Плюсы

Плю́сы^[1] — вёска ў Беларусі, на паўднёва-заходнім беразе возераў Плюсаў. Цэнтар сельсавету Браслаўскага раёну Віцебскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 255 чалавек. Знаходзяцца за 26 км на поўнач ад Браслава, за 15 ад чыгуначнай станцыі Краслава.

Плюсы лац. Plusy
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Браслаўскі
Сельсавет:	Плюскі
Насельніцтва:	255 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2153
СААТА:	2208870361
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°48′46″ пн. ш. 27°2′35″ у. д.
Плюсы на мапе Беларусі ± Плюсы Плюсы
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Плюсы — даўняе мястэчка гістарычнай Браслаўшчыны (частка Віленшчыны).

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

У гістарычных крыніцах Плюсы ўпершыню ўпамінаюцца ў XVI ст. пад назвай Перасьвеціца. На думку гісторыка А. Зіміна, адсюль паходзіў дзяржаўны і грамадзкі дзяяч І. Перасьветаў. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Плюсы ўвайшлі ў склад Браслаўскага павету Віленскага ваяводзтва. Паселішча было ўладаньнем вялікіх князёў, цэнтрам невялікага нягродавага староства (дзяржавы, 8 валок), разьмешчаным на мяжы з Курляндыяй.

Пад 1784 годам Плюсы ўпамінаюцца як мястэчка («слабодка») з разьмешчаным побач панскім дваром. У XVIII ст. уладальнікі маёнтку Сальмановічы збудавалі ў Плюсах касьцёл Сьвятой Тройцы. У канцы XVIII ст. да касьцёла належала 108 паселішчаў, у 1845 годзе налічваліся 1544 вернікі.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Плюсы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Браслаўскім павеце Віленскай губэрні, з 1843 году ў Новааляксандраўскім павеце Ковенскай губэрні. У 1854 годзе тут утварылася жыдоўская земляробчая калёнія.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў канцы 1915 — лютым 1918 году каля Плюсаў праходзіла лінія фронту. У лютым 1918 году мястэчка занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

Пастарунак, да 1930 г.

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Плюсы абвяшчаліся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яны ўвайшлі ў склад Беларускай ССР^[2]. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Плюсы апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе сталі цэнтрам гміны Браслаўскага павету Віленскага ваяводзтва. На 1931 год у мястэчку было 27 гаспадарак, касьцёл, сынагога, пошта, крамы.

У 1939 годзе Плюсы ўвайшлі ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 году сталі цэнтрам сельсавету Відзаўскага раёну (з 1960 году ў Браслаўскім раёне). Статус паселішча панізілі да вёскі. На 1998 год тут было 110 двароў, на 2000 год — 109. У 2000-я гады Плюсы атрымалі афіцыйны статус «аграгарадку».

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1859 год — 15 чал.^[3]
• XX стагодзьдзе: 1931 год — 135 чал.; 1998 год — 265 чал.^[4]; 1999 год — 271 чал.; 2000 год — 266 чал.^[5]
• XXI стагодзьдзе: 2010 год — 255 чал.

Інфраструктура

У Плюсах працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, амбуляторыя, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Забудова

Вуліцы і пляцы

У тэлефонным даведніку 1939 году ўпамінаецца Касьцельная вуліца^[6].

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (пачатак XX ст.)