабільных дэталяў — 31 % і хімічных вырабаў — 3 %. На Польшчу прыпала 39 % продажаў, на Нямеччыну — 18 %, а на 25 іншых краінаў Эўразьвязу — 34 %^[4].