Віленскае княства

Віленскае княства — удзельнае княства Полацкай зямлі, пазьней Вялікага Княства Літоўскага^[1].

Колішняя дзяржава Віленскае княства лац. Vilenskaje kniastva
XI стагодзьдзе — 1413
Сталіца	Вільня

Гісторыя

Утварылася не пазьней за другую палову XI стагодзьдзя як удзел Полацкага княства. У 1070 годзе тут княжыў полацкі князь Расьціслаў Рагвалодавіч^[2]. Большую частку насельніцтва Вільні складалі крывічы, якія і заснавалі места (сьпярша — Крывы горад), астатняе насельніцтва было балтамі^[1].

Паводле Васкрасенскага летапісу (XVI ст.), у 1130-я гадох або пазьней вільняне запрасілі зь Бізантыі сыноў князя Расьціслава, высланага туды ў 1129 годзе разам зь іншымі полацкімі князямі — Давіла і Маўкольда, старэйшы з братоў стаў княжыць у Вільні. Паводле гэтага ж летапісу, Давіл і Маўкольд былі пачынальнікамі дынастыі вялікіх князёў літоўскіх^[1].

Па заваёве Войшалкам Нальшчанаў і Дзяволтвы^[1] ў 1264 годзе^[3] тэрыторыя Віленскага княства ўвайшла ў склад Вялікага Княства Літоўскага. Не пазьней за 1323 году, калі Вільню абвясьцілі сталіцай ВКЛ, княства заняло цэнтральнае становішча ў дзяржаве^[1].

У 1340-я гады ў склад княства ўваходзілі Ашмяны, Браслаў, Вількамір, з канца XIV ст. — Крэўская і Лідзкая воласьці. Паводле Гарадзельскага прывілею (1413 год) Віленскае княства ўвайшло ў склад Віленскага ваяводзтва^[1].